Orta məktəb üzrə fənn müəllimləri üçün
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
XƏZƏR UNİVERSİTƏSİ
“
”
Abdulla Qəhrəmanov Milli Kurikulum üzrə təlimçi e-mail: abdullaqehreman@gmail.com
abdullaqehreman@yahoo.com telefon: (+99450) 3503920
(+99477) 3503920 Bakı - 2012 2
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov MÜNDƏRİCAT
1. TARİXİ MƏLUMAT ............................................................................................................. 5 2. AZƏRBAYCANDA KURİKULUM ..................................................................................... 6 3. KURİKULUM NƏDİR ........................................................................................................ 10 4. FƏNN KURİKULUMLARININ STRUKTURU VƏ MƏZMUNU ................................. 11 4.1. Kurikulum islahatını zəruri edən səbəblər ................................................................... 11 4.2. “Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartı və proqramları (kurikulumları)” sənədinin əsas xüsusiyyətləri ....................................................................................................................... 11 4.2.1. Ümumi təhsilin məzmunu ............................................................................................ 11 4.2.2. Ümumi təhsilin idarə olunması ................................................................................... 12 4.2.3. Ümumi təhsilin infrastrukturu ................................................................................... 12 4.2.4. Ümumi təhsilin maddi-texniki və tədris bazası ......................................................... 12 4.2.5. Ümumi təhsil pilləsində təhsilverənlərin keyfiyyət göstəriciləri .............................. 12 4.2.6. Ümumi təhsil pilləsində təhsilalanların bilik, bacarıq və vərdişlərinin səviyyəsi ... 13 4.3. Təhsil proqramı (kurikulum) .......................................................................................... 13 4.4. ÜMUMİ TƏHSİLİN SƏVİYYƏLƏRİ ÜZRƏ TƏLİM NƏTİCƏLƏRİ ..................... 14 4.4.1. İbtidai təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri .................................................................. 14 4.4.2. Ümumi orta təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri ......................................................... 14 4.4.3. Tam orta təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri ............................................................. 15 4.4.4. Ümumi orta təhsil səviyyəsində məzmun standartları.............................................. 16 4.5. Kurikulumun əsas xüsusiyyətləri .................................................................................... 20 4.6. Milli Kurikulumun strukturu ......................................................................................... 21 4.6.1. Milli kurikulumdan fənn kurikulumuna keçid ......................................................... 21 4.6.2. Fənn kurikulumlarının səciyyəvi cəhətlərinin müqayisəli təsviri ............................ 22 4.6.3. Fənn kurikulumunun strukturu ................................................................................. 23 4.6.4. Fənnin məqsədi və məzmunu ...................................................................................... 23 4.6.5. Məzmun standartının quruluşu .................................................................................. 31 5. MÜASİR KURİKULUMLAR VƏ YENİ TƏLİM STRATEGİYALARI ...................... 34 5.1. Fənn üzrə təlimin təşkilinə verilən əsas tələblər ............................................................ 34 5.2. Təlim fəaliyyətinin planlaşdırılması ............................................................................... 34 5.2.1. Perspektiv planlaşdırma aparmaq məqsədilə müəllim üçün zəruri hesab edilən bacarıqlar ...................................................................................................................................... 34 5.2.2. Gündəlik planlaşdırma nümunəsi............................................................................... 35 5.2.3. Təlim strategiyaları nədir? Təliminin təşkilinə verilən əsas tələblər ...................... 39 5.2.4. T ə l i m ü s u l l a r ı ................................................................................................. 41 6. ÜMUMİ TƏHSİL SİSTEMİNDƏ YENİ QİYMƏTLƏNDİRMƏ MEXANİZMLƏRİNİN TƏTBİQİ ............................................................................................. 46 6.1. Müasir dövrdə qiymətləndirmə fəaliyyətinə qoyulan tələblər ..................................... 46 6.2. Şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi sahəsində mövcud olan problemlər ........ 46 6.3. Konsepsiyanın yaradılması üçün zəruri səbəblər ......................................................... 