O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi bm. Umarov

Tadqiqotlarning ko'rsatishicha, oila va oilaviy munosabatlarda er- xotin o'rtasida kelishmovchiliklar, nizolar bo'lib turishi tabiiydir.

Oilada er-xotin orasida sodir bo'ladigan kelishmovchiliklarning sabablari bir qanchadir. Shulardan ba'zilariga to'xtalmoqchimiz.

Ishga mukkasidan ketgan ba'zi erkaklar xotinlariga e'tiborsiz bo'Mb qoladilar. Uy-ro'zg'or ishlari va bola tarbiyasi bilan umuman qi- ziqmaydilar, uyiga yotoqxonaga yoki mehmonxonaga kelganday keladilar va yotib uxlab turib, yana ishlariga ketaveradilar.

Xotin kishilarning ko'pchiligi uchun esa uy, oilaviy hayot tabiatning butun bir olamidir. Hatto, ishda o'tirib oilasi xaqida o'ylaydi, uy-ro'zg'or tashvishlari-yu quvonchlari uning hayolidan nari ketmaydi. Ish orasida yoki tushlikdan foydalanib, uy-ro'zg'or uchun zarur narsalarni xarid qiladilr. Ishdan keyin bog'chaga yuguradi, uyga qaytayotib esa qanday ovqat tayyorlash haqida o'ylab ketadi. Ishga berilgan erkaklar, hatto, uyga kelib ham ertangi qiladigan ishlarining rejasini tuzish bilan band bo'ladi. Ayollar ishxonada „mehmon" sifatida o'tirib, uyga shoshilsa, erkak kishi oiladan ishga qochadi, aynan ishlar oqibatida oilaviy kelishmovchiliklar kelib chiqadi.

Bu kabi ziddiyatlarning oldini olish uchun erkaklar, eng awalo, oilaga bee'tibor boimasliklari kerak. Erkaklar vaqti-vaqti bilan ayollariga etarlicha e'tibor berolmaganliklari tufayli, vaqtini topib ayoli ko'nglini ko'tarishlari, uning bebaho mahoratiga tasannolar aytishi, dam olish kunlarida bolalar tarbiyasiga, uy-ro'zg'or ishlariga qarashib turishlari kerakdir.

Ba'zan onalar qizlariga „ering bilan janjallashganingda ko'z yoshi qil", deb maslahat berishadi. Bunda chuqur psixologik ma'no bor. Negaki, xotin ko'zlarida yosh ko'rgan er buni mag'lublik belgisi deb biladi. Jahldan tushadi, rahm-shafqat tuyg'ulari paydo bo'ladi. Murosaga keladi. Xotinining ko'nglini topishga urinadi. Ko'rib turibsizki, bundan awal kelin, keyin oila yutadi. Buni ayollar bilib qo'ygani yaxshi.

Awalo, oilada yoshlar „oila taxti uchun kurash" erga ham, xotinga ham foyda keltirmasligini, aksincha, har bir janjal gullab turgan oila daraxtiga urilgan bolta zarbi ekanini yaxshi bilib olishlari kerak. Dono xalqimizdan qolgan, „Bir kun janjal bo'lgan uyda, qirq kun barakasi, ko'tariladi" deb aytilgan iborani unutmasligimiz kerak bo'ladi.

Oilada er-xotin munosabatlarining hissiy rivojlanishi, er-xotin samimiyligi, bir-biriga yaqinlik, qadrlash, hurmat qilish oilaviy tur- 250

fiiushning dastlabki bosqichlanda, ^AAA(//.V^A-bo'iadi. Bu esa ko'p jihatdan_: ^A'J'^AAAK^Ahayotida Muhabbatga bo'lgan ehtiyojnmg ifodalanisfe.to/-to Siabo'lgan

bir umrga u Man hayotini bog'lash istagi paydo bo ladi. Bunday ooam tinchini yo'qotadi, atrofga boqib dil quvonchini izkyd/ _b

So'nggi yiUarda mustaqil respublikamizda oila n oh munosabat larida kaS o'zgarishlar kuzatilmoqdabu ta^/A bilan bir qatorda ayrim muammolar ham ko ^z§^a f™^A * _di oila, nikoh masalalariga tepisand A.AAS mustahkam oilalar ko'payishi bilan birga ba zi aatm ham yo'q emas. Oqibatda, „tirik etimlar' ota-ona mehridan ^ub^zo^o'l^qgan qarovsiz bolalar ^som.^kfSar tarbiyasiga.e'tibor pasayib

Ba'zi ota-onalar tomonidan bolalar unuy*uga ?-h7„_r'

ketganligi tufayli o'smirlar qonunbuzarhk yolangAJgA; oilada o'zaro kelishmovchiliklar, urush janjallar tufitfifogA*£_ lar kelib chiqadi. Oilada aka-ukalar, qaynona-l«*n va er-xotm munosa batining

oUaviy hayotning muammolanga ma sunyai DU* 3 yo'ldoshini hurmat qiladigan, unga hamma aaaa bo'ladigan, kelinlik, kuyovlik VaafMatmi.o rmgqoyadmaufarzandhK.. , ,

burchini .o'tay oladigan a'X/AAj/i, nati|a_S|da Oilada er-xotmlar orasida bo layotgan dj. d » »

ezUish, Ax^SaASSa'r

bo.a.aming mhan

taanish, qiynahsh kabi barcha hollar us. kelmoqda' Farzandlar

ichlaridan jAAAA^Aftnandlari

muammolanbaanbandbo U^

ganlar davrasiga

rining kelisha olmaganliklan natijasioa Doidi ko'nfclan o'ksigan holda aaaa^a va

Oilada ota-onalaming ichkilito mj q boshqa sabablarga ko ra tez-tezsom: 00 majoralar tufayli bolalaming ?ASW«todi.^farzanlari

xulqi qolishhollari, kmb

X rjb ich- a™**$W* og'ish- ota-onala- A^atSaS

^bn

AA

chiydigan bo'lib qoladi, asab sistemasi kasamgig ko'z o'ngida ota-onaning obro'si to Knaoi.

Yuqoridagi ko'ngilsizliklarning ro'y birishiga sabab oilada ishonch, mehr, muhabbat, vafoning etishmasligida, er-xotinning bir-biriga ishonmasliklari esa muloqot madaniyatining pastligi, o'zaro samimiyat yo'qligidir. Oiladagi ajralishlar ham bolalami muloqotdan o'zini chetga olishlariga olib kelayapti.