Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti iqtisodiyot fakulteti

1 
À 
Á 
 
À
1

À
2

Á
1

Á
2

Â
1

Â
2

3.1sxema. Boshqarishning chiziqli strukturasi.

Chiziqli stukturaning o’ziga xos ijobiy tomonlari va kamchiliklari bor.
Chiziqli strukturaning ijobiy va salbiy tomonlari 

Ijobiy tomonlari
Salbiy tomonlari 
• bunday struktura bir-biriga zid,
chalkash
topshiriqlar
berilish
hollarini kamaytiradi;
• yakka boshchilikni va shaxsiy ja-
• bunday struktura oddiy, barqaror
masalalarni echishga mo’ljallangan-ligi
sababli
uning
doirasida
komp-leks
masalalarni echish ancha qiyin kechadi;

---

---

vobgarlikni mustahkamlaydi;

• bu struktura oddiy, puxta va
tejamlidir;
• bosqichlar soni kam bo’lganda:
▪ boshqariluvchi ob’ekt ishiga kam
kishi aralashadi;
▪ vazifalar tezkor xal etiladi;
▪ butun tizim samarali ish-laydi.
• xodimlar faqat o’z rahbariga
hisobot beradilar, natijada ijrochilik
va intizom darajasi ancha oshadi.
• bunday sharoitda rahbarlar ko’proq
tezkor ishlar bilan band bo’lib stra-tegik
kompleks
muammolarni
e’tibor-dan
chetda qoldiradilar;
• bunday boshqarishda teng huquqli
struktura birliklari negizida gari-zontal
bog’lanish bo’lmaydi;
• bunday boshqarish sharoitida buyruq-
bozlik va rasmiyatchilikning paydo
bo’lish havfi kuchli. Bunga sabab, st-
rukturaning har bir bo’g’inida rahbar o’z
lavozim bo’yicha farmoyish berish uchun
huquqlariga ega bo’ladi.
Boshqarishning chiziqli strukturasi unga murakkab bo’lmagan ishlab
chiqarish sharoitida ijrochilarning vazifalari oddiy, buyruq va axborotlar hajmi
kam bo’lganda o’zini oqlashi mumkin. Ishlab chiqarishning tobora
murakkablashib, qo’lamining kengayib borishi boshqarish funktsiyalarini
tabaqalashtirishini talab qiladi, chiziqli strukturaning o’rniga chiziqli - shtabli
strukturaning vujudga kelishini taqazo etadi.
Chiziqli-shtabli struktura har bir chiziqli rahbar qoshida ixtisoslashgan
xizmatlar, maslahatchilar kengashi, ya’ni shtablar tuzish orqali tashkil etiladi. Bu
struktura quyidagi ko’rinishga ega.