O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi X. S h e n n a y e V, T. B a y m u r a t o V sug‘urta ishi
Yüklə 0,8 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sug‘urta puli
- Sug‘urta obyekti
- Sug‘urta shartnomasi
|
Sug‘urta mukofoti — sug‘urta xizmatini ko‘rsatganlik uchun
to‘lanadigan haq. Sug‘urta mukofotining miqdori sug‘urta summasiga nisbatan foizlarda aniqlanadi. Sug‘urta mukofotining miqdori aniq summalarda ham ifodalanishi mumkin. Masalan, avtomobil egalarining uchinchi shaxsga zarar keltirish fuqarolik javobgarligi sug‘urtasida sug‘urta mukofoti aniq pul birligida ko‘rsatiladi. 2 — Sug‘urta ishi 1 8
operatsiyalarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash maqsadida yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lmasdan, o‘zaro kelishgan holda bir qancha sug‘urta kompaniyalarining ixtiyoriy uyushmasi. Sug‘urta puli, asosan, xavfli, yirik obyektlarni sug‘urtalash maqsadida tashkil etiladi. Har qaysi kompaniya o‘z sug‘urtalangan riskini pulga beradi va buning uchun, pul orqali yig‘ilgan sug‘urta mukofotlarining bir qismini oladi. Olingan sug‘urta mukofotlari hajmida sug‘urta qoplamasini to‘lash bo‘yicha javobgarlikni o‘z zimmasiga oladi. Xorijiy mamlakatlarda aviatsiya, atom, harbiy risklarni sug‘urtalash uchun sug‘urta puli tashkil etiladi. Sug‘urta obyekti — shaxsiy sug‘urtada fuqarolarning hayoti, sog‘lig‘i, mehnat qobiliyati bilan bog‘liq manfaati; mulkiy sug‘urtada binolar, qurilmalar, transport vositalari, uy-joy mulki, tashiladigan yuklar va boshqa moddiy boyliklarni saqlashga bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslarning manfaati; jismoniy yoki yuridik shaxsning o‘z xatti-harakati bilan uning shaxsga zarar keltirish fuqarolik mas’uliyati — mas’uliyatni sug‘urtalashda sug‘urta obyektlari bo‘lib hisoblanadi. Riskni baholash maqsadida sug‘ur- ta obyekti sug‘urta kompaniyasining mutaxassislari tomonidan ekspertiza qilinishi mumkin. Sug‘urta shartnomasi — ikki yoki undan ortiq tomonlar o‘rtasida tuziladigan yozma ravishdagi bitim bo‘lib, bunda sug‘urta kompaniyasi sug‘urta hodisasi tufayli zarar ko‘rilganda sug‘urtalanuvchiga sug‘urta qoplamasi yoki sug‘urta summasini to‘lash majburiyatini, sug‘urtalanuvchi esa, belgilangan muddatlarda sug‘urta mukofotini to‘lash majburiyatini oladi. Sug‘urta shartnomasi tuzilganlik faktini tasdiqlash uchun sug‘urtalovchi sug‘urtalanuvchiga sug‘urta polisi beradi. Sug‘urta shartnomasini tuzishdagi asosiy, oddiy va qo‘shimcha shartlar sug‘urta shartnomasining mazmunini tashkil etadi. Xalqaro darajada qo‘llaniladigan sug‘ur- taga oid atamalarga quyidagilarni kiritish mumkin: Abandon — to‘liq miqdordagi sug‘urta summasini olish uchun sug‘urtalanuvchining sug‘urtalangan mol- mulkdan sug‘urtalovchining foydasiga voz kechishi (sug‘urtalangan kema nobud bo‘lganda, u bedarak yo‘qolganda, kema yoki yuk Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|