Birlashish - boshqa kompaniyadan uni nazorat qilish uchun etarli bo‘lgan aksiyalar paketini sotib olish.
Organik rivojlanishga muqobil sanaladi. (Kompaniyaning organik rivojlanishi kompaniya ichida ishlab chiqilgan yangi loyihalar tufayli rivojlanishdir).
Birlashishlar nishon-kompaniya aksiyadorlari va xaridor kompaniya aksiyadorlari tomonidan NPV tamoyillari asosida, ya‘ni, aksiyadorlar farovonligini oshirish mantig‘i nuqtai nazairdan baholanadi.
Birlashish sabablari:
raqobatni bartaraf etish yoki uni qisqartirish;
ta‘minot manbalari yoki sotish kanallarini himoya qilish;
diversifikatsiyalash orqali riskni qayta taqsimlash;
sinergiya (2 + 2 = 5).
Birlashishni moliyalashtirish usuli sotib oluvchi kompaniya uchun maqbul bo‘lishi va nishon-kompaniyaning aksiyadorlariga jozibali bo‘lishi kerak.
Pul bilan to‘lash oluvchiga turli xil imkoniyatlarni taqdim etadi; soliq oqibatlari bo‘lishi mumkin.
aksiyalar bilan to‘lash nishon-kompaniya aksiyadorlari orasida ommabop bo‘lishi mumkin; Shu bilan birga, xaridor kompaniyaning aksiyadorlik kapitalini nazorat qilish zaiflashadi; sotib oluvchi uchun leverej bilan bog‘liq oqibatlar ham yuzaga keladi.
Obligatsiyalar bilan to‘lash, odatda, ayni paytda qimmatli qog‘ozlarga egalik qilayotgan investorlar orasida ommabop emas; Bundan tashqari, xaridor uchun leverej bilan bog‘liq muammolarni keltirib chiqaradi.
Birlashish natijalari ziddiyatli; so‘nggi yillarda birlashish biroz muvaffaqiyatli kechmoqda.
Divestitsiyalar
Divestitsiya - kompaniyaning tarkibidan uning bir qismini ajralib chiqishi, bunda quyidagilar maqsad qilinadi:
asosiy faoliyatga e‘tibor berish;
“muammoli” investitsiyalardan xalos bo‘lish;
mablag‘ jalb etish.
Kompaniyaning menejment tomonidan sotib olinishi (MBO):
MBO - kompaniyaning bir qismini o‘z xodimlarining bir guruhiga sotish.
Ko‘pincha yirik miqdorda qarz mablag‘larini jalb qilish yo‘li bilan moliyalashtiriladi (“qarz mablag‘lari yordamida sotib olish”).
Ishtirokni sotib olish - tashqi investorlar guruhi kompaniyaning bir qismini sotib oladi.
Chiqarib yuborish - bir kompaniya o‘z qismini boshqa kompaniyaga sotadi.
Kurtaklash:
Kurtaklash - kompaniyaning bir qismini ajratish, yangi kompaniya tashkil etish va boshlang‘ich kompaniya aksiyadorlari uchun har birining ulushiga mos ravishda aksiyalar chiqarish.
Odatda, ikkita sababdan biri tufayli amalga oshiriladi.
kurtaklangan kompaniyani yuridik mustaqil qilish istagi;
butun kompaniyani yutib yuborishga urinishning oldini olish istagi.