6.POLİDAKTİLİ
Polidaktili, elde ve bazen ayakta, normalde olması gerekenden daha fazla
sayıda parmak bulunmasıdır. Anne karnında, başlangıçta parmaklar birleşik
olarak bulunmaktadır ve gelişim sırasında birleşik olan parmakların birbirinden
ayrılmasıyla normal sayıda parmak oluşumu tamamlanır. Ancak bazı durumlarda
doğum öncesi gelişim esnasında normalden fazla ayrılma gerçekleşir, bu da
polidaktili denen ekstra parmak oluşumuna sebep olur.
Tedavi
Cerrahi olarak fazla olan parmağın veya parçaların çıkartılması ve kalan
kısımlardaki bozuklukların düzeltilmesidir.
Ameliyat sonrası dikkat edilecek durumlar
Birçok el cerrahisi olgusunda olduğu gibi polidaktili ameliyatı sırasında da
parmağın dolaşımını sağlayan damarlarda ve duyusunu sağlayan sinirlerde
zedelenme olma ihtimali mevcuttur. Böyle bir durum ameliyat sırasında fark
edilebileceği gibi, ameliyat sonrası geç dönemde de fark edilebilir. Bu tür damar
ve sinir yaralanmaları oldukça nadir olmakla birlikte geri dönüşü olmayan his
kayıplarına, hatta parmağın nekroz olarak kaybedilmesine neden olabilmektedir.
Ameliyat sonrası erken dönemde el sıkı bir şekilde pansuman ile kapalı olmalı,
daha sonra bu sargılar azaltılarak, önerilen egzersizlerin yapılması istenecektir.
Ayrıca yine ameliyat sonrası dönemde hekimin önereceği bir fizik tedavi ve
rehabilitasyon programına gereksinim duyulabilir.
42
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen çocuk hasta hemşire refakatinde yatağa alınır.
• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.
• Mayisi ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. ANT takibi yapılır.
• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
7.ÇOCUKLARDA ESNEK DÜZTABANLIK
Çocuk ayağını basarken düz, otururken veya parmak uçlarındayken normal ayak
içi girintisi görülüyorsa buna esnek düztabanlık denir.
Belirtiler
• Ağrısızdır
• Yürüme veya spor sırasında ara vermeyi gerektirmez
• Zaman içinde cerrahi ve diğer herhangi bir tedaviyi gerektirmeden düzelir
Tedavi
• Egzersiz
• Tabanlık
• Fizik tedavi
8.KEMİK TÜMÖRLER
Kemikte başlayan tümörler nadirdir.
Belirtiler
• Kemiğin yüzeyinde sert bir şişlik
• Bu şişlikle birlikte ağrı
• Kemik kırılmaları
43
B-YETİŞKİNLERDE GÖRÜLEN TRAVMATOLOJİ HASTALIKLAR
1.BURKULMA
Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır. Zorlamalar sonucu oluşur.
Belirtileri
• Burkulan bölgede ağrı
• Kızarma, şişlik
• İşlev kaybı
Tedavi
• Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem tespit edilir.
• Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır ve soğuk uygulanır.
• Hareket ettirilmez.
• Tıbbi yardım uygulanır.
2.ÇIKIK
Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Kendiliğinden normal konumuna
dönemez.
Belirtileri
• Yoğun ağrı
• Şişlik ve kızarıklık
• İşlev kaybı
Tedavi
• Eklem aynen bulunduğu şekilde tespit edilir
• Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz
• Hasta / yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez
• Bölgede nabız, deri rengi ve ısısı kontrol edilir
• Tıbbi yardım uygulanır
3. KIRIK
Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar darbe sonucu ya da
kendiliğinden oluşabilir. Yaşlılık ile birlikte kendiliğinden kırık oluşma riski de
artar.
44
Kırık çeşitleri
Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur, ancak deri sağlamdır.
Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir. Beraberinde
kanama ve enfeksiyon tehlikesi taşır.
Belirtileri
• Hareket ile artan ağrı
• Şekil bozukluğu
• Hareket kaybı
• Ödem ve kanama nedeniyle morarma
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar nelerdir?
Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma (kırık bölgede nabız
alınamaması, solukluk, soğukluk).
Kırık kaynamasını etkileyen sistemik faktörler:
• Yaş (küçüldükçe hızlanır)
• Beslenme (malnütrisyonlar da yavaşla)
• Steroidler (negatif etkiler)
• Antikoagülanlar (negatif etkiler)
• Radyasyon (negatif etkiler)
• Yanıklar (negatif etkiler)
• Kafa travması (kırık iyileşmesi hızlanır)
Kırık kaynamasını etkileyen lokal faktörler:
• Kırık hattında fazla hareket (yetersiz fiksasyon)
• Kırık uçları arası açıklık (yumuşak doku interpozisyonu, distraksiyon,
malpozisyon, kemik kaybı)
• Kanlanmanın azalması (nütrisyonel arterin yaralanması, periostun aşırı
soyulması parçalı kırıklar)
• Enfeksiyon
45
4. BOYUN ZORLANMALARI
Trafik kazaları sonrasında, futbol gibi temas sporlarında, evde ya da dışarıda
yüksekten düşme sonrasında boyun zorlanmaları ve buna bağlı boyun ağrısı
gelişebilir. Bu ağrının alt yapısını bağ zorlanmaları veya kas gerilmeleri oluşturur.
Belirtiler
• Hareket ile artan boyunun özellikle arkasında oluşan ağrı
• Travmadan hemen sonra başlamayıp, daha çok ertesi günü şiddetlenen ağrı
• Omuz ve etrafında eşlik eden kas ağrıları ve gerginlik
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Yorgunluk, uyku problemleri, konsantrasyon bozukluğu
• Elde ve kolda uyuşukluk
• Boyun hareketleri esnasında zorlanma
• Elde ve kolda güçsüzlük
Tedavi
İlk 3 gün boyunca günde 3-4 kez onbeşer dakikalık buz kompres uygulaması
yapılır. Bu enfl amasyonun ve ödemin geri çekilmesine yardımcı olacaktır.
Sıcağın spazmı çözücü etkisi olduğu bilinse de ilk 5 gün uygulanması
sakıncalıdır. Ağrılı bölgeye masaj, ultrason, isometrik egzersizler tedavinin
devamını oluşturur. Tüm şikâyetler 4-6 hafta içerisinde ortadan kalkacaktır. Trafik
kazası sonrası olan yaralanmaların iyileşmesi genellikle daha uzun sürer.
5. TEKRARLAYICI OMUZ ÇIKIKLARI
İlk omuz çıkığı genellikle oldukça büyük bir travmayla olur. Yeterli tedavi olmuş
veya olmamış kişilerde ikinci ve sonraki çıkıklar çok kolay olabilir. İlk çıkık sonrası
tedavi kurallarına uygun yapılmış bile olsa yeniden çıkma olasılığı vardır.
Tekrarlayan çıkıktan nasıl korunulur?
Çıkığın yerleştirilmesinde zorlanılıyorsa genel anestezi altında yapılmalıdır. Çıkık
yerine yerleştirildikten sonra omuza 3-4 hafta gevşek bir tespit yapılmalıdır.
Bu tespit dokuların iyileşmesine olanak verir. Tespit sonrası omuz adalelerinin
kuvvetlendirilmesi de önemlidir.
46
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen hasta hemşire refakatinde, iki ya da üç kişiyle aynı anda
hareket edilerek hasta yatağa alınır.
• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.
• Mayisi, drenleri ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır.
Hemogram takibi yapılır.
• Hasta yakınları, hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
• ANT takibi yapılır.
• Ağrısı olduğunda ağrı kesicisi yapılır.
• Hastanın durumuna göre röntgeni çektirilir.
Ameliyat sonrası izlem
• Kol 4 hafta askıda kalır. Askıda kaldığı sürece günde 3 kez verilen omuz sallama
egzersizleri yapılır.
• Hasta 5. günden itibaren banyo yapılabilir. Kolun askıda kaldığı süre içinde askı
çıkarılarak omuz sabit kalmak üzere yemek yenilenebilir, bilgisayar kullanılabilir
ve yazı yazılabilir.
• 4-6 haftalar arası pasif ve kısıtlı aktif hareketlere izin verilir.
• 6-10. haftalarda aktif hareket çeşitliliği arttırılır. Bu süreçte hastalar günlük
işlerinin büyük kısmını yapabilir, kolun omuz seviyesinin üzerine yana açılması
dışındaki tüm hareketlere izin verilir.
• 10-12. haftalarda omuz hareketlerinden fırlatma hareketi dışındaki hareketlere
izin verilir.
• 12-16. haftalarda tüm hareketlere izin verilmeye başlanır.
• 16. haftada spora izin verilir. Tenis, basketbol, voleybol, basketbol gibi kolun
baş üstü pozisyonunda yoğun kullanıldığı sporlara 6. ay sonrasında izin verilir.
Tüm bu süreç omuz fizik tedavisinde deneyimli fizyoterapistler tarafından
destek alınması iyi sonuçlar için cerrahi kalite kadar önemlidir.
47
6.ULNAR SİNİR SIKIŞMASI
Ulnar sinir tüm kol boyunca uzanır ve dirseği, el bileğini geçerek sonlanır
Dirseğin almış olduğu bir travmadan ulnar sinir etkilenecek olursa (dirsek
kırıkları sonrası gibi) sinirde gelişen ödeme bağlı olarak sinir bu tünel içerisinde
sıkışır. Bu tabloya kubital tünel sendromu ya da ulnar sinir sıkışma sendromu
adı verilir. Burada elin kaslarında zayıfl ama kavanoz açma gibi hareketlerde
zorlanma ortaya çıkar. Hem motor hem his duyusu ile ilgili sorunlar yaşanır.
Belirtiler
• Dirseğin iç kısmında oluşan gerginlik hissi
• Özellikle geceleri oluşan elin küçük ve yüzük parmağında uyuşma hissi
• Araba kullanma veya telefonla konuşma gibi dirseğin uzun süre katlı
pozisyonda kalması sonrasında uyuşma
• Müzikal bir enstrümanı kullanırken ya da elin parmaklarını ilgilendiren bir iş
yapmada güçlük
• Kavrama ya da ayıklama işleminde güçsüzlük hissi
• Tüm kolun iç yüzünde ağrı hissetme
Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri
• Dirseği olabildiğince düz tutarak sinirin sıkışmasını engellemek
• Göğüs üzerinde kolların çaprazlaşmasını engellemek
• Dirseği kullanmayacağı bir sistem oluşturmak (megafonla konuşmak gibi)
• Çalışma masasını ayarlayarak dirseğin kırılmış pozisyonda kalmasını
engellemek
• Geceleri kullanılacak, kolun pozisyonunu ayarlayan ateller
• Spor esnasında dirseği koruyan dirsekliklerin kullanımı
• Steroid enjeksiyonu (ödemi azaltmak üzere)
Cerrahi tedavi
Eğer konservatif tedavi ile kas güçsüzlüğü ortadan kaldırılamıyorsa ya da ağrı
şikâyetleri sürüyorsa ileri tetkikler yapılarak cerrahi tedavi planlanmalıdır.
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen hasta hemşire refakatinde yatağa alınır.
• Mayisi ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır.
• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
• ANT takibi yapılır.
• Ağrısı olduğunda ağrı kesicisi yapılır.
• Soğuk takibi yapılır, kol elevasyona alınır.
• Parmaklarında şişme, soğuma, morarma olursa hekime haber verilir.
48
7.FEMUR İNTERTROKANTERİK KIRIKLARI
KALÇA
Kalça kırıkları; ileri yaşlardaki insanlarda çok yıkıcı yaralanmalar arasındadır.
İntertrokanterik kırıkların büyük çoğunluğu 70 yaş üstünde meydana gelir.
Bu hastalar hemoglobin değerleri düşük, fiziksel aktivite kabiliyeti azalmış ve
yüksek oranda diğer tıbbi sorunları olan hastalardır.
Tedavi
1. Konservatif tedavi: hastanın genel durumu ameliyatı kaldıramıyacaksa
konservatif tedavi yapılır.
2. Cerrahi tedavi: Cerrahi tedavi kararı verildiğinde olguyu acil kabul etmemek;
ancak ameliyatı erken yapmak gerekmektedir.
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen hasta hemşire refakatinde, hastayı hırpalamadan iki ya da
üç kişiyle aynı anda hareket edilerek hasta yatağa alınır.
• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.
Bacaklarının arasına yastık konulur.
• Mayisi, drenleri ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. AÇS ve
hemogram takibi yapılır.
• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
• Hastanın durumuna göre 3 kez ANT takibi yapılır.
• Ağrısı olduğunda ağrı kesicisi yapılır.
• Hastanın durumuna göre röntgeni çektirilir.
