O’zbekiston milliy universiteti iqtisodiyot fakulteti ‘’ekonometrika va iqtisodiy modellashtirish’’ kafedrasi

Marshrutizatorar (router) –
manitikiy ulanmagan tarmoqlarni ulaydi, ma’lumotlarni bir 
tarmoqdan ikkinchisiga moslashtirb, ma’lumotlarni marshrutlab, bayonnomalarni uzgartirish 
ishini amalga oshiradi. Mantikiy kanal yaratish yuli bilan bir kanalni vaktincha ikkinchisi bilan 
boglaydi. 
Marshrutizator kanalarning bushligini aniklab kulay kanallarni topib ma’lumotlarni shu 
kanallar orkali yuboradi. 
Takrorlagichlar(Repitor) –
elektor signallarni kuchaytirish xamda uzok masofalarga 
yetishini taminlaydi. Bunda signallarning aplitudasini va shaklini uzgartirmaydi. Takrorlagichlar 
signallarning ochik tizimini fakat OSI fizik darajadagi bayonnomalari bilan fark kiluvchi 
tarmoqlarni birlashtirishi mumkin. Takrorlagichlar kuchaytirgich vazifasini bajarib signallarni 
xalaqitlardan ximoya kilishni ta’minlaydi. 
Ko’priklar (bridge) –
OSI adreslariga mos ravishda ma’lumotli paketlarni filtirlashni 
bajarib tarmoqli va unda yukori darajalarda ma’lumotlar uzatishning bir xil bayonnomalarini 
ishlatuvchi tarmoqlar urtasidagi farkni, ya’ni kiymatlarni uzatishni rostlaydi. 
Serverlar (serwer)–
tarmoqka ulangan kuchli prosessorga va katta xotiraga ega 
kompyuterlarga aytiladi. Server tarmoqning barcha ishchi stansiyalari surovlarni kayta ishlaydi, 
ishchi stansiyalarga tarmoq resurslarini, tarmoq operatsio tizimi bilan ta’minlaydi. Serverning 
uzi xam maxsus operatsion tizim bilan ishlaydi va xamma tamok operatsiyalarni shu tizim 
bajaradi. 
Serverning bir qator ko’rinishlari mavjud 
Kliyent server 
Fayl server 
Arxivli server 

---

Faks server 
Pochtali server 
Bosma server 
Ishchi stansiyalar (work grup) –
bu tarmoqka ulangan kompyuterlar bulib ular tarmoq 
uzellarni tashkil kiladi. Bu kompyuterlar uzinig operatsion tizimi bilan ishlaydi. Kupincha ishchi 
stansiyalarni tarmoq mijozlari deb ataladi. Ishchi stansiyalar xoxlagan foydalanuvchilarning 
kompterlari bulishi mumkin va ular tarmoqka ulanishi va ajralishi istalgan paytda amalga 
oshiriladi.