O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi s. B. Bairova, G. M. Abduraupova

Dorilarni og‘iz orqali qo‘llash – 
peros, – to‘g‘ri ichak orqa-
li – perrektum va til ostiga qo‘yib – sub lingua ichga kiritiladi. 
Bu usulning hammasi mahalliy, rezorbtiv va reflektor ta’sir 
qilishi mumkin. Dori vositalarni yuborishning eng keng tarqal-
gan, oddiy va qulay usuli – ularni ichish. 
Kukun, tabletka, habdori, tomchi, mikstura ko‘rinishdagi 
dorilar ichiladi. Ko‘pincha dorilar bemorlarga ovqatdan 15 da-
qiqa oldin, ovqatdan keyin ichiladiganlarni – ovqatdan 15 daqi-
qadan keyin, uxlatadigan dorilar uyqudan yarim soat oldin, 
ishtahani ochadigan dorilar bevosita ovqatdan oldin yoki ovqat 
vaqtida beriladi va och qoringa ichilishi lozim bo‘lgan dorilarni 
nonushtadan 20 – 60 daqiqa oldin tayinlanadi. Ba’zi bemorlar-
da (bolalar va yutishga qiynaladigan) dorini ichirish oson 
bo‘lishi uchun uni maydalab yoki suvda eritib beriladi. Ruhiy 
bemorlarga, suitsidga moyil kishilarga dorini tibbiy - ijtimoiy 
xodimni o‘zi ichirib, so‘ngra bemor og‘zini, til taglarini ko‘zdan 
kechirib, dorini ushlab qolmagani tekshiriladi.
Dori ichish afzalligi: 
 

dorivor vositalar turli shakllarda va sterillanmagan holda 
qo‘llaniladi. 
Dorini ichish kamchiligi: 

me’da ichak traktida dorilarning sekin va noto‘liq so‘rilishi 
sababli dozani aniq belgilashining imkoniyati yo‘q; 

jigarda moddalarning qisman inaktivatsiyasi; 

ta’sirning yoshga, organizmning holatiga, individual sezuv-
chanligi va organizmdagi patologik jarayonlarga bog‘liqligi; 

bemor hushsiz bo‘lganda dorini qo‘llash mumkin emasligi. 
Bemorni parvarish qilayotgan tibbiy - ijtimoiy xodim 
ichiladigan dorini qanday berishni bilishi lozim.
Kukunni qabul qilish
: qog‘ozni ochib, unga tarnov shakli 
beriladi va ichidagi kukun tilga to‘kiladi, shundan so‘ng suv 
beriladi. 
Agar dori qobiq yoki kapsulada bo‘lsa, uni til o‘zagiga 
qo‘yiladi va bemor uni bir qultum suv bilan ichib yuboradi. 
Agar bemor tabletkani yutolmasa, uni maydalab kukun holatida 
beriladi. 
Validol, nitroglitserin tabletkalari 
til ostiga
qo‘yiladi, u 
yerda ular me’da shirasi ta’siriga uchramay tez so‘riladi. 

---

124 
Suvli eritmalar, mikstura va qaynatmalar 5, 10, 15 va 20 ml 
belgili darajalarga bo‘lingan stakanlarda yoki qoshiqlarda (osh 
qoshiqning o‘rtacha sig‘imi 15 ml, desert qoshiqniki – 10 ml, 
choy qoshiqniki 5 ml) beriladi. 
Spirtli va efirli nastoykalar, shuningdek, suyuq ekstraktlar 
tomchila
r bilan o‘lchanadi. Agar idishda tomchilagich bo‘lmasa, 
tomchilar tomizgich yordamida sanaladi. Tomizgich yaxshilab 
yuviladi, unga dori tortib olinadi, stakanga tomiziladi va suv 
qo‘shiladi, chunki spirtli yoki efirli nastoykalarni toza holda 
ichish mumkin emas. Har bir dorivor modda uchun alohida 
tomizish kerak.