47 6.4. Əsas qiymətləndirmə növləri ........................................................................................... 47 6.4.1. Beynəlxalq qiymətləndirmən ....................................................................................... 48 6.4.2. Milli qiymətləndirmə .................................................................................................... 48 6.4.3. Məktəbdaxili qiymətləndirmə növləri ........................................................................ 48 6.4.4. Diaqnostik qiymətləndirmə ......................................................................................... 49 6.4.5. Formativ qiymətləndirmə ............................................................................................ 50 6.4.6. Summativ qiymətləndirmə .......................................................................................... 53 6.4.7. Qiymətləndirmə standartlarının və qiymətləndirmə vasitələrinin hazırlanması ... 55 7. YENİ DƏRSLİK KOMPLEKTLƏRİN ƏSAS TƏRKİB HİSSƏLƏRİ .......................... 59 8. TEZAURUS .......................................................................................................................... 60 3
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov 9. Dərs dinləmə vərəqi .............................................................................................................. 62 10. TƏHSİLƏ DAİR FƏLSƏFI BAXIŞLAR ...................................................................... 64 Formativ qiymətləndirmə jurnalı ............................................................................................... 66 Məktəbli kitabçası ........................................................................................................................ 68
4
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov GİRİŞ Azərbaycan təhsil sisteminə 90-cı illərdən başlayaraq yeni pedaqoji terminalogiya daxil olmuşdur. Bu “Kurikulum” (İslahatın başlanğıcında “Kurrikulum” adlanırdı. Bu söz Azərbaycan dilinin ahəng qanunlarına uyğun gəlmədiyi üçün dilçilər bu termini “Kurikulum” kimi istifadə etməyi təklif ediblər) pedaqoji terminologiyası idi. Daha sonralar elm və təhsil sahələrində termin kimi işlənməyə başlamışdır. Kurikulum təhsilin məzmunu, təşkili və qiymətləndirilməsi ilə bağlı bütün məsələləri özündə əks etdirən konseptual sənəddir. Kurikulumun əsasını təhlil, tərtib, tətbiq, və qiymətləndirmə təşkil edir. Kurikulum müasir dərs modelinin əsas çərçivələri üzrə fənlər kursunun hər bir bölməsinin məqsədini, məzmununu, tədris-təlim fəaliyyətini, nailiyyətlərini, onların qiymətləndirilməsini əks etdirir. Qlobal dünyanın informasiya bolluğu şəraitində məktəbin, təhsilin vəzifələri dəyişir. Ağılın, intellektin inkişaf etdirilməsi ön plana keçir. Dünyanın təhsil məkanında sadəcə bilik, bacarıqlar deyil, dəyərlər, səriştələr şəxsiyyətin inkişafında mühüm atributlar kimi qiymətləndirilir və bugünkü təhsilin keyfiyyət göstəriciləri kimi qəbul edilir. Belə bir zamanda Azərbaycan da müstəqillik əldə etmiş ölkələrdən biri kimi bütün sahələrdə, o cümlədən təhsildə islahatlar aparır. Müstəqil Azərbaycanın memarı ulu öndər Heydər Əliyev demişdir: "İndi təhsil sistemində islahatların əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan təhsil sistemi dünya təhsil sisteminin standartlarına uyğunlaşsın".
5
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov 1. TARİXİ MƏLUMAT “Kurikulum” (curriculum) latın sözü olub, lügəvi mənası “kurs”, “elm”, “yol”, “qaçış” deməkdir. Bu söz ingiliscə-rusca lügətlərdə “təlim kursu”, “tədris planı”, “proqram” kimi izah olunur. Curriculum sözünə ilk dəfə Leyden (1582-ci il) və Qlazqo (1633-cü il) şəhərlərinin universitetlərinin sənədlərində rast gəlir. Bəzi alimlərin qeyd etdikləri kimi, 1876-cı ildən etibarən ondan bir termin kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. İlk fənn kurikulumları 1918-ci ildə ABŞ-da meydana gəlmışdir. Ötən əsrin 70-ci illərindən sonra kurikulum nəzəriyyəsi formalaşmışdır. Azərbaycanda bu termindən keçən əsrin 90- cı illərinin axırlarından başlayaraq istifadə olunur. İlk dəfə “The Oxford English Dictionary” (OED- Oxford İngilis dili Lüğəti) leksikoqrafik termin kimi bu sözü işlədib. Mənası, “İcbari tədris kursu və ya tədris müəssisəsində hazırlıq” deməkdir. Kurikulum dünyanın mütərəqqi təhsil modellərindən biri olmaqla hazırda geniş miqyasda tətbiq olunur. Avropa ölkələrində kurikuluma təhsilin əsasını təşkil edən sənəd kimi yanaşılır. Konseptual sənəd kimi onun məzmununda standartlar, zəruri minimum, təhsil alanların hazırlığına qoyulan tələblər, texnologiya və qiymətləndirmə məsələləri əhatə edilir. Əslində bu məsələlərin hər biri kurikulumda onun tərkib hissəsi mühüm komponentləri kimi ehtiva olunur. Həmin komponentlərin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəsi, hər hansı birinin digərini tamamlaması, onun məntiqi davamı olması vacib tələb kimi gözlənilir.
6
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov 2. AZƏRBAYCANDA KURİKULUM Hazırda Azərbaycan özünün təhsil sistemini dünyanın ən mütərəqqi ölkələrinin təhsil prinsiplərindən istifadə etməklə təkmilləşdirir, məzmun və struktur dəyişiklikləri aparır. İnsanın həyati bacarıqlara malik bir şəxsiyyət kimi formalaşması istiqamətində səmərəli fəaliyyət göstərir. Azərbaycanda təhsil sahəsində islahatlar məhz bu məntiqə uyğun olaraq pillə-pillə aparılır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti möhtərəm İlham Əliyev cənabları demişdir: "Bütün işlər məhz məktəbdən başlayır, təhsilə diqqət, müəllimə qayğı həmişə olmalıdır. Bütün dövlət orqanları bu tövsiyələri eşitməli və praktik həyatda bunu təmin etməlidir". Azərbaycanın tarixində artıq tələbyönümlü bir təhsil sistemi formalaşır. Cəmiyyətimizin ehtiyac və tələbatlarına uyğun belə bir təhsil sisteminin qurulmasında demokratikləşdirmə, humanistləşdirmə, inteqrasiya, diferensiallaşdırma, fərdiləşdirmə, humanitarlaşdırma mühüm pedaqoji prinsiplər kimi nəzərə alınır. Şəxsiyyətin maraq və ehtiyaclarını, arzu və istəklərini əsas götürməklə təhsil alanların mənafeyinə xidmət göstərmək ön plana çəkilir. Beləliklə, təhsilin bütün sahələrində dönməz xarakterə malik, ardıcıl və sistemli işlərə rəvac verilir. O cümlədən kurikulum islahatları elmi əsasda məqsədyönlü, planlı şəkildə aparılır. Kurikulum islahatları Azərbaycan hökuməti ilə Dünya Bankının Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası arasında bağlanmış ilk Kredit Sazişi əsasında başlayıb. 15 iyun 1999-cu il tarixdə "Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramı" təsdiq olunmuşdur. 1999-cu ildən bünövrəsi qoyulan bu islahatın öyrədici innovasiya mərhələsində ümumtəhsilin vəziyyətinin araşdırılması, gələcək fəaliyyətlər üçün istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsi, pilot müəssisələrin təşkili, mütəxəssislərə kurikulumların hazırlanması sahəsində zəruri bacarıqların aşılanması və sair sahələrdə işlər görülüb. Beynəlxalq və milli səviyyəli mütəxəssislər tərəfindən ümumi təhsil sistemində aparılan araşdırmalar birbaşa onun mövcud durumunu müəyyənləşdirməyə yönəlib. Xüsusən inzibati amirlik sistemindən çıxan bir ölkə kimi Azərbaycanda təlim-tərbiyə işinin xarakterik cəhətləri öyrənilib. Təhsil sahəsində İslahat Proqramı 1999-2013-cü illəri əhatə edir. Kurikulum islahatı təhsil islahatının əsas istiqamətlərindən biridir.
