O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi urganch davlat universiteti filologiya fakulteti

Asosiy qism

1.Aforizmlarda sintaktik munosabat turlari
Sintaktik munosabat sintaktik aloqa orqali ifodalanadi. Ikki yoki undan ortiq mustaqil atov birliklarning mazmuniy bog'lanishi sintaktik munosabat deyiladi. Sintaktik munosabatlar o'z o'rnida bir necha turlarga bo'ladi:

1. 
   Atributiv munosabat- aniqlovchili munosabat. Aniqlovchili munosabat ham o'z o'rnida ikkiga bo'linadi: sifatlovchi aniqlovchi va qaratqich aniqlovchi.
   

1. 
   Inson hammadan avval o‘z mamlakatining farzandi, vatan manfaatlarini diliga jo qilgan grajdanindir.
   

V. G. VELINSKIY

1. 
   o'z mamlakatining - qaratqich aniqlovchi
   

b)mamlakatining farzandi- qaratqich aniqlovchi
c)vatan manfaatlarini- belgisiz qaratqich aniqlovchi

2. 
   Ma’rifatli xalqlarning haqiqiy jasorati vatan yo‘lida qurbon bo‘lishga hozir ekanliklarida aks etadi.
   

G. GEGEL

1. 
   marifatli xalqlarning- sifatlovchi aniqlovchi
   
2. 
   xalqlarning jasorati - qaratqich aniqlovchi
   
3. 
   haqiqiy jasorati - sifatlovchi aniqlovchi
   
4. 
   vatan yo‘lida- qaratqich aniqlovchi (qaratqich xoslikni bildirgan)
   

3. 
   Kimningdir fazilatini baholamoqchi bo‘lgan odamning o‘zi ham shu fazilatga yot bo‘lmasin .
   

V. SHEKSPIR
a) kimningdir fazilatini - qaratqich aniqlovchi
b) baholamoqchi bo'lgan odamning - sifatlovchi aniqlovchi
c) odamning o‘zi - qaratqich aniqlovchi
d) shu fazilatga - siafatlovchi aniqlovchi

4. 
   Kishiga tug‘ilgan joyiga qarab emas, uning ma’naviy qiyofasiga, qaysi yurtdanligiga qarab emas, qanday nuqtai nazar bilan yashashga jazm qilganiga qarab baho beriladi.
   

APULEY

1. 
   tug'ilgan joyiga- sifatlovchi aniqlovchi
   
2. 
   uning qiyofasiga - qaratqich aniqlovchi
   
3. 
   ma’naviy qiyofasiga- sifatlovchi aniqlovchi
   
4. 
   qaysi yurtdanligiga- sifatlovchi aniqlovchi
   
5. 
   qanday nuqtai nazar- sifatlovchi aniqlovchi
   

2. 
   Obyektli munosabat- to'ldiruvchili munosabat
   

1.