Ameliyat sonrası bakıma ilişkin girişimler
• Hemşire, yaşlı hastanın sık aralarla yaşam bulgularını, bilinç düzeyini,
nörovasküler durumunu, yara alanını, solunum, kardiyovasküler,
gastrointestinal ve üriner sistem fonksiyonlarını, sıvı- elektrolit dengesini,
ağrısını ve beslenmesini izlemeli ve değerlendirmelidir.
• Hemşire, hastayı ameliyata ilişkin olası komplikasyonlar açısından
izlemelidir. Kalça kırığı ameliyatlarından sonra tromboembolik sorunlar
(derin ven trombozu ve pulmoner emboli) sık görülen ve tehlikeli olan
komplikasyonlardır. Bu komplikasyonlar için ileri yaş, venöz staz, yapılan
ameliyatlar ve hareketsizlik önemli risk faktörleridir. Hemşire her gün hastanın
49
ekstremitelerini şişlik, gerginlik, ısı artışı, kızarıklık, Homan’s bulgusu (ayağın
güçlü pasif dorsifl eksiyonunda baldırda ağrı) ve pulmoner embolinin
belirti ve bulguları yönünden değerlendirmelidir. Yaşlı hastanın etkilenen
ekstremitesi nörovasküler açıdan da değerlendirilmeli ve ekstremite renk, ısı,
ağrı, parestezi ve paralizi açısından izlenmelidir. Ayrıca hemşire hastayı yara,
üriner ve solunum sistemi enfeksiyonlarının belirti ve bulguları açısından
değerlendirmeli ve bunları kaydetmelidir. Bazı yaşlı hastalarda enfeksiyonun
bulguları olan ateş ve lökositoz görülmeksizin, enfeksiyon gelişebileceğinden
hemşire yaşlı hastayı enfeksiyon yönünden değerlendirirken bu durumu
da göz önünde bulundurmalıdır. Enfeksiyonun gelişmesini önlemek için
hastaya derin solunum ve öksürük egzersizi yaptırılmalı, hastanın hidrasyonu
sağlanmalı ve girişimler aseptik tekniklere uygun yapılmalıdır.
• Hemiartroplasti veya total kalça protezi yapılan hastalarda çıkığın önlenmesi
için koruyucu önlemlerin alınması gerekmektedir. Posterior olarak yapılan
cerrahi girişimde kalçanın abduksiyonun sürdürülmesi için hastanın bacakları
arasına yastık konulması, kalçanın 90 derece üzerinde fl eksiyonunun
önlenmesi ve etkilenen bacağın içrotasyonundan sakınılması gerekmektedir.
Anterior olarak yapılan cerrahi girişimde ise kalçanın ekstansiyonundan ve
etkilenen bacağın dış rotasyonundan sakınılmalıdır. Ameliyat sonrası cerrah,
hastaya yürümeye yardımcı gereçler (koltuk değneği, baston, yürüteç)
önerebilmektedir. Bu gereçler cerrahın önerdiği süre kullanılmalıdır. Alçak,
yumuşak sandalye ve yataklardan sakınılmalıdır. Tekerlekli sandalyenin oturak
kısmının altına sert bir materyal konularak yüzeyin sert olması sağlanmalıdır.
Ayrıca hemşire hastanın doktor isteminde belirtilen hareket ve aktivite
sınırlılıklarını öğrenmeli ve hastanın bu sınırlılıkları anlama durumunu
belirlemelidir.
• Hemşire, hastanın ağrısının yerini ve tipini de değerlendirmelidir. Hastanın
ağrısı ilaçsız yöntemlerle ve doktor isteminde belirtilen analjeziklerle
giderilmelidir. Yaşlı hastaya verilen narkotik analjezikler konstipasyona neden
olabileceğinden hemşire hastanın barsak seslerini izlemeli, posalı yiyecekler
yemesini ve günlük olarak yeterli sıvı almasını sağlamalıdır. Renk, ısı, ağrı,
parestezi ve paralizi açısından izlenmelidir. Ayrıca hemşire hastayı yara,
üriner ve solunum sistemi enfeksiyonlarının belirti ve bulguları açısından
değerlendirmeli ve bunları kaydetmelidir. Bazı yaşlı hastalarda enfeksiyonun
bulguları olan ateş ve lökositoz görülmeksizin, enfeksiyon gelişebileceğinden
50
hemşire yaşlı hastayı enfeksiyon yönünden değerlendirirken bu durumu
da göz önünde bulundurmalıdır. Enfeksiyonun gelişmesini önlemek için
hastaya derin solunum ve öksürük egzersizi yaptırılmalı, hastanın hidrasyonu
sağlanmalı ve girişimler aseptik tekniklere uygun yapılmalıdır.
