O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti Ekologiya va geografiya kafedrasi

Ishnibajarishtartibi


A-variant.Faollashtirilganko`mirgaorganikkislotalarningadsorbsiyalanishini aniqlash.
Reaktivlar va materiallar: tarkibida organik kislotalar saqlangan oqova suv namunalari, fenolftaleinning spirtli eritmasi, 0,1n NaOH eritmasi, faollashtirilgan ko`mir, filtr qog’ozi.
Tajhizotlar: 100 ml li konusli kolbalar, kimyoviy voronkalar, o`lchov silindirlari, byuretka yoki titrlanuvchi qurilma, pipetkalar.

O`qituvchi ko`rsatmasiga asosan, tarkibida organik kislotalar saqlangan oqova suvdan 100 ml li pipetkabilanolinadi. Konusli kolbaga olingan 50 ml namunaga 1,5-2,0 gr faollashtirilgan ko`mir solib, u aralashtiriladi va 20-30 daqiqaga adsorbsiyalanish uchun quyiladi. Qolgan oqova suvdan pipetka yordamida 10-20 ml olib, indikator ishtirokida (ya`ni, 2-3 tomchi fenolftaleining spirtli eritmasidan qo`shib), 0,1 n NaOH eritmasi bilan birga kuchsiz havorang tusini olgunga qadar titrlanadi.

Oqovasuvhajmivatitrlashgasarflangan NaOH eritmasininghajmianiqlanadi.
Kimyoviy voronkaga filtr qog’ozni qo`yib, 30 daqiqa o`tgandan keyin oqova suvi ko`mir bilan birga filtrlanadi. Filtrlangansuv (filtrat) yuqoridabayon etilgantartibdatitrlanadi. Olingannatijalarquyidagijadvalgayoziladi.
Jadval

Adsorbtsiyalashdanoldin			Adsorbtsiyalashdankeyin
Titrlashuchunolingansuvninghajmi, ml	Titrlashgasarflangan0,1n NaOH eritmasinghajmi, ml	Suvdagiorganikkislotaningkontsentrasiyasi, mol’/l		Titrlashuchunolingansuvninghajmi, ml	Titrlashgasarflangan 0,1nNaOH eritmasininghajmi, ml	Suvdagiorganikkislotaningkonsentrasiyasi, mol’/l

Oqovasuvtarkibidagiorganikkislotakontsentrasiyasi C quyidagiformulabilanhisoblanadi.

bu yerda C- oqovasuvtarkibidagiorganikkislotaningkonsentrasiyasi

(C₀-dastlabki,C_P –muvozanatlikonsentrasiya);