chipor, kulrang , sara.
(“Men dadamga yordamchi“. Q.Muhammadiy. “O’qish kitobi“. 3-sinf. 59-bet.)
SHe’riy parchadagi
“chipor“ sifatining ma`nosini izohlash lozim.
“CHipor“ – “ola-bula“ ma`nosini bildiradi. “Ola-bula“ rang bildiruvchi
sifatining o’zida turli ranglar ifodalangan bo’lishi mumkin. Masalan, “ola-bula“ –
“oq va boshqa ranglarning aralashmasi“, “oq va qora“, “oq va sariq“ kabi.
“Kulrang“ sifati ham “oqish qora“, “ko’kish“ rang ma`nosini bildiradi.
Erkin o’sha tomonga chopmoqchi edi, chayla oldida yotgan
targ’il itni ko’rib
qoldi. (“Xazonchinak“, O’. Hoshimov. “O’qish kitobi“. 3-sinf. 61-bet.)
“Targ’il“ –
“sarg’ish va qoramtir yo’lli rang“ ma`nosini bildiradi. “Targ’il“ so’zining ma`nosi
izohlangach, “targ’il“ so’zini yana qaysi hayvonlarga nisbatan qo’llash mumkin?
degan savol berilsa, o’quvchilar undan o’rinli foydalanishga o’rganadi.
Lojuvard osmonda turnalar arg’imchog’i “tirov-tirov“ qilib uchib ketyapti.
(“Quyoncha“, N.Fozilov)
“Lojuvard“ – “tiniq ko’k“ rang ma`nosini bildiradi.
O’quvchilarga “lojuvard“ so’zining boshqa ma`nosi, yaoni “ to’q ko’k, to’q havo
rang tusli mineral“ ma`nosi ham aytilsa, bu rang bildiruvchi so’zning qanday
yuzaga kelganini bilib oladi.
Yoz kunlari Maxdumning bog’i oq,
nimrang, ola-zangor (olachipor), mala- lojuvard va boshqa tus kapalaklarning yalt-yult uchishlari bilan alohida bir
ko’rinishga kirar edi. (“Gulzorda“, A.Qodiriy. “O’qish kitobi“. 3-sinf. 210-bet.)
Mazkur jumladagi
“nimrang“ sifati ham izoh talab qiladi. CHunki bu sifat “rangi
och“, “och rang“ ma`nosini bildiradi, o’quvchi uni biror rangning ochi ma`nosida
anglamasligi mumkin.
