232
qobiliyatlarining rivojlanishi yotadi.
3. Kasbiy faoliyatda o‗zligini namoyon qilish o‗z ustida ishlash hamda
shaxsiy sifat va qobiliyatlarini rivojlantirish orqali amalga oshadi. Kasb potensial
holatidagi shaxs qobiliyatlarini faollashtiradi, shaxs taraqqiyoti uchun imkoniyatlar
ochib beradi.
4. Shaxsning o‗zligini namoyon qilish qobiliyatlari, o‗z-o‗zini nazorat qilish
va o‗z-o‗zini tahlil qilishni rivojlantirish hamda ijodiy faollikni rejalashtirishga
asoslangan bo‗ladi: bu holatda shaxs kasbiy o‗sish va rivojlanishga, qolaversa,
shaxsiy qobiliyatlarini amalga oshirish maqsadida mehnat sharoitini qayta qurishga
qodir bo‗ladi.
Aytish joizki, ko‗pgina tadqiqotlarda ijtimoiy tomonga og‗ishishlar kuzatiladi.
Masalan, L.B.Shneyder kasbiy sifatlarning ikkita muhim aspektlarini ajratib
ko‗rsatadi: shaxsning o‗zini aniq bir kasb va mehnat jamoasi vakili sifatida
anglashi.
Kasbiy sifatlarni o‗rganishning qiyin tomoni, birinchidan u shaxsning aynan
o‗ziga, ikkinchidan esa muayyan bir guruh a‘zolariga tegishlidir. Muayyan bir
ijtimoiy kategoriyalarga shaxsiy daxldorlikni idrok qilishning identifikatsiya
jarayoni shunga muvofiq qadriyatlar tizimining shakllanishi bilan hamohang tarzda
kechadi. Kasbiy shakllanish jarayonida sub‘ekt o‗zini o‗z kasbi vakili, u yoki bu
kasbiy sifat sohibi yoxud muayyan bir taraqqiyot bosqichidagi mutaxassis sifatida
identifikatsiyalaydi. Shuning uchun ham ―shaxsiy-ijtimoiy‖ kontiniumdagi kasbiy
sifatlar baribir ham ijtimoiy chegaraga yaqinroqdir va ijtimoiy sifatlarga egalik
qiladi (ijtimoiy guruhlardagi o‗z-o‗zini anglash, guruh tarkibiga qo‗shilish,
guruhlararo diskriminatsiya samarasi va boshqalar).
Dostları ilə paylaş: