O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti



Yüklə 1,36 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə39/106
tarix30.11.2022
ölçüsü1,36 Mb.
#71426
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   106
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t

Umumiy xarajatlar (TC - Total Cost) - qisqa muddatli orliqda ma’lum 
miqdorda mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan o‘zgarmas va o‘zgaruvchan 
xarajatlarning yig‘indisiga teng: 
bu yerda 
- o‘zgarmas xarajat, 
 - o‘zgaruvchan xarajat. 
O‘rtacha umumiy xarajatlarni umumiy xarajatni ishlab chiqarilgan mahsulot 
miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan aniqlash mumkin: 
)
(Q
VC
FC
TC


FC
VC Q
( )



Xarajatlar 
Ma’lumot 
Masalan 
Doimiy 
FC 
(Fixed costs) 
Ishlab chiqarish hajmiga 
bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar 
1000 shartli birlik. 
O‘zgaruvchan 
VC (Variable costs) 
Ishlab chiqarish hajmiga 
bog‘liq holda 
1400 
sh.b. 
(5ta 
buyum) 
Umumiy 
TC 
(Total costs) 
Ishlab 
chiqarishning 
doimiy 
va 
o‘zgaruvchan 
summasi 
1000+1400=2400 
sh.b. 
O‘rtacha 
Umumiy 
ATC(Average 
Total costs) 
Ishlab 
chiqarishning 
mahsulot birligigaxarajatlari 
2400:5=480 sh.b. 
Chegaraviy 
(marjinal) 
MS 
(Marginal 
costs) 
 
Har 
qaysi 
yangi 
mahsulot birligini 
ishlab 
chiqarishda 
umumiy 
xarajatlarning ortishi 
5-mahsulot – 2400 
6-mahsulot – 3000 
600 
sh.b 
Nazorat savollari 
1. 
Tadbirkorlik faoliyatiga ta’rif bering.
2. 
Biznesning tashkiliy shakllari nimalardan iborat?
3. 
Ishlab chiqarish xarajatlari va ularning turlari qaysilar? 
4. 
Buxgalterlik va iqtisodiy xarajatlar o’rtasidagi farqlar 
5. 
Ishlab chiqarishning qisqa muddatli xarajatlariga qaysi xarajatlar 
kiradi? 
6. 
Tadbirkor, tadbirkorlik, firma, ishlab chiqarish tushunchalarining 
o’zaro bog’liqligi. 
7. 
Korxona (firma) xarajatlarining tasnifi. 
Mustaqil ta’lim uchun savol va topshiriqlar 
1. 
Xususiy tadbirkorlik firmasi, mas’uliyati cheklanmagan jamiyat, 
mas’uliyati cheklangan jamiyat, kooperativlar, korporatsiya, foyda olmaydigan 
tashkilotlarni tavsiflang.(O’zbekiston va o’rganilayotgan mamlakatlar misolida). 
2. 
Xarajatlarni ortib borishiga ta’sir etuvchi asosiy omillar.(Jahon 
tajribasi asosida). 
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 
 Pindayk Robert. Mikroiqtisod: Inglizchadan qisqartirib tarjima qilingan/ 
Pindayk Robert, Rubinfeld Daniel. – T.; 2002. 
1. 
Курс микроэкономики: учебник / Р.М. Нуреев.- 2-е изд., изм. – 
М.:Норма : Инфра-М, 2010. -576 с. 
2. 
Сборник задач по микроэкономике. К «Курсу микроэкономике» 
Р.М.Нуреева. – М.: Норма, 2008. – 432 с.
3. 
Egamberdiev E. Mikroiqtisodiyot. O‘quv qo‘llanma. T.: 2005 y.
Q
TC
ATC



4. 
Экoнoмическaя теoрия: учебник / И.К. Стaнкoвскaя, И.A. Стрелец.- 5-
е изд., перерaб. и дoп.–М.:Эксмo, 2010.- 480 стр.- (Пoлный курс MBA) 
5. 
Мэнкью Н.Г. Принципы микроэкономики: учебник. 4-е изд. /Пер. с 
англ. – СПб.: Питер, 2009. – 592 с. 
6. 
To‘xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. O‘zbekiston 
iqtisodiyoti asoslari. O‘quv qo‘llanma. T. O‘zME. 2004, 280 b.
7. 
To‘xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. Iqtisodiy bilim 
asoslari. Qo‘llanma. T. O‘zME. 2004, 96 b.
8. 
О. Атамирзаев, Н.Тухлиев. Узбекистан, природа, население, 
экономика. Т. ЎзМЕ. 2009, 240 б. 
9. 
Abulqosimov H.P., Shodmonov Sh.Sh. – Iqtisodiy bilim asoslari. O’quv 
qo’llanma. T., Akademiya, 2010. 
10. 
O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va 
Senatining 2010 yil 12 noyabrdagi qo’shma majlisidagi “Mamlakatimizda 
demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish 
konsepsiyasi” mavzusidagi maruzasini o’rganish bo’yicha o’quv-uslubiy majmua. 
Toshkent: ”Iqtisodiyot” nashriyoti, 2010.- 281 bet 

Yüklə 1,36 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin