O’zbek nutqi madaniyatini asoslari
Kоmmunikаtsiya jаrаyonidа аsоsiy fikrni ifоdаlаsh bоsqichi nima deb yuritiladi?
Yüklə 156,08 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 135. Nutqning tа’sirchаnligini ta’minlashda qaysi xususiyat muhim o’rin tutadi
- 136. Qanday birliklar pаrаzit so’zlаr deyiladi
- 137. Verbal munosabat ifodalashning qanday vositalari mavjud
- 139. Kommunikatsiya uzvi sifatida tinglovchiga nisbatan qanday atama qo’llaniladi
|
133. Kоmmunikаtsiya jаrаyonidа аsоsiy fikrni ifоdаlаsh bоsqichi nima deb yuritiladi?
A. Mulоqоt bоsqichi B. Munоsаbаt bоsqichi C. Dаrоmаd bоsqichi *D. Muddао bоsqichi 134. Mulоqоt jаrаyonida аdrеsаnt fikrigа аdrеsаtning mоyillik ifоdаsi nima deb yuritiladi? A. Mulоqоt *B. Munоsаbаt C. Dаrоmаd D. Muddао 135. Nutqning tа’sirchаnligini ta’minlashda qaysi xususiyat muhim o’rin tutadi? *A. Nutq jаrаyonidа аdrеsаtning ruhiy vаziyatini e’tibоrgа оlish. B. Nutqning diаlеktizmlаrdаn hоli bo’lishi. C. Muloqot jarayonida o’zini tuta bilish. D. Nutqning vulgаr so’zlаrdаn hоli bo’lishi. 136. Qanday birliklar pаrаzit so’zlаr deyiladi? A.Muаyyan bir tildаgi qo’pоl, dаg’аl so’zlаr B.Muаyyan bir tildаgi chеt tiligа mаnsub so’zlаr C.Nutqdа o’rinsiz qo’llаnilgаn оmmаlаshgаn so’z vа ibоrаlаr. *D. Nutqdа tаkrоr qo’llаnilgаn so’zlаr 137. Verbal munosabat ifodalashning qanday vositalari mavjud? A. Imo-ishora, harakat B. Lingvistik va nolingvistik *C. Leksik, morfologik, sintaktik D. Verbal va noverbal 138. Nutqning gender xususiyatlari deganda nima nazarda tutiladi?. A. Irsiy xoslanishi B. Milliy xoslanishi *C. Jinsiy xoslanishi D. Diniy xoslanishi 139. Kommunikatsiya uzvi sifatida tinglovchiga nisbatan qanday atama qo’llaniladi? A. Adresant *B. Adresat C. Kommunikat D. Adresant va adresat 140. Muloqotning muddao bosqichiga xos belgilar nimalardan iborat? *A. Asosiy axborotni bayon qilihs B. Muddaoni asoslash C. Munosabat bildirish D. O’zini tanishtirish 141. Dafn marosimiga borganda qanday ko‘ngil so‘rash o‘rinsiz hisoblanadi? A. Bandachilik B. Sabrli bo‘ling C. Ollohning irodasi *D. Sog‘-omon bo‘lin 142. Dafn marosimidan qaytganda qanday so‘zlarni aytish o‘rinsiz hisoblanadi? A. Keyingi safar to‘ylarga kelaylik *B. Keyingi safar to‘ylarda ko‘rishaylik C. Sabrli bo‘ling D. Sog‘-omon bo‘lin 143. Muloqot xulqiga ko‘ra «ziyoratingiz qabul bo‘lsin» degan iltifotga qanday javob qaytarish kerak? A. Rahmat B. Savobi sizga ham tegsin *C. Murodingiz hosil bulsin D. Sizga ham ziyorat qilish nasib qilsin 144. Fatik kommunikatsiya birliklariga qaysi xususiyat xos emas? *A. So‘zlarni to‘g‘ri ma’noda qabul kilish B. Muloqotni boshlashga tayyorlash C. Muloqotdagi uzilishlarni bog‘lash D. Shablonlashgan savol-javoblar 145. Fatik kommunikatsiyada asosan qaysi xususiyat muloqot ishtirokchilarining tushunmovchiligiga olib keladi? *A. Nutqning milliy xoslanishini hisobga olmaslik B. Nutqning mahalliy xoslanishini hisobga olmaslik C. Nutqning jinsiy xoslanishini hisobga olmaslik D. Nutqning kasbiy xoslanishini hisobga olmaslik 146. Faqat og‘zaki nutqqa xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating? *A. Ohang, talaffuz, imo-ishora B. Imlo, punkutuatsiya C. Ohang, talaffuz, imlo D. Imlo, punkutuatsiya, mimika 147. Faqat yozma nutqqa xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating? A. Ohang, talaffuz, imo-ishora *B. Imlo, punkutuatsiya C. Ohang, talaffuz, imlo D. Imlo, punkutuatsiya, mimika 148. Og‘zaki va yozma nutqqa birdek xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating? A. Ohang, talaffuz, imo-ishora B. Imlo, punkutuatsiya C. Ohang, talaffuz, imlo *D. So‘z tanlash, grammatik qurilishga e’tibor qaratish 149. Arabcha notiq so‘ziga o‘zakdosh so‘zlar qatorini ko‘rsating? A. Voiz, suxandon *B. Nutq, mantiq C. Badihago‘y, qissago‘y D. Maddoh, kalima 150. Notiq so‘ziga sinonim bo‘lgan so‘zlar qatorini ko‘rsating? *A. Voiz, arator B. Nutq, tafakkur C. Badihago‘y, jurnalist D. Maddoh, kalima 151. Arabcha «va’z» so‘zining ma’nolari to‘g‘ri izohlangan qatorini ko‘rsating? A. Voiz, suxandon *B. Pand, nasihat , o‘git C. Vazn, og‘irlik D. Maktov, ta’bir 152. Faqat og‘zaki nutqiy san’atlarga mansub qatorini ko‘rsating? A. Voizlik, suxandonlik, dabirlik B. Qissago‘ylik, kotiblik, maddohlik *C. Roviylik, suxandonlik, voizlik D. Dabirlik, munshiylik, kotiblik 153. Faqat yozma nutqiy san’atlarga mansub qatorini ko‘rsating? A. Voizlik, suxandonlik, dabirlik B. Qissago‘ylik, kotiblik, maddohlik C. Roviylik, suxandonlik, voizlik *D. Dabirlik, munshiylik, kotiblik 154. Forscha «suxandon» so‘zining lug‘aviy ma’nosi to‘g‘ri izohlangan qatorini ko‘rsating? A. Arabcha: madh etuvchi, ta’riflovchi B. Forscha: pand-nasihat, o‘git beruvchi *C. Forscha: so‘zga chechan, so‘z ustasi D. Arabcha:Ta’sirli, ifodali o‘quvchi 155. «Maddohlik» so‘zining lug‘aviy ma’nosi to‘g‘ri izohlangan qatorini ko‘rsating? A. Arabcha: madh etuvchi, ta’riflovchi B. Forscha: pand-nasihat, o‘git beruvchi *C. Forscha: so‘zga chechan, so‘z ustasi D. Arabcha:ta’sirli, ifodali o‘quvchi 156. «Surxandaryo viloyatida nol daraja issiq bo‘ladi» jumlasida nutqning qaysi sifati buzilgan? A. Nutqning to‘g‘riligi B. Nutqning aniqligi *C. Nutqning mantiqiyligi D. Nutqning tozaligi 157. «YOsh olimlar ilm-fan borasida o‘zaro bellashadilar» jumlasida nutqning qaysi sifati buzilgan? A. Nutqning to‘g‘riligi *B. Nutqning aniqligi C. Nutqning mantiqiyligi D. Nutqning tozaligi 158. Qaratqich va tushum kelishiklarining o‘rin almashib qo‘llanilishi nutqning qaysi sifatining buzilishiga olib keladi? *A. Nutqning to‘g‘riligi B. Nutqning aniqligi C. Nutqning mantiqiyligi D. Nutqning tozaligi 