O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
№
Ko‘rsatkichlar A V Jami 1. Sotishning hajmi, dona 100000 20000 120000 2. 1-dona uchun narxi, so‘m 2000 3000 - 3. Sotishdan tushgan daromad, ming so‘m 200000 60000 260000 4. 1-donaga bo‘lgan o‘zgaruvchan sarflar, so‘m 1600 1900 - 5. Sotishning butun hajmiga bo‘lgan o‘zgaruvchan sarflar, ming so‘m 160000 38000 198000 6. Marjinal daromad, ming so‘m 40000 22000 62000 7. Doimiy sarflar, ming so‘m x x 30000 8. Sof foyda, ming so‘m x x 32000 V mahsuloti 1-donasining sotishiga A mahsulotining 5 donasi to‘g‘ri keladi. Keyinchalik V mahsulotning x dona kritik nuqtasi va 5x- A mahsulotining miqdoriga shartli ravishda yo‘l qyiladi. Joyiga qo‘yishda quyidagilarga ega bo‘lamiz: (2000 x 5x) + 3000x - (1600x5x) - 1900x - 30000000 = 0 10000 = 3000x - 8000x - 1900x - 30000000 = 0 3100x = 30000000 so‘m, x = 9677 dona - V mahsuloti 9677 dona x 5 = 48385 dona- A mahsuloti, 9677 dona + 48385 dona = 58062 dona V va A mahsulotlari. Sotish hajmining kritik nuqtasi - 58062 dona, shundan 9677 dona V mahsuloti va 48385 dona A mahsuloti hisoblanadi. Aytaylik, sotilgan mahsulot tizimining quyidagi o‘zgarishlari sodir bo‘ldi (9.2- jadvalga qarang). 192 9.2-jadval Tizimli siljishlarning ta‘siri tahlil № Ko‘rsatkichlar A V Jami 1. Sotishning hajmi, dona 80000 40000 120000 2. 1-dona uchun narxi, so‘m 2000 3000 - 3. Sotishdan tushgan daromad, ming so‘m 160000 120000 280000 4. 1-donaga bo‘lgan o‘zgaruvchan sarflar, so‘m 1600 1900 - 5. Sotishning butun hajmiga bo‘lgan o‘zgaruvchan sarflar, ming so‘m 128000 76000 204000 6. Marjinal daromad, ming so‘m 32000 44000 76000 7. Doimiy sarflar, ming so‘m x x 30000 8. Sof foyda, ming so‘m x x 46000 Mahsulot tizimini taqqoslashda yuqori marjinal daromad bilan mahsulot hissasining ko‘tarilganligini ko‘ramiz, shuning uchun sof foyda ko‘tarildi. Bunda, kritik nuqtani topamiz: (2000 x 2x) + 3000x - (1600 x 25x) - 1900x -30000000 = 0, 4000x + 3000x - 32000x - 1900x – 30000000 = 0, 1900x = 30000000, x = 15790 dona - V mahsuloti, 15790 dona x 2 = 31580 dona- A mahsuloti, 15790 dona 31580 dona 47370 dona V va A mahsulotlari. Sotish hajmining kritik nuqtasi 47370 dona, shundan 15790 dona V mahsuloti va 31580 dona A mahsuloti hisoblanadi. Natijani oldingi hisob bilan taqqoslab kritik nuqtaning hajm kamayishi tomoniga qarab 1015 donaga o‘zgarganini belgilaymiz. Bu holda tabiiy holatdagi hajmi o‘zgarmasdan qolganligi e‘tiborni jalb qiladi. Demak, sotuvning umumiy hajmini nazorat qilishda ham tizimli siljishlarni tahlil qilish kerak, chunki u haqiqiy foydaning rejalashtirilganidan chetga chiqishini ko‘rsatadi. Mahsulotni sotishni maksimallashtirish resurslar bilan ta‘minlanganlik nuqtai nazaridan ham ko‘riladi. Qo‘shimcha ishlab chiqarish quvvatlari foydasiz bo‘lishi mumkin. Marjinal daromad usuli- tenglama usulining har xilligi quyidagi formulaga asoslanadi: Marjinal daromad = Sotishdan tushgan daromad - Sotishning hajmiga sarflangan o‘zgaruvchan xarajatlar Bunda kritik nuqta, Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|