O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi samarqand davlat universiteti
Yüklə 1,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Nutq harakat analizatori bosh miya qobig‗ining chap peshana
qismida joylashgan bo‗lib, Broka markazi deb ataladi. Bu qism og‗zaki nutqning paydo bo‗lishida qatnashadi. Nutq eshituv analizatori bosh miya qobig‗ining chap chakka qismida joylashgan bo‗lib, Vernike markazi deb ataladi. Bu qismda begona nutqni qabul qilish jarayoni ro‗y beradi. Nutqni tushunishda bosh miya qobig‗ining orqa bo‗lagi katta rol o‗ynaydi. Bu bosh miyaning ko‗ruv markazi hisoblanib, yozma nutqni o‗zlashtirish uchun xizmat qiladi. Disfoniya (afoniya) – tovush apparatining patologik o‗zgarishlari oqibatida fonatsiyaning yo‗q bo‗lishi yoki zaiflashuvi. Ma‘nodoshlari: tovushning buzilishi, fonatsiyaning buzilishi, fonotor buzilishlar, vakal buzilishlar. Bradilaliya – nutqning patologik sekinlashgan sur‘ati. Ma‘nodoshi: bradifraziya. Artikulyar nutq dasturining sekinlashgan ishlab chiqarishda namoyon bo‗ladi, markaziy bog‗langan va o‗z tabiatiga ko‗ra organik yoki funksional bo‗lishi mumkin. Taxilaliya – nutqning patologik tezlashgan sur‘ati. Ma‘nodoshi: taxifraziya. Duduqlanish – nutq apparati mushaklarining va ixtiyoriy pay tortishish natijasida sur‘at-ohangning buzilishidir. Ma‘nodoshi: logonevroz: Markaziy bog‗langan bo‗ladi, funksional yoki organik ko‗rinishga ega, ko‗proq bola nutqining rivojlanishida paydo bo‗ladi. Dislaliya – tovush talaffuz qilishning normal eshitish va nutq apparatining saqlangan innervatsiyasi paytida buzilishi. Ma‘nodoshlari: tili chuchuklik (eskirgan), tovush talaffuzidagi nuqsonlar, fonetik nuqsonlar, fonemalarni talaffuz qilishdagi notekisliklar. Rinolaliya – tovush tembri va talaffuzining nutq apparatidagi anatomik-fiziologik nuqsonlar bilan bog‗liq holdagi buzilishdir. Ma‘nodoshlari: dimog‗ bilan gapirish (eskirgan), palatolaliya. |