O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi termiz davlat universiteti

1-Bob: Boshlang’ich sinf o’quchilarini og’zaki va yozma insho turlari bilan tanishtirish.
Boshlang’ich sinfdagi o’quvchilar uchun og’zaki va yozma insho turlarini ta’lim etish juda muhimdir. Bu sinfdagi o’quvchilar uchun insho turlari quyidagilardan iborat bo’ladi:

1. 
   Odatiy insho: Bu turdagi insholar, odatiy mohiyatda yozilgan hikoyalardir. Ular hayotdagi har kuni sodir bo’ladigan voqealarga oid bo’ladi.
   
2. 
   Tarixiy insho: Bu turdagi insholar tarixiy voqealarga oid bo’ladi. Ular qadimgi davrlarda sodir bo’lgan voqealar, qahramonlar, siyosat va madaniyatga oid ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.
   
3. 
   Fanaviy insho: Bu turdagi inshootlar fanaviy savollar va tushunchalar bilan bog’liq bo’ladi. Ular jamiyatimizdagi ilm-fan sohasidagi osonliklarni tushuntirishga xizmat qiladi.
   
4. 
   Ma’rifiy-informatsion insho: Bu turdagi inshootlar odamlarning ma’lumot olishiga yordam beruvchi shaklda yozilgan maqolalar hisoblanadi. Ular yangiliklar, ijtimoiy-huquqiy mavzular, tabiiy fan-tadbirlar va boshqa muhim masalalarga oid maqolalar bo’ladi.
   

O’quvchilarni insho turlari bilan tanishtirish uchun, o’qituvchi ularning har bir turi haqida ma’lumot berish, namunalar yaratish va tarjima qilgan inshootlarni ko’rsatish mumkin. Bunday usullar orqali, o’quvchilar o’zlariga kerakli insho turini tanib, xohlagan mavzuda yozishni va uni chuqurroq tushunmoqchi bo’lishlari mumkin.
Boshlang’ich sinf o’quvchilarini og’zaki va yozma insho turlari bilan tanishtirish ularning muloqot va yozish ko’nikmalarini rivojlantirishga yordam berishning qiziqarli va qiziqarli usuli bo’lishi mumkin. Quyida ushbu insho turlarini tanishtirish bo‘yicha ba’zi maslahatlar keltirilgan:

• 
  Asosiy ma’lumotlardan boshlang: talabalarga insho nima ekanligini va uning maqsadi nima ekanligini tushuntiring. Ularning tajribasi va qiziqishlariga mos keladigan sodda til va misollardan foydalaning.
  
• 
  Og’zaki insholarni kiriting: oddiy mavzulardan boshlang va talabalarni o’z fikrlari va g’oyalarini baland ovozda baham ko’rishga undash. O‘quvchilarga fikrlarini tartibga solishda yordam berish uchun ko‘rgazmali qurollar yoki maslahatlardan ham foydalanishingiz mumkin.
  
• 
  Yozma insholar bilan tanishing: Qisqa yozish ko’rsatmalari bilan boshlang va talabalarni bir nechta jumlalar yoki paragraflar yozishga undash. Ularga yozish ko‘nikmalarini oshirishga yordam berish uchun fikr-mulohaza va ko‘rsatmalar bering.
  
• 
  Ijodkorlikni rag’batlantirish: Talabalarni o’ziga xos tarzda o’zini namoyon qilishga undash. Ularga oʻz mavzulari yoki takliflarini tanlash va oʻz qiziqishlarini oʻrganishlariga ruxsat bering.
  
• 
  Yordam bering: Talabalarga muvaffaqiyatga erishish uchun zarur vositalar va resurslarni taqdim eting, masalan, grafik organayzerlar, koʻrsatmalar yozish va nazorat roʻyxatlarini tahrirlash.
  

Bu ajoyib g’oyaga o’xshaydi! Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini insholarning har xil turlari bilan tanishtirish ularning yozish ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi va ularni kelajakdagi o‘quv ishlariga tayyorlashga yordam beradi. Boshlang’ich sinf o’quvchilariga tanishtirilishi mumkin bo’lgan og’zaki va yozma insho turlarining ba’zi misollari tavsiflovchi, hikoya qiluvchi, ishontiruvchi va tushuntirishli insholarni o’z ichiga oladi. Talabalarga inshoning har bir turining maqsadi va tuzilishini tushunishga yordam beradigan aniq ko’rsatmalar va ko’rsatmalar berish muhimdir. Talabalarni o‘z ijodiy qobiliyatlarini kashf etishga va o‘z fikrlarini yozish orqali ifodalashga undash, ularda o‘ziga bo‘lgan ishonchni mustahkamlash va muloqot ko‘nikmalarini oshirishga yordam beradi.
Yodda tutingki, boshlang’ich sinf o’quvchilarini og’zaki va yozma insholar bilan tanishtirish ularning muloqot va yozish ko’nikmalarini rivojlantirishga yordam berishning qiziqarli va qiziqarli usuli bo’lishi kerak. To‘g‘ri qo‘llab-quvvatlash va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatilsa, o‘quvchilar ishonchli va samarali muloqotchilarga aylanishlari mumkin.