O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Yuqorida aytilganlarni umumlashtirib, quyidagi asosiy qonuniyatlarni ifodalash mumkin: 
yer tuzish ishlab chiqarish ijtimoiy usulining tarkibiy qismi hisoblanadi; 
yer tuzish davlat maqomiga ega bo‘ladi. 
yer tuzish iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishning o‘zgaruvchi talablariga mos ravishda 
o‘zgaradi va rivojlanadi; 
yer tuzishning mazmuni va usullari ilmiy asosda takomillashib boradi; 
Bu qonuniyatlarning har birini kengroq ko‘rib chiqish kerak. 
 
 
 
II - BOB 
YER TUZISHNING RIVOJLANISH QONUNIYATLARI. 
1. 
 
Yer tuzish ijtimoiy-iqtisodiy hodisa sifatida. 

---

14 
2. Yer tuzish ishlab chiqarish ijtimoiy usulining
tarkibiy qismi sifatida 
 
Yer tuzishning ijtimoiy ishlab chiqarish elementi sifatidagi bosh vazifasi - yerdan 
foydalanishni, boshqa u bilan bog‘liq ishlab chiqarish vositalari bilan birgalikda hududiy tashkil 
etishdir. Shu bilan yerdan foydalanishda jamiyatning va boshqa xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning 
aniq ishlab chiqarish yoki ijtimoiy maqsadlariga mos ma’lum tartib o‘rnatiladi. 
Yer tuzish hamma vaqt u yoki bu masalani yechish uchun optimal sharoit yaratishga qaratiladi. 
Bunda yer kengligi (hudud) o‘lchanadi va shakli hamda maydoni bo‘yicha har xil, ishlab chiqarish 
va noishlab chiqarish sohalarida foydalanish uchun mo‘ljallangan uchastkalarga bo‘linadi; bu 
uchastkalarda yana yer bilan bog‘liq asosiy vositalar (yo‘llar, ariqlar, binolar, daraxtlar, aholi 
yashash joylari va sh.o‘.) joylashtiriladi. Bu harakatlarda insonning yerga bo‘lgan faol munosabati 
ko‘rinib turadi; ular tabiiy boyliklarni o‘zlashtirish va ko‘paytirishga qaratilgan. Shuning uchun yerni 
ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirish va rivojlantirish jarayoniga kiritish mumkin.