28. Abdulla Avloniyning dramaturglik faoliyati haqida nimalar bilasiz?
Abdulla Avloniy 1913-yili teatr to’garagi tashkil etib, unga “Turon” deb
nom berdi. To’garakda ko’plab ijodkorlarning pyesalarini sahnalashtirdi. O’zi ham
bir qator sahna asarlarini yaratdi. “Advokatlik osonmi?”, “Pinak”, ”Ikki sevgi”,
”Portugaliya inqilobi”,”Biz va Siz” kabi dramalari o’zbek dramaturgiyasining
shakllanishida munosib o’rin tutadi.
29. Abdulla Avloniy maktablar uchun qanday darsliklar yozdi?
Abdulla Avloniy maktab-maorif ishlariga alohida e’tibor berdi. 1904-yili
Mirobodda “usuli savtiya” maktabini ochadi. 1912-1917-yillar mobaynida shu
tipdagi maktablar uchun “Birinchi muallim”,”Ikkinci muallim”,”Turkiy Guliston
yoxud axloq”,”Maktab gulistoni” singari darsliklarini bir necha marta qayta nashr
etadi.
30. Avloniy darsliklarining tuzilishi qanday tartibda bo’lgan?
Avloniyning “Birinchi muallim” asari 1-sinf o’quvchilariga mo’ljallangan.
Yozuvchi uni yozishda Saidrasul Aziziyning “Ustozi avval” nomli birinchi o’zbek
alifbe darsligiga suyangan. Darslik ikki qismdan iborat. Yozuvchi birinchi qismda
harflar va ularning yozilishi bilan tanishtirsa, ikkinchi qismda yaxshilik bilan
yomonlikni farqlashga o’rgatuvchi didaktik hikoyatlar beradi. Keyingi darsliklari
ham shu tartibda ketgan. Darslikdagi hikoya va she’rlar soni 40 ga yaqin bo’lgan,
uni xalq og’zaki ijodi, Sa’diy, Alisher Navoiy, Poshshaxo’ja, L. Tolstoy, I. Krilov
asarlaridan olingan she’r va hikoyalar bilan to’ldirib borgan.
31. Avloniyning qaysi sahna asari ko’p jihatdan Hamzaning “Zaharli hayot”
pyesasini eslatadi?
Abdulla Avloniyning “ Biz va Siz “ nomli sahna asari ko’p jihatdan
Hamzaning “Zaharli hayot” pyesasini eslatadi. Fojia ildizi ham, qahramonlarining
hayot yo’li va taqdiri ham, hatto ayol qahramonning ismi ham bir xil. Chamasi,
asar yozilgan 1923-yili Hamzaning bu asari teatr ahli yodidan ko’tarilgan, lekin
hayotda ro’y berayotgan voqealar Avloniyni bu mavzuga yana bir bor qaytishga
majbur etgan.
Dostları ilə paylaş: |
