O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

17.3. Geografiya darsi tahlili va tahlilga qo’yiladigan talablar 
Dars tahlili o’qituvchilar ortasida o’zaro tajriba almashish, pedagogik 
mahoratni tahlil qilisg va o’rganish, turli metodlardan dars jarayonida foydalanish 
yo’llarini o’rganish kabi bir qancha maqsadlarda amalga oshiriladi. Geografiya 
darsining taxlili quyidagi tartibda olib boriladi: 
1.
Maktab, sinf, fan oqituvchisining familyasi ismi. 
2.
Dars mavzusi, uning maqsadi va vazifalari. 
3.
Darsdagi o’quv materyalining mazmuni, ilmiyligi, dasturga muofiqligi,
tarbiyaviy yo’nalishi, dars mazmunida nazariya bilan amaliyotning aloqadorligi
4.
Darsning borishi, izchilligi o’zaro bog’lanish va uning qisimlari o’rtasidagi 
bog’liqligi, o’quvchilar bilimini tekshirish, ta’lim metodlarining tanlanishi. Dars 
samaradorligini oshirishga qaratilgan talablar. O’quvchilarning faoligini oshirish, 
o’quvchilar ulgurmovchiligini oldini olish uchun ko’riladigan tadbirlar. 

---

199 
5.
O’quvchilarni mustaqil ishlarini tashkil qilishda o’qituvchining rahbarligi: 
a) oqituvchining ish metodi, maqsadga erishishda qatiyatligi o’quvchilarga 
nisbattan talabchanligi ularni nazorat qilib turishi, o’qituvchining nutqi, 
madaniyati, pedagogik mahorati va xokazo. 
6.
Darsda o’quvchilarning mustaqil ishlari, darsga qiziqishi ular bilish 
faoliyatining faolligi, o’quvchilar bilim olishga jalb etish metodlari. 
7.
Dars natijasi ijobiy tamoni va kamchiliklari. Dars bo’yicha umumiy 
xullosa. Shu dars mavzusi bo’yicha o’qituvchining ishini yaxshilash, o’quvchilar 
faolligini oshirish bo’yicha va muloxazalar. 
O’qituvchi darsini kuzatish tartibi quyidagicha amalga oshirildi: 
1.
Darsga tayyorlanish: darsning talimiy va tarbiyaviy axamiyati, darsning 
reja-ko’chirmasi, o’quv qo’llanmalari, sinf xonasini tayyorlash, o’qituvchining 
darsga tayyorgarligi. 
2.
Darsning boshlanishi va uning tashkiliy qismi: sinf darsga tayyormi? Zarur 
kartalar osilganmi? Sinf doskasi tayyormi? Texnika vositalari kartinalar tayyormi? 
Darsga nisbattan sinf o’quvchilarining kayfiyati qanday? 
3.
Uy vazifalarini tekshirish: tekshirish metodi , tekshirish jarayonida 
o’quvchilar xolati, uy vazifasini bajarmagan o’quvchilar xolati. 
4.
Tekshirilayotgan bilimning yangi mavzu bilan bog’liqligi, bilimlarni 
tekshirishda karta vositalaridan foydalanish axvoli, o’qituvchi baxosini obektiv 
qo’yilganligi ko’nikmalarini egalash axvoli. 
5.
Yangi materyalni o’rganish ; o’quvchilar dars mavzusi bilan tanishtirish. 
Yangi materyalni maqsadini ochib beradimi? Yangi materyalni o’rganish va 
tushuntirish tartibi? Yangi materyalni ta’limiy tarbiyavi axamiyati. O’rganiladigan 
tushunchalar atamalar va nomlar. 
6.
O’rganilgan darsni mustaxkamlash, yangi mavzuni qaysi savollari 
mustaxkamlanadi. Mustaxkamlashda qanday metodlar qo’llaniladi. 
Mustaxkamlasgda maqsadga erishiladimi? 
7.
Dars davomida bajarilgan amaliy va mustaqil ishlar. 
8.
Uy vazifasi topshiriqni ng mazmuni darslik va kartalardan foydalanish 
ko’rinishlari mavjudmi? Uy vazifasini bajarish bo’yicha ko’rsatmalar berildimi?