• Birçok hasta seksüel aktivite ile ilgili soruları sormaktan çekinebilmektedir. Bu
nedenle hastaya seksüel aktivite ile ilgili bilgi verilmelidir. Genellikle seksüel
aktiviteye hastaların kendilerini rahat hissettikleri ve uygun kalça pozisyonunu
sürdürebildikleri zaman başlanabilmektedir. Fakat bazı cerrahlar hastalara
ameliyattan sonra ilk 6 hafta seksüel aktivitede bulunmamalarını önermektedir.
• Deliriyum ve depresyon hastanın bakım sonuçlarını etkileyebileceğinden
hemşire hastayı konfüzyon, isteksizlik, bir konuya odaklanmada zorluk ve
saldırganlık gibi belirti ve bulgular açısından izlemelidir. Hemşire bu sorunlara
neden olabilecek ilaçları, ağrıyı, diğer tıbbi durumları ve psikososyal durumları
araştırmalıdır.
• Yaşlı hasta için yapılacak taburculuk planı interdisipliner olmalıdır. Evine dönen
yaşlı hastaların yaklaşık %30`unun uzun süreli bakıma gereksinimi vardır. Bu
nedenle hastaların ve hastaya bakım verecek kişilerin evde bakıma yönelik
olarak bilgilendirilmeleri de gerekmektedir.
B.ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN TRAVMATOLOJİ HASTALIKLARI
1.KÖPRÜCÜK KEMİĞİ KIRIĞI
Köprücük kemiği her yaşta çocuk ve erişkinde görülen en sık kırıklardan biridir.
En çok çocuklarda ve sporcularda görülür. Doğum sırasında köprücük kemiği
kırığı ile doğmuş çok sayıda bebek vardır. Çocuklarda direk darbe ve düşme ile
kolayca kırık oluşur.
Belirtileri
Bir düşme sonucu omuzda ağrı ile birlikte aşağıdaki bulgular görülebilir
• Omuzun aşağı ve öne doğru düşüklüğü
• Kolu ağrı nedeniyle kolu kaldıramama
• Kol hareketleri veya üzerine basma ile köprücük kemiği üzerindeki hassasiyet
• Köprücük kemiği üzerinde çıkıntı
51
Tedavi
Damar ve sinirlerde yaralanma durumunda acil bir operasyon gerekebilir.
Kırığın tipine göre basit bir kol askısı veya “ 8 bandajı “ ile tedavi edilir. 8
bandajında ana fikir omuzu geriye doğru gererek öndeki köprücük kemiğinin
uzunluğunu ve biçimini sağlamaktır. İlk uygulandığında fazla germemeye
dikkat edilmeli ve tedrici olarak kontrollerde yavaş yavaş gerilmelidir. Aksi halde
koltuk altındaki damar-sinirlere baskı yaparak kolda şişmeye veya uyuşmaya
neden olabilir.
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen çocuk hasta, hemşire refakatinde yatağa alınır.
• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.
• Mayisi, drenleri ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. AÇS ve
hemogram takibi yapılır.
• Hastanın durumuna göre 2 kez ANT takibi saatlik olarak yapılır.
• Anestezinin etkisiyle çocuk hastada kusma gerçekleşebilir. Çocuğun
kusmuğunun solunum yoluna kaçmaması için, başını yana çevirerek kusması
sağlanır.
• Ağrısı olduğunda ağrı kesicisi yapılır
• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
2. DİRSEK ÜSTÜ (SUPRAKONDİLER KIRIK)
Üst kol kemiği (humerus) dirseğin hemen üstünden kırılmıştır. Genellikle 8 yaş
altında görülür. Sinir hasarına ve dolaşım bozukluğuna neden olabilir.
Belirti ve şikâyetler
Tüm tip kırıklarda benzer yakınmalar (ağrı, hassasiyet, şişlik ve kolu hareket
ettirememe) vardır.
Tedavi
• Kırığın yerine ve derecesine göre değişir.
• Tam veya yarım alçı uygulaması yeterli olabilir.
• Kaymış dirsek kırıklarının çoğu cerrahi tedavi gerektirir.
