259
oʻqitish bilan ovora boʻlganlarida, hamma narsani kuzata
olmaydilar.
Ogʻzaki
va
tana
harakatlariga
asoslangan
xulq-atvorda madaniy va
individual tafovutlar
Kuzatuvlaringiz
va
savollaringizdan
yaratadigan
xulosangizga ehtiyot boʻling. Shuni unutmangki, alohida
savol turlari, kutishlar, ijtimoiy tafovut va “kichik
suhbat”ning mazmuni madaniyatlar boʻyicha farq qiladi (4-
boʻlim). Ba’zi talabalar jim boʻlishadi, ammo bunga
ularning shaxsiyati sabab boʻlishi mumkin; qiziqmasligi,
darsdan
qolib
ketgani
yoki
depressiyaga
tushib,
charchaganligi emas.
I.S.Konning aytishicha “Oʻsmirlarda
oʻzini oʻzi anglash va oʻz “Men”iga qiziqish
oʻzining psixologiyasida faqat jinsiy yetilish
bilan bogʻlik emas. Bola oʻsadi, oʻzgaradi,
kuch yigʻadi va shunga qaramay bu unda
interospeksiyaga tortishni keltirib chiqaradi.
Bu oʻspirinlik yoshida roʻy bersa, endi
avvalo shundaki jismoniy yetilish ayni
paytda ijtimoiy simptom ulgʻayishi alomati
sanaladiki, unga e’tibor berishadi, uni
boshqalar
kattalar
va
tengdoshlari
kuzatishadi. Oʻspirin holati ziddiyatliligi, uning ijtimoiy rollari, intilishlar
darajasining oʻzgarishi aynan ular birinchi galda “Men kimman?” degan savolni
dolzarblashtiradi. Bu davrda tashqi boshqaruvdan oʻzini- oʻzi boshqarishga
oʻtiladi. Biroq, qanday boshqaruv ob’yekt hakida axborot mavjudligini koʻzda
tutadi. Shundan oʻz-oʻzini boshqarishda sub’yektning oʻzi haqidagi axborot
ya’ni oʻz-oʻzini anglash bulishi shart. Kasbiy ong rivojlanishi ya’ni kasbiy
tiklanishga nisbatan oʻzini-oʻzi belgilanishi ya’ni kasbiy tiklanishga nisbatan
oʻz-oʻzini belgilash oʻz sub’yektligini anglash refleksiyasining aniqlangan roli
bosh qobiliyat insonning professional sifatida oʻzini-oʻzi rivojlantirishning asl
mexanizmi sanaladi. Yuqoridagi fikrlardan koʻrinadiki, kasbiy oʻzlikni anglash
jarayonida shaxsning oʻzini-oʻzi anglash baholash shaxs xususiyatlari muhim
aspekti sifatida koʻrsatib oʻtiladi.
Dostları ilə paylaş: