O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti “Energetika fakultetining”“issiqlik energetikasi” kafedrasi «Issiqlik energetikasi»

7 – Mavzu: Kationit va anionitlarning turlari, suvni kationitlar yordamida tozalash. 

Reja: 
1. Natriy kationitli filtrlarning ishlatilishi. 
2. Suvni natriy kationitli filtrlar yordamida kationitlardan tozalash. 
3. Na kationitli filtrlarning turlari. 
Tayanch iboralar: kationit, natriy kationit, vodorod kationit, kationit filtrlari. 
Adabiyotlar: 1, 2, 3,14 

---

27
1. Natriy kationitli filtrlarning ishlatilishi. 

Kationitlar suv tozalash inshoatlarida suvni tarkibidagi Ca
2+
va Mg
2+
kabi kationlardan tozalash
uchun ishlatiladi. Suv tozalash sohasida suvni Са
2+
va Mg
2+
kabi kationlardan tozalash suvni
yumshatish deb ataladi. Bu sohada ishlatiladigan filtrlarni kationitli filtrlar deyiladi.
Kationitlarga qanday kation shimdirilgan bo‟lsa, shu shimdirilgan kation nomi bilan ataladi.
Agar kationitlarga natriy kationi shimdirilsa suvdagi kationlar bilan almashinuvchi kation vodorod
kationi bo‟ladi.
Suvni natriy kationlash deb suv tarkibidagi kationlarning Na – kationat filtridagi Na – kationi
bilan almashish holatiga aytiladi.

1 - rasm. Ikki pog'onali kimyoviy tuzsizlantirishning prinsipial sxemasi: 
H
1
va H
2
– birinchi va ikkinchi pog'ona kationit filtrlari; A
1
va A
2
– mos ravishda kuchli va 
kuchsiz asosli anionitlar yuklangan birinchi va ikkinchi pog'ona anionit filtrlari; D – dekarbonizator; 
BDV – dekarbonizasiyalangan suv baki; H
2
SO
4
– H – kationit filtrlarini regenerasiyalovchi kislota; 
NaOH – OH–anionit filtrlarini regenerasiyalash uchun natriyli ishqor.