O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti qo’lyozma huquqida udk: 598,617 Ergashev Dilshod Umurzoq o’g’li Tuxum yo’nalishli tovuqlar ratsionini D

1.4.1. D₃ vitamining tuzulishi, xossalari va manbalari.
D₃ vitamini ultrabinafsha nurlar ta'sirida teri hujayralarida ishlab chiqariladi, xolekalsiferol o’z ichiga olgan ovqatlar bilan birga keladi va vitamin va mineral komplekslardan so’riladi. Tanadagi xolekalsiferol ishlab chiqarish quyosh nurlari ta'sirida sodir bo’ladi. D₃ vitaminiga bo’lgan ehtiyojni to’liq qondirish uchun kattalar uchun har kuni 15-20 daqiqa quyosh ostida bo’lish kifoya. Biroq, bir qator fikrlarni hisobga olish kerak:
- soyada bo’lish vitamin ishlab chiqarishni 60% ga kamaytiradi;
Tanadagi xolekalsiferol ishlab chiqarish uchun ochiq quyosh ostida qolish kerak. Doimiy soya ta'siri ham mikroelementlarning etishmasligiga olib kelishi mumkin. Afrika mamlakatlari aholisida D vitamin gipovitaminozining mavjudligi kuzatildi, bu erda odamlar kunduzning ko’p qismini soyada o’tkazadilar va noto’g'ri ovqatlanish tananing xolekalsiferolga bo’lgan ehtiyojini to’liq qondirmaydi.
Ovqat bilan qabul qilish
D₃ vitaminining asosiy manbalari yog'li baliq va hayvonot mahsulotlaridir. Xolekalsiferol qo’ziqorinlarning ayrim turlariga ham boy. Oziq-ovqat tarkibidagi mikroelement miqdori va kunlik ehtiyojning foizi jadvalda keltirilgan.

Vitamin D3 ning oziq ovqat mahsulotlarida miqdoriy koʻrsatkichi.
Mahsulot nomi	D3 vitamini tarkibi mkg/100gr	Kundalik ehtiyoj foizi%
Jigar yogʻi	250	2500
Yogʻli seld baligʻi	30	300
Keta	16.3	163
Skumbriya	16.1	161
Atlantika losos baligʻi	11	110
Pushti qizil ikra	10.9	109
Qora ikra	8	80
Tovuq tuxumi sarigʻi	5	50
Qolqonbaliq	2.8	28
Saryogʻ yozgi	1.8	18
Saryogʻ qishki	1.3	13
Sigir suti qishki	1.7	17
Sigir suti yozgi	2.4	24
Oʻsimliklar (zigʻir, kungaboqar, yogʻi,)	2.5	25
Sabzavotlar, meva, gʻalla mahsulotlari	Vitamin D3 uchramaydi.

Faqat yog'li baliq tananing D₃ vitaminiga bo’lgan ehtiyojlarini to’liq qondira oladi. Aynan shu sababli, Grenlandiya, Islandiya, Norvegiya va boshqa shimoliy mamlakatlar aholisi, bu erda baliqning losos navlariga boy bo’lganlar, quyoshli kunlarning kamligiga qaramay, kamdan-kam hollarda xolekalsiferol etishmovchiligini boshdan kechirishadi.