O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Biznes va tadbirkorlik” kafedrasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
37-chizma. Valyuta taklifidagi o’zgarishlarning real almashgirish 
kursiga ta’siri 
Investitsion soliq kreditlari ushbu mamlakatga investitsiyalar kiritishni 
xorijiy sarmoyadorlar uchun foydali bo’lishiga olib keladi. Bu esa muvozanatli real 
valyuta kursini oshiradi va to’lov balansida taqchillikni keltirib chiqaradi. 
Chet mamlakatlardagi rag’batlantiruvchi byudjet-soliq siyosati bu 
mamlakatlardagi jamg’armalar darajasini kamayishiga olib keladi. Bu esa 
xalqaro foiz stavkasini oshiradi va kichik ochiq iqtisodiyotdagi investitsiyalar 
darajasini kamaytiradi. Bunday vaziyatlarda xorijga sarmoya qo’yish uchun 
taklif qilinayotgan milliy valyuta ko’payadi va (S-I) egri chizig’i o’ngga suriladi 
(38- chizma). Natijada muvozanatli real almashtirish kursi pasayadi, milliy 
mahsulotlar arzonlashadi va sof eksport ko’payadi. 
Real valyuta 
kursi 
E 
S
1
-I 
X
a
(E) 
X
n1
 
Real almashinuv kursining 
muvozanat miqdori 
S
2
-I 
X
n2
 
E
1 
E
2 

---

209 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
38- chizma. Byudjet - soliq siyosatining real almashtirish kurslariga 
ta’siri 
Importga tarif yoki kvotalar joriy qilish siyosati sof eksportning oshishiga olib 
keladi va bu hol grafikda X
n
(E)
1
egri chizig’ini X
n
(E)
2
holatiga siljishi sifatida 
namoyon bo’ladi (39- chizma).