159. «Xiradmand chin so‘zdin o‘zgani demas, vale barcha chin ham degulik emas» Navoiyning yuqoridagi so‘zlari orqali nima demoqchi? *A. Ba’zan haqiqatni aytib bo‘lmaydi B. To‘g‘ri so‘z tuqqanga yoqmaydi C. Doim to‘g‘ri gapirish kerak D. To‘g‘ri so‘z boshga balo olib keladi 160. «Chin so‘z – mo‘‘tabar, yaxshi so‘z – muxtasar» Navoiyning yuqoridagi so‘zlari orqali nima demoqchi? *A. Nutqning qisqaligiga, ixchamliligiga chorlaydi B. Nutqning chiroyligiga, mazmundorligiga chorlaydi C. Nutqning mo‘‘tabarligiga, ma’nililigiga chorlaydi D. Nutqning to‘g‘riligiga, chiroyliligiga chorlaydi 161. O‘rinsiz ishlatilgan so‘zlar nutqning qaysi kommunikativ sifatining buzilishiga olib keladi? A. Nutqning to‘g‘riligini B. Nutqning aniqligini C. Nutqning mantiqiyligini *D. Nutqning jo‘yaliligini 162. Kaykovusning «Qobusnoma»sida keltirilgan Xorun ar-Rashidning tushida tishlari to‘kilib qolishi haqidagi rivoyatda muabbirlarning qaysi ta’biri o‘rinli? A. Sening oldingda barcha yaqinlaring, qarindosh-urug‘laring o‘ladi *B. Sening umring barcha qarindoshlaring umridan uzoq bo‘ladi C. Sening oldingda barcha yaqinlaring, qarindosh-urug‘laring o‘lishi mumkin D. Bu tushni ta’birini aytmagan ma’qul 163. Yusuf Xos Hojibning «Qutadg‘u bilig» dostonida keltirilgan quyidagi hikoyatning davomini toping «So‘zingga ehtiyot bo‘l, boshing ketmasin, ….»? A. O‘zingga ehtiyot bo‘l, oshing ketmasin B. Tilingga ehtiyot bo‘l, yoshing ketmasin *C. Tilingga ehtiyot bo‘l, tishing sinmasin D. Ko‘zingga ehtiyot bo‘l, qoshing ketmasin 164. So‘zni durga, g‘avvosni ixtisosga (notiq) o‘xshatgan alloma kim? A. Yusuf Xos Hojib B. Mahmud Qoshg‘ariy *C. Alisher Navoiy D. Ibn Sino 165. Inson hayvondan aqli va tili bilan farq qilishini, shuning uchun insonning eng barkamoli – oqil va so‘zga chechani ekanligini ta’kidlagan alloma kim? A. Yusuf Xos Hojib B. Mahmud Qoshg‘ariy C. Alisher Navoiy *D. Ibn Sino 166. «Insonni so‘z ayladi judo hayvondin…» degan g‘oyani ilgari surgan alloma kim? A. Yusuf Xos Hojib B. Mahmud Qoshg‘ariy *C. Alisher Navoiy D. Ibn Sino 167. Qaysi alloma so‘z va sarkardalik ilmining benazir bilimdoni bo‘lgan? A. Amir Temur B. Alisher Navoiy *C. Zahiriddin Muhammad Bobur D. Ibn Sino 168. O‘z o‘g‘lining yozgan xatini tahrir qilib, unga maslahat bergan alloma kim? A. Amir Temur B. Kaykovus *C. Zahiriddin Muhammad Bobur D. Jamoliddin Rumiy 169. «Tarixda yo yaxshi harbiy sarkarda, yo yaxshi notiq bo‘lish kerak» fikrlari kimga tegishli? A. Sitseron B. Demosfen *C. Lisiy D. Aristotel 170. Quyidagi voizlarning qaysi biri Navoiy zamondoshi? A. Bahovuddin Valad B. Jaloliddin Rumiy *C. Xusayn Voiz Koshifiy D. Kaykovus 171. Til va nutq dixotomiyasini shaxmat o‘yiniga o‘xshatgan olim kim? A. Aristotel *B. F.de Sossyur C. Gumbold D. Alisher Navoiy 172. Esperanto sun’iy tili