Təhsil islahatlarının mərhələləri Mərhələ Dövr
Məzmunu I mərhələ 1999-2003 öyrədici-innovativ II mərhələ 2004-2007 hazırlıq III mərhələ 2008-2013 tətbiqetmə
Həmin araşdırmalarda birmənalı şəkildə belə qənaət hasil edilmişdir ki, Azərbaycanda ümumi təhsil, əsasən, lüzumsuz olaraq elmlərin əsaslarının öyrədilməsinə yönəlib və şagirdlərin həyati bacarıqlara yiyələnməsi üçün istiqamətləndirilməsi imkanları məhdudlaşıb. Bundan əlavə, qloballaşan dünyanın prinsiplərinin əksi olaraq fənlərə daha çox fundamental biliklər mənbəyi kimi baxılıb. Onların inkişafetdirici, tərbiyəvi imkanlarına zəif diqqət yetirilib. Ona görə də ümumi təhsil kurikulumlarının yenidən hazırlanması təklif olunub. Beləliklə, öyrədici innovasiya mərhələsində görülmüş işlər Dünya Bankının rəhbərliyi tərəfindən rəğbətlə qarşılandığından 2003-2013-cü illəri əhatə edən, iki mərhələdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan və birinci mərhələdə 5 komponentdən ibarət olan ikinci layihə müəyyənləşdirilib. "ümumi orta təhsilin keyfiyyəti və real tələbatlara uyğunluğu" adlı birinci komponentin alt- komponentlərindən biri kimi "Kurikulum islahatı" təsdiq olunub. Təcrübə göstərir ki, təlimin məqsəd, məzmun, forma, metod və vasitələrdən ibarət sistemi həmişə aparıcı olsa da, ona yanaşmalar müxtəlif olmuşdur. Sadalanan vacib komponentlərin strateji bir 7
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov xətdə əlaqələnməsi, uyğun prinsiplərə tabe olmaması onların mənimsənilməsini çətinləşdirmiş və tətbiq imkanlarını məhdudlaşdırmışdır. Kurikulum modelinə müraciət olunması onların bir məcraya gətirilməsinə, bir xətt üzrə qurulmasına imkan yaratmışdır. Nəticədə komponentlərin şəbəkəli vahid strukturu əmələ gəlmişdir. Başqa sözlə, təhsildə müxtəlif fəaliyyətlərin məzmununu əhatə edən xüsusi sənəd meydana çıxmışdır. Bu sənədin özəlliyi ondadır ki, o, təlimin məzmununu, strategiyalarını, qiymətləndirmə mexanizmlərini və sairi birləşdirməklə konseptual xarakter daşıyır. Bütün resursların yaradılmasında, təlim prosesinin təşkili və aparılmasında baza rolunu oynayır və dərslikləri tərtib edənlərdən başlayaraq ta təlim prosesində qiymətləndirmə ilə məşğul olan bütün mütəxəssislərə qədər insanların fəaliyyətini istiqamətləndirir. Bəs kurikulumlar necə hazırlanır? Onların müəllifi kimlərdir? Təhsil kurikulumlarının hazırlanması ağır bir prosesdir. Ona cəmiyyətin bütün zümrələrindən olan insanlar (mütəxəssislər, müəllimlər, valideynlər, şagirdlər və b.) cəlb edilirlər. Dünyada kurikulumların yaradılması işi ilə xüsusi qurumlar məşğul olur. Həmin qurumlar öz ətrafına fəal qüvvələri toplayaraq cəmiyyətin tələbatlarına uyğun məzmun və texnologiyalar sistemi hazırlayırlar. Bəzən təhsil kurikulumlarının bir və ya bir neçə şəxs tərəfindən hazırlanmasının mümkünlüyü barədə mülahizələr söylənilir. Bu, əvvəlki təhsil proqramları üçün xas olan xüsusiyyətlərdir. Həmin proqramlar təklifyönümlü olduğundan bir və ya bir neçə nəfərin subyektiv mülahizəsi kimi irəli sürülərək istifadəyə verilirdi. Təhsil kurikulumları isə maraqlı olan tərəflərdən (mütəxəssislər, müəllimlər, valideynlər, şagirdlər) ibarət daha çox insanın münasibətini əhatə etməklə obyektiv xarakter daşıyır. Ona görə də dünya ölkələrində təhsil kurikulumlarının hazırlanmasında işçi qruplarından və onların fəaliyyət mexanizmlərindən ibarət texnologiyalara müraciət olunur. Azərbaycanda da kurikulumlar hazırlanarkən belə bir texnologiyaya istinad edilmişdir. 