Mavzu 5: Omonat operatsiyalai Bank uz navbatida mijozlarning ya'ni yuridik va jismoniy shaxslarning bush mablaglaring bank omonatlariga jalb kilgan xolda bank resurslarini tashkil kilgan xolda bu resurslardan yuridik va jismoniy shaxslarga kreditlar berib boradi.
Bank kreditlashda tavakkalchilikni chegaralash bo'yicha O'zbekistonRespublikasining “Banklar va bank faoliyati to'g'risida”gi Qonuni, Adliya vazirligida 2015 yil 13 avgustda 2709-son bilan ro'yxatga olingan “Tijorat banklarining likvidliligini boshqarishga qo'yiladigan talablar to'g'risidagi Nizom”i va 2015 yil 6 iyulda 2693-son bilan ro'yxatga olingan “Tijorat banklari kapitalining monandligiga qo'yiladigan talablar to'g'risidagi Nizom” talablariga muvofiq belgilangan me'yor ko'rsatkichlariga qat'iy rioya etilishi zarur.
Bank tomonidan ajratiladigan kreditlarning turlari quyidagilardan
iborat:
a) tijorat kreditlari(shu jumladan: modulli(onlayn));
b) overdraftlar va kredit kartalar;
v) faktoring operatsiyalari;
g) akkreditivlar;
d) moliyaviy lizing xizmatlari;
u) mikroqarzlar;
yo) iste'mol kreditlari;
j)sinditsiyalashtirilgan kreditlar;
z) va boshqa kredit riski bilan bog'liq amaliyotlar.
Ajratiladigan kreditlar foydalanish muddati bo'yicha quyidagi turlarga
bo'linadi:
a)qisqa muddatli kreditlar (muddati bir yilgacha beriladigan
kreditlar);
b)uzoq muddatli kreditlar (bir yildan ortiq muddatga beriladigan
kreditlar).
Kreditlar ajratilishi bo'yicha quyidagi turlarga bo'linadi:
a)alohida kredit hisobvarag'i bo'yicha “kredit yo'nalishini ochmasdan”
kreditlash;
b)alohida kredit hisobvarag'i bo'yicha “kredit yo'nalishini ochish
bilan” kreditlash;
v)revolьver kreditlash;
g)overdraft, kredit karta asosida kreditlash;
d)akkreditiv bo'yicha kreditlash;
ye) onlayn kreditlash;
yo) va boshqa turlarda kreditlash.
Ajratiladigan kreditlarning maqsadlar bo'yicha quyidagi turlarga
bo'linadi:
a)asosiy vositalar sotib olish uchun beriladigan kreditlar;
b)aylanma mablag'larni to'ldirish uchun beriladigan kreditlar;
v)qishloq xo'jalik korxonalarini kelgusi yil hosilini bo'naklash
uchun berilgan kreditlar;
g)qurilishni moliyalashtirish uchun beriladigan kreditlar;
d)investitsion loyihalarni moliyalashtirish uchun beriladigan
kreditlar;
ye)jismoniy shaxslarga beriladigan iste'mol kreditlari;
yo)ipoteka kreditlari;
j)aholi bandligini ta'minlash uchun ajratiladigan kreditlar;
z)tadbirkorlik sub'ektlarini rivojlantirish uchun ajratiladigan
kreditlar;
i)boshqa maqsadlarga ajratilgan kreditlar.