O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha

3. Moylash tizimining ishlash sxemasi va
qismlarning konstruktsiyasi.
Moy tozalagichlar moyni dvigatel qismlarining yeyilishshi natijasida hosil
bo’lgan metal zarrachalaridan va boshqa ifloslantiruchi narsalardan tozalaydi.
Dag’al tozalagich; Moy nasosi bilan asosiy moy yo’li oralig’ida joylashgan.
Tozalagichning tozalovchi qismlariga po’latdan yasalgan teshikli plastinalar

---

86
kiradi.Plastinalar orasidagi yulduzsimon yasalgan plastinali ajratgich o’rnatilgan.

Moy ular orasidan o’tib tozalanadi. Moyning ifloslangan zarrachalari plastinkalar
oralig’da ushlab qolinadi. Yiriklari esa tindirgichning tagiga tushib qoladi.
Mayin tozalagich; Zamonaviy dvigatellarga marakazdan qochma Mayin
tozalagichlar o’rnatilgan. Bu tozlagich dag’al tozalagichdan o’tgan 0,001mm gacha
bo’lgan mexanik tozalagichlardan to’la tozalanadi va moy qurimlarini ushlab
qoladi.Markazdan qochma Mayin tozalagichlar reaktiv yuritmaga ega
bo’lib,qarama-qarshi yo’nalishda bosim ostida otilib chiqayotgan moy bosimi
tasirida ularning rotorlari aylanadi.
Moy turlari va ularning hususiyatlari.  Qismlarni moylash uchun
ishlatiladigan moylar mazutni qayta haydash yo’li bilan olinadi. Moylar
ishqalanuvchi yuzalarda yupqa yuzalarni pardasini hosil qilad, bu pardalar bir-
biriga tegib turishiga va qismlarni tez yeyilishiga yo’l qo’ymaydi. Bu pardalar
100
0
S issiqlikda ham qovushqoqligini va moylash hususiyatini saqlab qoladi.
Moy ishqalanuvchi yuzalardan issiqlikni o’ziga olib,ularni sovitish
xususiyatiga ham egadir. Moyning qovushqoqligi, oksidlanishiga chidamligini
oshirish, zanglamaslik va yuvib ketish xodisalarini yaxshilash va yuqori haroratda
suyulmaydigan bo’lishi, ko’piklanishiga qarshi va yuzalarni tirnalishiga qarshi
bo’lishi uchun unga 3-14 foiz har-xil tarkibli murakkab qo’shilma qo’shiladi.