qachon va kim tomonidan yaratilgan? A. Antik davrda Aristotel tomonidan *B. 1890 yilda shvetsar tilshunosi F.de Sossyur tomonidan C. 1887 yilda polshalik shifokor Lyudvig Zamengof tomonidan D. 1913 yilda italyan faylasufi Benedetto Kroche tomonidan 173. Adabiy tilga xos belgilar qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? A. Me’yoriylik, badiiylik, xududiylik B. Me’yoriylik, dabdabadorlik, umummajburiylik *C. Me’yoriylik, qayta ishlanganlik, umummajburiylik D. Milliylik, badiiylik, umummajburiylik 174. Quyidagilarning qaysi biri milliy til qamroviga kirmaydi? A. Adabiy til B. Jonli xalq tili C. Til tarixi *D. Barchasi kiradi 175. Bilingvizm atamasining ma’nosi qanday? A. Biror adibning ikki tilda ijod qilishi, zullisonaynlik *B. Biror hududda ikki tilning baravar, ba’zan aralash ishlatilishi C. Biror hududda bir tilning ikkinchi tilga ta’siri D. Biror shaxsning ikki tilda ravon gapira olishi 176. Til siyosati deganimiz nima? A. Til qoidalari vat il me’yorlarining ishlanganligi *B. Tillarning amalda qo‘llanilishini qonunlar orqali tartibga solish C. Biror tilning ikkinchi tilga ta’sir o‘tkazishi D. Tildagi o‘zgarishlar, til taraqqiyoti 177. Quyidagi qaysi xususiyat ko‘cha tiliga xos emas? A. Vulgarizmlar B. Varvarizmlar *C. Kanselyarizmlar D. Parazit so‘zlar 178. «Er tili» deganda nimani nazarda tutamiz? A. Agroterminlarni B. Antroponimlarni *C. Toponimlarni D. Gidronimlarni 179. O‘zbek tilidan boshqa tillarda «siz»lash qanday toifadagi kishilarga nisbatan qo‘llanilmaydi? A. Begona kishilarga B. YOshi ulug‘ kishilarga C. Mansaba katta kishilarga *D. Ota-onalarga 180. Begmatov E., Mamatov A. Muallifligidagi «Adabiy norma nazariyasi» nechta kitobdan iborat? A. 1 ta kitob B. 2 ta kitob *C. 3 ta kitob D. 4 ta kitob 181. «Maxov» so‘zi qaysi shevada o‘zinig salbiy ma’nosini yo‘kotgan? A. Xorazm shevasida *B. Qo‘ng‘irot shevasida C. Beruniy shevasida D. Amudaryo shevasida 182. Omma oldida gapirishda qaysi xususiyat eng muhim hisoblanadi? A. Nutqning kommunikativ sifatlariga e’tibor berish B. Hayajonni bosa olish C. Nutqni rejalashtirish *D. Bu notiqning individual xususiyatlariga bog‘liq 183. Qanday voqea xususida notiq ta’sirli gapira oladi? A. O‘zi qiziqqan voqea haqida B. Tinglovchilar qiziqqan voqea haqida *C. O‘zi ta’sirlangan voqea haqida D. O‘zi yaxshi bilgan voqea haqida 184. Adresatga ta’sir o‘tkazish asosan muloqotning qaysi bosqichida amalga oshiriladi? A. Salomlashuv va tanishuv bosqichida B. Daromad bosqichida *C. Muddao bosqichida D. Xotima va xayrlashuv bosqichida 185. Adresat axborotni asosan qaysi usulda yaxshi qabul qiladi? A. Eshitish orqali B. Ko‘rish orqali C. Sezish, his qilsh orqali *D. Bu holat adresatning individual xususiyatlariga bog‘liq Yüklə 156,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|