2005-ci ildə Təhsil Problemləri İnstitutunun strukturunda Kurikulum Mərkəzi yaradılmış, həmin vaxtdan respublikada kurikulum hərəkatı başlanmışdır. Yüzlərlə müəllim, təhsil işçisi bu hərəkata qoşularaq kurikulumların hazırlanması istiqamətində müzakirələrin iştirakçısına çevrilmiş və 400-ə qədər üzvü olan 23 işçi qrupunun ətrafında birləşərək kurikulumların hazırlanması prosesinə qoşulmuşdur. Dünya Bankının prosedurlarına əsasən seçilmiş 95 nəfər milli məsləhətçi, kurikulum və qiymətləndirmə sahəsində beynəlxalq miqyasda tanınmış Hollandiyanın "CİTO QROEP" təşkilatı kurikulumların hazırlanmasında məsləhətçilik xidmətləri göstərmişlər. Beləliklə, "Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin Konsepsiyası (Milli Kurikulumu)" sənədinin 2006-cı ildə, I-IV siniflər üçün fənn kurikulumlarının 2007-ci ildə ilk dəfə hazırlanaraq təsdiq olunması respublikamızın təhsil həyatında hadisəyə çevrilmişdir. Kurikulumlar hazırlanarkən, ilk növbədə, dünyanın ABŞ, Rusiya, Hollandiya, Avstraliya, İngiltərə, Finlandiya, İsveç, Türkiyə, Kanada, Moldova, Qazaxıstan və başqa ölkələrin bu sahədə təcrübələri diqqətlə öyrənilmiş, təhlillər aparılmışdır. İşçi qruplarında müzakirələr keçirilmişdir. Obyektiv qərarların qəbul olunması diqqət mərkəzində saxlanılmışdır. İşçi qrupları tərəfindən hazırlanan kurikulumların layihə variantları dəfələrlə müzakirə olunaraq mərhələ-mərhələ respublikanın pedaqoji mətbuatında - "Azərbaycan müəllimi", "Təhsil problemləri" qəzetlərində dərc edilərək oxucuların və pedaqoji ictimaiyyətin mühakiməsinə verilmişdir. Yeri gəlmişkən qeyd etmək lazımdır ki, kurikulumların layihə variantları ilə bağlı Təhsil Nazirliyinə minlərlə təklif göndərilmişdir. Həmin təkliflərdə müəllimlər kurikulumları təqdir etməklə ona münasibət bildirmiş, məzmun standartlarını məqsədəuyğun saymış, layihə variantının təkmilləşdirilməsi üçün zəruri hesab etdikləri təkliflərini irəli sürmüşlər. Eyni zamanda kurikulumlar ABŞ, Avstraliya, Hollandiya kimi xarici ölkələrdəki bu işlə məşğul olan qurumlara, mütəxəssislərə rəyə göndərilmiş, onlar tərəfindən müsbət qiymətləndirilmişdir. 8
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov Beynəlxalq ekspertlər hazırlanmış yeni kurikulumları inkişaf etmiş Avropa ölkələrinin kurikulumları səviyyəsinə uyğun sənədlər kimi qiymətləndirmişlər. Artıq dörd ildir ki, fənn kurikulumlarının tətbiqinə başlanılmışdır. Fənn kurikulumları mahiyyət etibarilə cəmiyyət üçün hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyətin formalaşmasına imkan yaradan, cəmiyyətin tələblərinə cavab verən mühüm təhsil sənədi kimi nəticəyönümlü, şəxsiyyətyönümlü və inteqrativ xarakter daşıyır. Onların məzmunu şagird fəaliyyətinin ardıcıl olaraq izlənməsinə, nailiyyətlərin müntəzəm şəkildə qiymətləndirilməsinə imkan yaradır, təlim prosesi ilə gözlənilən nəticə arasında əks-əlaqə mexanizminin qurulmasını təmin edir. Dünya pedaqoji fikrində kurikulumlar nəzəri və praktik cəhətdən geniş öyrənilmiş, xüsusi nəzəriyyələr formalaşmışdır. Azərbaycan da öz fəaliyyətimizdə onlara istinad etmişdir. Heç şübhəsiz, bu barədə respublikamızda fundamental pedaqoji araşdırmaların aparılmasına, təhsil sahəsindəki fəaliyyətlərin xarakteri, onlar arasındakı əlaqə və münasibətlər, kurikulumların konseptuallığı və inteqrativliyi, məzmun standartlarının komponentləri, bilik və fəaliyyət, onlar arasında əlaqə və bağlılıq kimi mahiyyətyönümlü məsələlərin öyrənilməsinə ehtiyac yaranmaqdadır. Bu problemlər konseptual xarakter daşıyır və müasir didaktikanın nəzəri məsələlərindən biri kimi özünün tədqiqatçılarını gözləyir. Bu gün kurikulumlarda yer tutan məzmun standartları şəxsiyyətyönümlü təhsilin nəticələri olmaqla inteqrativ xarakter daşıyır və dəyərləri ifadə edir. Bu dəyərlər uşaqların ümumi inkişafını, intellekt səviyyəsini müəyyənləşdirmək imkanı yaradır. Kurikulumlar elmi əsasda, sistemli olaraq hazırlanmış yeni təhsil sənədləridir. Tətbiq edildikcə, təbii olaraq, onların təkmilləşdirilməsi istiqamətində mülahizələr yaranır.
Təhsil islahatları ilə bağlı dövlət sənədləri İl Sənədin adı Təsdiqi 1999
Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Proqramının təsdiq edilməsi haqqında. ARPS. 15 iyun 1999. № 168
2003 “2003-2005-ci illər üçün Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi inkişaf üzrə Dövlət Proqramı” ARPF. 20 fevral 2003. №
2003 Azərbaycan Respublikasında yeni ümumtəhsil məktəblərinin tikintisi, mövcud məktəblərin əsaslı təmiri və müasir tədris avadanlıqları ilə təmin olunmasına dair Dövlət Proqramı – 2003-2007 ARPF. 2003. 2004 “Azərbaycanda regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)” ARPS. 2004. № 2005 2005-2009-cu illər üçün ümumtəhsil məktəbləri şəbəkəsində pedaqoji kadrlarla təminat üzrə Dövlət Proqramı ARPF. 2005. 2005 Azərbaycan Respublikasında xüsusi qayğıya ehtiyacı olan (sağlamlıq imkanları məhdud) uşaqların təhsilinin təşkili ilə əlaqədar Dövlət Proqramı-2005-2009 ARPF. 2005. 2005
Azərbaycan Respublikasında xüsusi qayğıya ehtiyacı olan (sağlamlıq imkanları məhdud) uşaqların təhsilinin təşkili ilə əlaqədar Dövlət Proqramı-2005-2009 ARPF. 2005. 9
Milli kurikulum Abdulla Qəhrəmanov İl
Sənədin adı Təsdiqi
2005 Azərbaycan Respublikasında ümumtəhsil məktəblərinin İKT ilə təminatı Proqramı 2005-2007 ARPF. 2005. 2006 Azərbaycan Respublikasında dövlət uşaq müəssisələrindən uşaqların ailələrə verilməsi (de-institutlaşdırma) və alternativ qayğı Dövlət Proqramı – 2006-2015 ARPF. 2006. 2006 Dərsliklə təminat Proqramı – 2006-2015 ARPF. 2006. 2006
Xüsusi istedada malik olan uşaqların (gənclərin) yaradıcılıq potensialının inkişafı üzrə Dövlət Proqramı – 2006-2010 ARPF. 2006. 2006
Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsilin konsepsiyası (Milli Kurrikulumu) ARNKQ. 3 iyun 2010. № 103
2008 “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı” ARPS. 15 sentyabr 2008. № 2009
“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” ARPF. 14 aprel 2009. 2009
Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil sistemində Qiymətləndirmə Konsepsiyası. ARNKQ. 13 yanvar 2009. № 9 2009 Təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu. ARP. 19 iyun 2009. 2010 "Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartı və proqramları (kurikulumları)"nın təsdiq edilməsi haqqında ARNKQ.
3 iyun 2010. № 103 2011
Ümumi təhsil məktəblərində və ilk-peşə ixtisas təhsili müəssisələrində təhsilalanların qiymətləndirilməsi və yekun dövlət attestasiyasının aparılması qaydaları ARTNQ.
3 may 2011. № 736 Yüklə 1,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|