O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

11-bob. OILA VA UNING DEMOGRAFIK TARAQQIYOTI
11.1. Oilaning shakllanishi va rivojlanishi
Oila jamiyat ijtimoiy tizimining dastlabki va birlamchi bo'g'inidir. Tjtimoiy hayot oiladan boslilanadi. Oila — kishilarning qon-qarindoshlik, mulk, manfaat umumiyligi va talab-ehtiyojlarini birgalikda qondirishga asoslangan, maqsadi yagona bo'lgan mikroijtimoiy tuzilmadir. Iqtisodiy jihatdan qaraganda oila uy xo'jaligi bo'lib, mikroiqtisodiy tizimning asosiy bo'lagi hisoblanadi. Uning boshqa qismini esa firma, korxona va iqtisodiy sektor tashkil etadi.- Oila shu qismlar bilan birgalikda makroiqtisodiy tizimga, ya'ni milliy iqtisodiyotga birikadi (11.l-rasm).

Demografik amaliyotda oila bir necha belgiiari bilan birlashgan quyidagi shaxslar guruhini tashkil qiladi: birgalikda yashash; qarindoshlik yoki quda-andalik munosabatlari; umumiy budjet-ningmavjudligi.
11.2-rasmda oila shakllanishining ijtimoiy, iqtisodiy va demo­grafik asoslari keltirilgan.
Oila eng muhim ijtimoiy yacheyka sifatida ko'plab ijtimoiy fanlar (sotsiologiya, psixologiya, iqtisodiyot, huquq, etnografiya, pedagogika, demografiya)ning tadqiqot ob'yekti hisoblanadi. Bu fanlardan har biri predmctiga muvofiq ravishda oilaning faoliyati va rivojlanishining o'ziga xos jihatlarini tadqiq qiladi. Jumladan, iqtisodiyotning diqqat markazida iqtisodiy, ishlab chiqarish va iste'molchilar yacheykasi sifatida oila yoki uy xo'jaligi turadi.
keyin ishgajoylashtirilishini tashkil ctadi. Shu bilan birga, u xorijiy mamlakatlarning mehnat bozorini o'rganadi, chet ellarda mehnat faoliyatiiii amalga oshirishni xohlovchi fuqarolar to'g'risidagi ma'lumotlar bazasini shakllantiradi.
Shunday qilib, fuqarolarning chetellardagi mehnat faoliyatida ularning huquqiy, ijtimoiy, sog'Iiqni saqlash masalalari qonuniy ta'minlanishi O'zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi huzuridagi Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi bilan birqatorda mintaqalardagi fuqarolarni chet ellarda ishga joylashtirish bo'yicha xo'jalik hisobidagi byurolar zim-masidadir.
Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   «Migratsiya» so'zi qanday ma'noni anglatadi?
   
2. 
   «Aholi migratsiyasi» deganda nimani tushimasiz?
   
3. 
   Migratsiyaning qanday turlarini bilasiz?
   
4. 
   Aholi migratsiyasining qanday shakllari mavjud?
   
5. 
   Migratsiyaning sabablarini tushunlirib be ring.
   
6. 
   Migratsiyani hisobga olishning qanday usullarini bilasiz?
   
7. 
   Aholi migratsiyasining ko'rinishlarini sanab bering.
   
8. 
   Xalqaro Mehnat Taslikilotining tasnifi bo'yicha mehnat migratsiyasi qanday turlarga ajratiladi?
   
9. 
   O'zbekistonda mehnat migratsiyasi masalalari bilan qaysi taslikilot shug'ullanadi?
   

10. «Sprinter-migrant» va «stayer-migrant» tushunchalarining farqini
tushuntiring.
I P Oila I
Erkak ~* Nikoh *— Ayoi
^<-L^ Farzandlar ^^^> _f
Yaqin qarindoshlik: Oilaviy-mulkiy
aka-uka, opa- munosabatlar
singillar