O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I ya birinchi tibbiy yordam toshkent

Shinalarni qo‘yish qoidalari 
1. Jarohatlangan sohaga qo‘shimcha ikki bo‘g‘imni (yuqorigi va
pastki) qo‘shib ishonchli immobilizatsiya qilish, son va yelka singanda esa
uchta bo‘g‘im harakatsizlantiriladi.
2. Jarohatlangan sohaga to‘g‘ri fiziologik holat berish.
3. Yopiq sinishlarda ushbu sohani o‘z o‘qi bo‘ylab biroz cho‘zib
harakatsizlantirish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
4. Ochiq sinishlarda jarohatdan chiqib turgan suyak bo‘lakchalarini
olib tashlash yoki joyiga qaytarib to‘g‘rilash man etiladi.
5. Jarohatlangan shaxsning ustki va oyoq kiyimlarini yechish unga
qo‘shimcha tan jarohati yetkazilishiga sabab bo‘lishi mumkin, shuning
uchun, ayniqsa ochiq sinishlarda yechintirish maqsadga muvofiq emas.
108

---

6. Ochiq sinishlarda immobilizatsiya qilishdan oldin jarohatga aseptik

bog‘lam qo‘yiladi, ushbu soha jarohatdan oldin qanday holatda turgan
bo‘lsa, xuddi shunday holatda harakatsizlantiriladi, bunda yordamchi
ko‘maklashadi.
7. Zarurati bo‘lmagan hollarda rezina jgut ishlatmaslik lozim.
8. Shinalarni yalang‘och tanaga qo‘yish man etiladi. Shinaga oldindan
mato o‘raladi yoki kiyim ustidan qo‘yiladi. Shina qirg‘oqlari terini
shikastlamasligi kerak.
9. Bo‘g‘imlar jarohatlanganda sohani cho‘zib harakatsiz-lantirish
maqsadga muvofiq emas.
10. Shifoxonaga olib borish vaqtida jarohatlanganni zambilga
o‘tkazishda shikastlangan sohani avaylab amalga oshirish kerak.
11. Shina jarohatlangan sohaga bint bilan mahkam o‘ralgan bo‘lishi
lozim.
Kramer shinasini qo‘l va oyoqlarga qo‘yish uch bosqichdan iborat.
1-bosqich – tana qismining shakliga shinani moslashtirish.
2-bosqich – shinaning ichki tomonini paxta bilan yopib, bint yor-
damida mahkamlash.
3-bosqich – shinani joylashtirish va umumiy qabul qilingan bog‘lash
usuli yordamida mahkamlash.
Diterixs shinasini qo‘yish 7 bosqichdan iborat:
1) shinaning panja ostki qismi oyoq panjasi ostiga «sakkizsimon»
bog‘lam ko‘rinishida bintlar yordamida mahkamlanadi;
2) tashqi qismi (uzun qismi) qo‘ltiq ostidan panja ostki qismining
metall quloqchasi orqali o‘tkazilib, undan 8–10 sm ortiqcha uzunlikda
qo‘yiladi;
3) ichki qismi chot sohasidan panja ostki qismining metall quloqchasi
orqali o‘tkazilgan holatda qo‘yiladi;
4) boldir sohasining osilib qolmasligi uchun, qo‘shimcha ravishda
Kramer shinasidan foydalanish tavsiya etiladi;
5) suyaklarga tegib turgan joylarga paxtadan yoki porolondan
qistirgichlar qo‘yiladi.
6) sirkular yo‘nalishda bint yordamida shina boldir, son, qorin va
ko‘krak qafasiga mahkamlanadi;
7) tayoqchali buragich yordamida cho‘zish amalga oshiriladi.