O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Biznes va tadbirkorlik” kafedrasi

 
Nazorat savollari 
 
1. Pul taklifining mohiyati qanday? 
2. Bank multiplikatori qanday aniqlanadi? 
3. Rezerv normasi nima uchun xizmat qiladi? 
4. Deponentlash koeffitsienti nimani ifodalaydi? 
5. Pul bazasi tarkibi qanday? 
6. Pul bozoridagi muvozanat nimani aks ettiradi?
 
 
Mavzuga oid masalalar 
 
1.
 
Iqtisodiyotda pul bazasi 300, majburiy zahiralar 130, pul massasi 960, 
depozitlar 790. Berilgan ma’lumotlar asosida pul multiplikatorini aniqlang. 
* * *
2. Agar rezerv me’yori 0,35 ga, deponentlash koeffitsienti esa 0,3 ga teng 
bo’lsa: 
a) 
pul multiplikatori miqdorini aniqlang; 

---

89 
b) 
agar Markaziy bank ochiq bozordagi operatsiyalar orqali pul taklifini 
350 mln. so’mga oshirmoqchi bo’lsa, davlat obligatsiyalarini qanday miqdorda 
sotib olishi kerak? 
* * *
3. 
Iqtisodiyotda pul bazasining hajmi 200 mln.so’m. Deponentlash 
koeffitsienti 0,8. Tijorat banklarining rezerv me’yori 20%. Real pul qoldiqlariga 
bo’lgan talab quyidagi tenglik orqali ifodalanadi: L= 0,4Y – 50i, daromadning 
hajmi Y = 800. Narxlar darajasi P = 4. Muvozanatli foiz stavkasini aniqlang. 
* * *
4. Pulga bo’lgan umumiy talab nominal ifodada 1000 so’mga teng. Aktivlar 
tomonidan pulga bo’lgan talab funktsiyasi: L = 204 – 20i. Nominal foiz stavkasi i 
= 20%. 
a) 
bitimlar uchun pulga bo’lgan talabni aniqlang; 
b) 
agar nominal milliy daromad 2400 ga teng bo’lsa, pul aylanish tezligi 
nechaga teng bo’ladi. 
* * *
5. Bank multiplikatori 2,5 ga teng. Pul taklifining qo’shimcha o’sishi 60 
mln. so’mni tashkil etdi. Rezerv me’yorini va pul taklifining qo’shimcha o’sishiga 
sabab bo’lgan ortiqcha rezervlar hajmini aniqlang. 
* * *
6. Iqtisodiyotda pul massasi 2,7 mlrd.so’mga teng. Pullarni depozitlash 
koeffitsenti 0,8 ga teng bo’lsa, naqd pullar miqdori (S) nimaga teng bo’ladi? 
* * *
7. Agar yillik nominal foiz stavkasi 280 foizga, yillik inflyatsiya darajasi – 
540 foizga teng bo’lsa, real foiz stavkasi qanday bo’ladi?