Destruktiv nizoni aniqlash kundalik tasawurlar bilan mos keladi. Aynan bu tipdagi nizo o'zaro ta'sirlashuvda xilma-xillikni va fikrlarning toptalishiga olib keladi. Destruktiv nizo ko'pincha sababga bog'liq bo'lmagan holda shaxsning stressga tushishiga olib keladi. Uning uchun o'ziga xos belgilar nizo sodir boiishiga qiziquvchilar sonining ortishi, 34
laming nizoli harakatlari, bir-birlariga nisbatan salbiy ustanovkaga aliklari va bildirilayotgan fikrlarning keskinligi belgilaydi. Boshqa bir belgisi sifatida nizoda opponentning sifat va xislatlarini, o'zaro ta'sirlashuv vaziyatlarini noto'g'ri idrok etishi va sheriklarga ishonchni o'ta ortib ketishi nazarda tutiladi. Bu tipdagi nizolarni hal etish ancha murakkab bo'lib, yagona yo'li ancha qiyinchilik bilan erishiladigan murosa (kompromiss) hisoblanadi.
Produktiv nizoni muammo va uning echish yuzasidan nuqtai nazarlardagi tafovutlar va shaxslar o'rtasidagi hamjihatlikmng yo'qligi keltirib chiqaradi. Bunday holda nizo muammoni atroflicha tushunishni, sheriklar motivasiyasini, boshqa nuqtai nazarlarni himoyalashlarini taqozo etadi.
Biz nizolarni psixologik tahlili asosida quyidagi tarkibiy ko'rinishga egaligini keltirib o'tamiz.
Yuqorida keltirilgan rasmdan foydalanib, quyida nizoning funksiyalari xususida to'xtalib o'tamiz.
Nizo o'z mohiyatiga ko'ra ijtimoiy hodisadir. Nizo bu keng ma'noda va tor ma'noda tushuniladi. Keng ma'noda nizo — bu jamiyatdagi yangi va eski qarashlar o'rtasidagi kurash deb qaraladi. Tor ma'nodagi nizo — bu bir muammoni echishdagi har bir shaxsning o'z fikrini qattiq turib himoya qilishida yuzaga keladi.
Nizo ijtimoiy psixologiyada qanday tushuniladi? Muomalaning buzilishi yoki psixologik jihatdan ichki ruxiy kelishmovchilikdir. Buni olimlar har sohada har xil tushunishadi. Masalan: G. Kovalev nizoga shunday ta'rif beradi: „Nizo insonlar o'rtasida ijtimoiy va shaxsiy masalalarni echishda vujudga keladigan holat, lekin har qanday qar-
Nizo guruhlari
r—-—C Texmkabilan bog'liq nizolar
Tabiiy ho- disalar bilan bog'liqizolar
Ijtimoiy hayot
bilan bog'liq
nizolar
Shaxslararo nizolar
Dostları ilə paylaş: | 