52
Ameliyat sonrası hemşirelik bakımı
• Ameliyattan gelen çocuk hasta hemşire refakatinde yatağa alınır.
• Hastaya ameliyatının özelliğine ve anesteziye uygun pozisyon verilir.
• Mayisi ve ameliyat yeri kontrol edilir. Gerekli kayıtlar yapılır. AÇS ve hemogram
takibi yapılır.
• Hastanın durumuna göre 2 kezANT takibi saatlik olarak yapılır.
• Anestezinin etkisiyle çocuk hastada kusma gerçekleşebilir. Çocuğun
kusmuğunun solunum yoluna kaçmaması, başını yana çevirerek kusması
sağlanır.
• Ağrısı olduğunda ağrı kesicisi yapılır
• Hasta yakınları hastanın durumu ve ameliyat sonrası yapılması gerekenler
konusunda bilgilendirilmelidir.
• El ve parmaklarda şişme, soğuma, morarma varsa hekime haber verilir.
• El elevasyona alınır ve buz uygulanır.
ALÇILAR
Kullanılma nedenleri
• Kas iskelet sistemine ilişkin cerrahi girişimlerden sonra belli bir kısmın
hareketsiz kalıp iyileşmesini sağlamak.
• Kırıkları tespit etmek
• Deformiteleri önlemek
Alçıya Alınan Hastada Yapılması Gerekenler
• Alçı kuru ve temiz tutulmalıdır.
• Alçı tamamen kurumadan üzerine yük verilmemelidir.
• Nem alçıyı yumuşatacağından, banyo yaparken, alçı koruyucu torbalar
kullanılmalıdır.
• Alçının tamamen kuru kalması sağlanmalıdır.
• Alçıya zarar verebilecek sert ve keskin cisimlerden uzak durulmalıdır.
• Alçının içine yabancı cisimlerin girmesi engellenmelidir. Yabancı maddeler
sokularak kaşınmamalıdır.
• Alçı kesilmemeli ya da çıkarılmaya çalışılmamalıdır.
• Yatağa alındıktan sonra alçılı kısım üzeri naylon kaplı yastıkla yükseltilir.
• Hasta yatakta sağlam tarafa döndürülür. Hareketsizlik nedeniyle oluşabilecek
kas atrofisini engellemek için alçılı bölgeye izometrik egzersizler uygulanır.
• Çocuklarda alçılama işlemi yapılmadan işlem çocuğa anlatılmalı ve zaman
varsa bir oyuncak bebek üzerinde gösterilmelidir.
53
• Alçı perine bölgesine yakınsa, koruyucu bir materyalle yakın kısım kaplanır.
• Alçı çıkarılması işleminden önce, alçı çıkarılırken kullanılan aletin dokuya zarar
vermediği hastaya (özellikle çocuk hastaya) anlatılmalıdır.
• Dolaşımın sağlanması için alçılı olan ekstremitedeki parmaklar hareket
ettirilmelidir.
• Alçı yapıldıktan sonra ilk zamanlarda yaralanan bölgenin etrafında şişlik
oluşabilir. Bu şişlik alçı içinde basınç yaparak ağrıya neden olabilir. Ağrının
azaltılması ve şişliğin önlenebilmesi için yaralı bölgenin kalp hizasından
yukarıda kalacak şekilde yastık ya da başka bir destekle yükseltilmesi gereklidir.
• Kan dolaşımı kontrolü için parmağınızla alçılı olan ekstremitenin tırnağına,
rengi beyaz olana kadar baskı yapılmalıdır. Baskıyı kaldırdıktan 2-3 saniye
içinde pembeleşip pembeleşmediği kontrol edilmelidir.
Alçıya Alınan Hastada Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Parmaklarda uyuşma, karıncalanma ya da his kaybı
• Tırnağınıza baskı yapıp kaldırdığınızda pembeleşme
• Ciltte solukluk, soğukluk ve morarma
• Alçılı bölgede basınç ve artan ağrı
• Alçı üzerinde renk değişikliği, kötü koku ve akıntı
• Aniden vücut ısısında yükselme
• Uzun süren bulantı, kusma ve karında ağrı
Alçıya ilişkin komplikasyonlar
• Dolaşım Bozukluğu
• Sinir Harabiyeti
• Enfeksiyon
• Alçı Sendromu
Dostları ilə paylaş: |