21
Tibbiyotning yirik arboblari kasb qadr - qimmatini doimo
baland saqlaganlar. Bu xalqlarning tibbiyot xodimlariga zo‘r
ishonch bilan qarashiga sabab bo‘lgan.
Vijdon
– bu kishilarning ichki axloqiy o‘z - o‘zini anglashi,
o‘z xulqi uchun javobgarlikni his qilishi, o‘z fikriga, tuyg‘ulariga
va xatti - harakatlariga jamiyat tomonidan amal qilinadigan
axloq normalariga nisbatan baho berishidir.
Nomus
– umumiy ma’noda
kishining ijtimoiy ahamiyatini,
ongliligini, ya’ni o‘z obro‘si va shuhratini, o‘z qadr-qimmatini
saqlashga intilishini ifodalaydi.
Tibbiy xodimga nafaqat o‘z salomatligini, balki o‘z hayotini
ishonib topshirgan bemor o‘z vaqtida samarali tibbiy yordam
olishga umidvor bo‘ladi. Shuning
uchun u tibbiy xodimlarning
yuqori kasbiy mahoratiga, mehriga, shafqatiga ishonchi komil
bo‘lishi kerak. Tibbiy etika asoschilaridan biri Buqrot o‘z
asarlarida tibbiyot xodimlari nafaqat davolashlari,
balki yuqori
etik me’yorlariga rioya qilishlari zarurligini qayd qilgan. U o‘z
asarlarida (
«
Qasamyod
»
,
«
Qonun
»
,
«
Vrachlar haqida
»
) tibbiy
etika tamoyillarga to‘xtalib o‘tgan.
Tibbiy deontologiya
(grekcha deon, deontos – zarur,
lozim
bo‘lgan) tibbiy xodimlarning kasbiy majburiyati haqidagi fandir.
Tibbiy xodim o‘z vazifasini bajarishi davrida samimiy va ochiq
ko‘ngil bo‘lishi bilan birga hamma muammolarni tibbiy
deontologiya haqidagi bilimlariga asoslangan holda hal qilishi,
kerak bo‘lsa tibbiy xodim va mijoz o‘rtasidagi huquqiy jihatlarga
tayanishi kerak.
Tibbiyotning to‘xtamay rivojlanishi
va aholi bilimlarining
o‘sishi tibbiy deontologiyaning rivojlanishiga sabab bo‘ldi.
Shunday qilib, tibbiy xodimning shaxs bo‘lib yetishishi quyida-
gilarga bog‘liqdir:
• maxsus bilimlar;
• maxsus ko‘nikmalar;
• o‘ziga xos tibbiy xarakter, mushohada uslubi va xulq -
atvor.
Tibbiy-ijtimoiy xodimning har kunlik faoliyati samimiylik,
hozirjavoblik,
mehribonlik, qayg‘urish va diqqatni talab etadi.
Og‘ir bemorni parvarish qilishda tibbiy - ijtimoiy xodimlarga
tugalmas sabr va o‘zganing og‘irini yurakdan his qilish zarurdir.
22
Tibbiy-ijtimoiy xodimning asosiy vazifasi: salomatlikni mustah-
kamlash, kasalliklarni oldini olish, salomatlikni tiklash va bemor
azoblarini yengillashtirishdir. Tibbiy-ijtimoiy xodim hayotga
hurmat
bilan qarashi, har bir insonning millatidan, irqidan,
yoshidan, jinsidan, siyosiy qarashidan va ijtimoiy kelib
chiqishidan qat’i nazar hurmat qilishi lozimdir. O‘z
majbu-
riyatini bajara turib, tibbiy - ijtimoiy xodim o‘z xatti - harakati
bilan shu kasbga nisbatan hurmat uyg‘ota olishi kerak.
Dostları ilə paylaş: