Mutaxassislar mehnat faoliyati natijalari esa ularga yuklatilgan xizmat vazifalari to‘la hajmda, belgilangan muddatda, yuqori sifat bilan bajarilishiga bog‘liq bo‘ladi.
Rahbar va mutaxassislar mehnat faoliyati asosiy natijalarini aks ettiruvchi eng muhim, eng asosiy ko‘rsatkichlarni tanlashda ular
korxona yoki tashkilot butun faoliyati natijalariga bevosita va hal qiluvchi darajada ta’sir ko‘rsatishini hisobga olish kerak (10.6-jadval).
Shu bilan birga rahbar va mutaxassislar ish kamchiliklarini baholashda bilvosita ko‘rsatkichlar - natijaga erishishga ta’sir ko‘rsatadigan omillarni ifoda etadigan mezonlar ham qo‘llaniladi. Ularga ishdagi tezkorlik, mehnat intensivligi, murakkabligi, sifati va boshqalar kiradi. Bilvosita ko‘rsatkichlar bevosita mezonlardan farkli ravishda, odatda xodim o‘z xizmat vazifasini qanday ijro etayotganligini hamda bunda u qaysi sifatlarni namoyon qilayotganligini baholashga xizmat qiladi. Bu ko‘rsatkichlar qoida bo‘yicha ball yordamida baholanadi (13.3- jadval).
– jadval Mehnat murakkabligini (bilvosita mezon) ball yordamida baholash
Mehnatningmurakkablikdarajasi
Baholashbali
Bajarilganishmurakkabligijihat: Xizmat yo‘riqnomasida belgilab qo‘yilganidan sezilarli darajada ortiq
5
Xizmat yo‘riqnomasida belgilab qo‘yilganidan bir oz ortiq
4
Xizmat yo‘riqnomasiga muvofiq
3
Xizmat yo‘riqnomasida belgilab qo‘yilganidan bir oz kam
2
Xizmat yo‘riqnomasida belgilab qo‘yilganidan sezilarli
darajada kam
1
Inson resurslarinini boshqarish xizmati faoliyati samaradorligini miqdor jihatidan baholash kompaniya yoki firma kadrlar siyosatini amalga oshirish uchun xarajatlarni aniqlashmi talab etadi. Bunga mavjud Inson resurslarini uchun xarajatlarni ham, yangi ishga qabul qilinganlar uchun hamda ularni o‘qitish uchun xarajatlarni ham hisobga olish darkor.(4-rasm)
Inson resurslarini bilan ishlashda har bir xodim uchun o‘rtacha xarajatlar ham miqdor jihatdan baholash ko‘rsatkichlaridan biri hisoblanadi. Bu quyidagicha aniqlanadi:
Ishga olingan yangi xodim uchun Har bir xodimni o’qitish uchun
Inson resurslarinini ishga tanlab olish
= Tanlab olingan nomzodlar
O’qitish uchun jami
= O’qitilganlar soni
Chet el kompaniya va firmalarida, shuningdek, xodimlarni o‘qitish
dasturlarining mehnat unumdorligini oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga ta’sirini hisoblab chiqish uslublari mavjud. Jumladan, AQSH kompaniyalarida quyidagicha aniqlanadi:
