O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha

6-Mavzu. Sovitish tizimi.
Sovitish tizimining tarifi, vazifasi va tasnifi. Sovutish suyuqligi. Sovitish
tizimining konstruktsiyasining tuzilishi va ularning ishlash printsipi: radiator:
jalyuzi: suyuqlik nasosi: ventilyator: gidromufta: termostat.
Dvigatel silindrlarida yonuvchi aralashma yonayotganda, dvigatel qismlari
qizib kengayadi, natijada birikmalardagi qismlar tez yeyiladi va qadalib qolishi
mumkin, dvigatel bloki qiziydi, unga tegib turgan qistirgichli prokladkalar, rezinali
salniklar, elektr simlarining izolyatsiyalari quyib qolishi va taglikdagi moy suyulib
uning moylash xususiyati kamayayib ketishi mumkin.

---

16
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, ko’rgazmali

taqdimot, keys, video-animatsiya, muammoli ta’lim. blits, menyu, munozara, o’z-
o’zini nazorat.
7-Mavzu. Moylash tizimi.
Moylash tizimining tarifi vazifasi va tasnifi. Moylash usullari. Moylash
tizimini konstruktsiyasining tuzilishi va ishlash printsipi: Moy nasosi. Moy fil
trlari. Moy osti tog’orasi (paddon). Moy radiatori. Klapanlar. Karterni
shamollatish.
Dvigatelning bir-biriga biriktirilgan qismlari katta yuklanishlarda ishqalanib
ishlashi ularning yeyilishiga va qizishiga olib keladi. SHuning uchun qismlar
orasidagi ishqalanishni kamaytirish ularning sirtlarini sovitish , yeyilish natijasida
hosil bo’lgan metal zarrachalarini chikarib tashlash va kismlarni zanglashdan
saqlash uchun qism yuzalariga uzlo’qsiz ravishda moy yuborib turish zarur. Bu
vazifani dvigatelning moylash tizimi bajaradi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, ko’rgazmali
taqdimot, keys, video-animatsiya, muammoli ta’lim. blits, menyu, munozara, o’z-
o’zini nazorat.