O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

Shaxsiy va kasbiy rivojlanish 
omillari 
Kasbiy jihatdan kelib chiqadigan psixologik 
muammolar 
Maktabgacha yoshdagi bolalarning 
qiziqish va qobiliyatlarini xilma-
xilligi. 
Ta‘limning keyingi turini tanlash va 
umumiy o‘rta ta‘lim maktabini 
bitirgandan so‘ng ishga joylashish. 
Kasbiy ta‘limning keyingi turlarini tanlash 
jarayonida kasbiy maslahatlar berish.
Ta‘limning keyingi turlarini tanlash 
va o‘ziga xos maxsus kollejini bitirib 
ishga joylashish. 
Kasbiy 
ma‘lumot 
olishga 
tayyorgarlik 
jarayonida kasbiy maslahatlar berish kasbiy 
tanlov kasbiy tekshiruvdan o‘ta olmaganlarga 
psixologik yordam berish.
Kasbiy 
ma‘lumot 
olish 
va 
tayyorgarlik kasb xatoliklariga yo‘l 
qo‘yish, 
ta‘lim 
jarayonidan 
qoniqmaslik
O‘quv-kasbiy faoliyatning mohiyatini 
kuchaytirish, ta‘lim jarayoniga innavatsion 
texnologiyalarini joriy etish hamda ta‘lim 
oluvchining shaxs sifatida o‘zini-o‘zi boshqara 
olish.
Ish joyini qidirish, ishga joylashish 
malakaviy 
talablar 
va 
lavozim 
majburiyatlarning qabul qilinishi, 
Kasbiy 
tanlov 
va 
kasbga 
yaroqlilikni 
(layoqatini) 
aniqlash. 
Yosh 
mutaxassis 
tomonidan yangi ijtimoiy kasbiy talablar va 

---

235 
yangi ijtimoiy kasbiy vazifani anglab 
olish.
ma‘suliyatlarini qabul qilinishi.
Kasbga kirib borish orqali kasbiy 
tajribaga ega bo‘lish, hayotda yangi 
tartib, ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatlarga 
moslashish.
Kasbga ko‘nikishdagi ijtimoiy qiyinchiliklar, 
kasbiy 
layoqatsizlikning 
yashirin 
shakli,
kasbiy xulq-atvorni egallashdagi va yangi 
hayot tarziga ko‘nikishdagi qiyinchiliklar.
Kasbiy 
faoliyatdagi 
yuksalish 
imkoniyatlari, ish haqi, kasbdan va 
rahbarlar 
bilan 
o‘zaro 
munosabatlardan 
qoniqmaslik, 
kasbiy rivojlanishdagi ziddiyatlar va 
ularni korrektsiya qilish.
Kasbiy mehnatdan shaxsiy ma‘noni topish, 
kasbiy hayotning yangi tomonlarini topish, 
insonlar bilan bo‘lgan munosabatlardagi 
ziddiyatlarni 
engib 
o‘tish 
jarayonidagi
inqirozlardan chiqish va kelishmovchiliklarni 
hal etish hamda psixologik charchoqni engib 
o‘tish.
Majburiy ravishda ishdan bo‘shash, 
yangi ish joyini qidirish, kasbini 
o‘zgartirish.
Kasbiy hayotdagi yangi yo‘lni tan olish.
Mutaxassislikning 
destruktiv 
rivojlanishi, kasbiy deformatsiyalar 
kasbiy charchoq holatida kasbning 
ma‘nosini yo‘qolishi.
Shaxsning kasbiy deformatsiyalarini aniqlash 
va tahlil etish, uning sabablarini o‘rganish, 
kasbga nisbatan ko‘nika olmaslikni engib 
o‘tish.
Kasbiy 
faoliyatdan 
chetlashish 
(nafaqaga chiqish).
Ijtimoiy-psixologik keraksizlik tufayli kelib 
chiqadigan psixologik zo‘riqishdan xalos 
etish, yangi hayot tarzi va hayotda yangi 
ma‘noni topishga intilish.