O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Bolaning rivojlanish sohalari bo‘yicha yutuqlari 
Mazkur dastur bola rivojiga individual yondashuv, uning shaxsini 
hurmat qilish, uning manfaatlari ehtiyojlari va rivojlanish darajasini 
hisobga olish, hissiy qulaylik borasida g‘amxo‘rlik qilish, erkin ijodiy 
o‘z-o‘zini ko‘rsatishi uchun sharoitlar yaratishga intilishni ko‘zda 
tutadi. Shu sababli, rejalashtirish bilan bir qatorda, bola rivojlanishini 
kuzatib borish
 
pedagog faoliyatida muhim ahamiyat kasb etadi. 
Pedagog bolani va uning o‘zini tutishi sabablarini yaxshiroq tushunish, 
bola rivojini, uning ichki dunyosini ko‘rish, qo‘llab-quvvatlash, 
rivojlanish yo‘llarini belgilash, ehtiyoj va manfaatlarini aniqlash uchun 
bola hayotini sistematik kuzatib boradi. Pedagogik kuzatuvlar asosida 
ta‘lim faoliyatini rejalashtirish ishlab chiqiladi va takomillashtirib 
boriladi. Bolaning individual rivojlanishini kuzatish uchun O‘zbekiston 
Respublikasining ilk va maktab yoshidagi bolalar rivojlanishiga oid 
Davlat talablarida aks ettirilgan sohalar va soha ostilari hamda 
kutilayotgan natijalar olingan (malaka va ko‘nikmalar). 
Bolaning rivojlanish xaritasi 
3 dan 7 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z 
ichiga oladi, har bir bola uchun individual tarzda yiliga uch marta 
to‘ldiriladi
6
. Maktabgacha ta‘lim muassasasidan chiqishda 6-7 
yoshdagi bolaning maktabga tayyorlik xaaritasi to‘ldiriladi (faqat 
maktabgacha muassasa bitiruvchilari uchun
6
). Maktabga 
tayyorlik 
deganda bolada umumiy kompetensiyalarni va rivojlanish sohalari 
kompetensiyalarining 
shakllanganligi 
tushuniladi. 
Bu 
xarita 
maktabgacha ta‘lim muassasasining har bir bitiruvchisi uchun 
to‘ldiriladi. Unda Davlat dasturiga muvofiq rivojlanishning beshta 
6
Дастурга 6-илова 
7
Дастурга 7-илова 

---

24 
sohasi (bola kompetensiyalari) bo‘yicha kutilayotgan natijalar 
ifodalanadi.
Tarbiyachiga u yoki bu natija qanday darajada aks etayotganini 
belgilash taklif etiladi. Rivojlanishning beshta sohasi (bola 
kompetensiyalari) umumlashtiriladi va tavsiya hamda takliflar 
ko‘rinishida ota-onalarga e‘tiboriga havola etiladi.
Rivojlantiruvchi muhitni tashkil qilish 
Maktabgacha ta‘lim muassasasida rivojlantiruvchi muhitni tashkil 
etishda bolalarning o‘ziga xos belgilarga ega bo‘lgan yoshga doir 
xususiyatlari va ehtiyojlarini hisobga olish muhim ahamiyat kasb etadi.