5.10-rasm. Traktorlarning kinematik sxemasi. a) gusenitsali; b) pnevmog’ildirakli. 1-dvigatel, 2-mufta, 3-uzatmalar qutisi, 4-gusenitsa ramasi, 5-kardan val, 6-bosh uzatma,7-friktsion uzatma, 8-to’xtatgich, 9- bortdagi yuritma, 10-etakchi yulduzcha, 11-etaklanuvchi yulduzcha, 12- pnevmog’ildirak. 5.5. G’ildirakli shataklovchilar Qurilish ishlarini bajarishda shataklovchilar turli xil osma va
tirkama qurilmalar bilan ishlash uchun mo’ljallangan (5.11-rasm).
SHataklovchilarning bir va ikki o’qli turlari mavjud va ularning ish
unumdorligi yuqori. SHataklovchilar harakat tezligi 50 km/soatga
yetadi, dvigateli quvvati 900 kVt gacha bo’lib, yuklangan vaqtda o’qqa
750 kN va undan ham ortiq yuk tushadi.
G’ildirakli shataklovchilarning tuzilishi zanjirli traktorlarga
qaraganda ancha sodda, yengil va ularni tayyorlash oson va arzon.
Yarim tirkama shataklovchi bilan vertikal shkvoren 3 orqali
ulanadi. SHataklovchining burilishi ikki dona gidrotsilindr 4 orqali
amalga oshiriladi (5.12-rasm). Bu shataklovchini 90
o
ga burish imkonini
beradi.
Gidromexanik kuch uzatmaning (5.12-rasm) tuzilishi quyidagicha:
kuch uzatma 7, gidrotransformator 8, uzatmalar qutisi 9, kardan vallar
10 va 12, asosiy yetakchi g’ildirak bir vaqtda boshqariladi. Taqsimlash
qutisidan val 12 orqali harakat bir va bir nechta moy nasoslarini ishga
tushiradi. Moy nasoslari yarim tirkama mashinalarini boshqarish
qismlari ishlashini ta’minlaydi. SHataklovchi va tirkamalarni boshqarish
gidro-taqsimlagich 1 orqali bajariladi.
