O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

5.3 – rasm. Vektor elementlarining summasini aniqlash algoritmining blok-
chizmasi
21
 
21
R.Dadabayeva, Sh.Nasridinova, N.Shoaxmedova, L.Ibragimova, Sh.Ermatov. Axborot-kommunikatsion 
texnologiyalar va tizimlar.-T.: ―Sano-standart‖ nashriyoti. O`quv qo`llanma. 2017.. B. 265 
i=0 
i=i+1 
S=S+a
i
 
i<20 
i=1 
i=i+1 
 
S=S+a
i
 
 
i≤20 
 
Hа
Hа
Yo‘q
Yo‘q
i=1 
i=i+1 
 
S=S+a
i
 
 
i>20 
i=1 
i=i+1 
S=S+a
i
 
 
i≥20 
Hа
Yo‘q
Hа
Yo‘q

---

54 
5.3. Aniq berilgan son asosida oddiy sikllarni tashkil etish blok-chizmalari 
Aniq berilgan son asosida sikllarni tashkil qilishda sikl parametrining 
boshlang‗ich va oxirigi qiymatlari, uning har bir takrorlanishidagi sikl parametrining 
o‗zgarish qonunlari, siklning takrorlanish sonlari ko‗rsatilishi kerak bo‗ladi. Sikl 
tanasidagi birlamchi ma`lumotlar doimiy kattalik, oddiy o‗zgaruvchan, indeksli 
o‗zgaruvchan ko‗rinishida bo‗lishi mumkin. Agar sikl tanasidagi birlamchi 
ma`lumotlar doimiy kattalik ko‗rinishida bo‗lsa, sikl tanasi algoritmi shu kattalikka 
erishgancha aylanadi.
Masala 1.
Ushbu ifodani hisoblash algoritmining blok-chizmasini tuzing. 
100 
K =
X 
X=1 
5.4- rasm. 1-masalani yechish algoritmining blok-chizmasi 
Boshlash 
Х 100 
К=0
Х=1
К=К+Х
Х=Х+1
Chiqarish 
К 
Tamom 
Ha
Yo‘q

---

55 
X-ning qiymati 1-dan 100-gacha o‗zgaradi, ya`ni 1-100 gacha bo‗lgan natural 
sonlarni jamlanish jarayoni amalga oshadi (5.4-rasm). 
Bu yerda indeksli o‗zgaruvchi ko‗rilayotgan massiv elementi nomidir. 
Elementning massivdagi o‗rni uning indeksning qiymati bo‗lmish elementlar ketma-
ketligida joylashgan tartib raqami bilan aniqlanadi. Indeksning qiymati siklning 
takrorlanish jarayonida o‗zgaradi. Sikl tanasining algoritmi massivdagi barcha 
elementlarga nisbatan qo‗llaniladi.