O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

382. Tanqidchi Ozod Sharafiddinov yozuvchining qaysi asarini yaxshi asar 
sifatida baholagan?
 
Odil Yoqubovning “Tengdoshlar” qissasi 1951-yilda bosilgan. Shundan 
keyin adib ko’plab asarlarni e’lon qildi. Biroq 1961-yilda e’lon qilingan 
“Muqaddas” qissasi muxlis va mutaxassislarga juda yoqib tushdi. Shuning uchun 
ham mashhur tanqidchi Ozod Sharafiddinov bu asarni chuqur tadqiq qilgan va 
haqli ravishda “birinchi pichoqqa ilinadigan asar” deya baholagan.
 
383. Qaysi ijodkor uchun diyonat, imon-e’tiqod, ijtimoiy adolat ijodining bosh 
ma’naviy muammosi hisoblanadi? 
Odil Yoqubov adabiyotga zamondoshlari kuychisi, solnomachisi sifatida 
kirib keldi, asarlarida birinchi galda o’z davrining ijtimoiy-ma’naviy masalalarini 
ko’tardi. Ijodkor uchun diyonat, imon-e’tiqod, ijtimoiy adolatni kuylash bosh va 
asosiy masala hisoblanadi. Odil Yoqubovning “Muqaddas” qissasi ikki yoshning 
sevgi qissasidan iborat bo’lmay, unda sevgi bahonasida insonning inson, el-yurt 
oldidagi burchi, halollik, adolat, diyonat kabi masalalar ko’tarilgan. 
“Muqaddas” so’zi faqat qissa qahramoni nomi bilangina bog’liq bo’may, 
yozuvchi asarda zo’r ehtiros bilan ilgari surgan – vijdon, burch, diyonat, imon-e’ti-
qod g’oyasini ham o’zida ifodalaydi. “Muqaddas”dan tortib “Diyonat”, “Oqqush-
lar, oppoq qushlar” romanlarida ham shu muammo adibning diqqat markazida tur-
gan.
384. “Muqaddas” qissasi qahramoni Sharifjonni qing’ir yo’lga boshlagan 
omillar qaysilar? 
“Muqaddas” qissasi qahramoni Sharifjonni qing’ir yo’lga boshlagan omillardan 
biri oilaviy muhit ta’siri edi.Sharifjon muayyan bir vaziyatda o’z irodasiga, vijdoni,
e’tiqodiga xilof ravishda xudbinlik ko’chasiga kiradi. Bu holat ikki yoshning sevgi 
sarguzashtlari, oliy maktabga kirish uchun imtihon topshirishlari bilan bog’liq 
kechinmalarini ifodalashda yaqqol ko’rinadi. Sharif o’z sevgilisi Muqaddas bilan 
birga kirish imtihonlarini topshiradi. Biroq yigit imtihonda nopok yo’l tutib, o’zi 
sezmagan va istamagan holda Muqaddasga jabr qilib qo’yadi. Qiz imtihondan o’ta 

---

olmaydi. Bu voqea yigit qalbida chuqur iz qoldiradi, ruhan qiynaladi, og’ir iztirob 
girdobida qoladi. Uning ma’naviy hayoti ostin-ustun bo’lib ketadi.