O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus

Nomlangan shkalalar, bularda:

• 
  ekvivalentlik munosabatlari qo’llanishi mumkin;
  
• 
  tartib munosabati (masalan, «katta-kichik») qo’llanilmaydi;
  
• 
  proporsionallik munosabati qo’llanilmaydi;
  
• 
  jamlash munosabati qo’llanilmaydi;
  
• 
  nol kriteriyasi mavjud emas;
  
• 
  o’lchash birligi mavjud emas.
  

Nomlangan shkalalar yordamida sifat tavsiflari yoziladi, bunda quyidagi o’lchovlar ishlatiladi: ranglar atlasi va boshqa rang o’lehovlari; xromo-kobaltli shkala.
Tartib (qator) shkalasi - o’lchanadigan kattaliklarning o’sish yoki kamayish tartibida joylashgan o’lchamlari, bularda:

• 
  ekvivalentlik munosabati qo’llaniladi;
  
• 
  tartib munosabati («katta-kichik» turidagi) qo’llaniladi;
  
• 
  proporsionallik munosabati qo’llanilmaydi;
  
• 
  jamlash munosabati qo’llanilmaydi;
  
• 
  nol tushunchasi mavjud yoki yo’q;
  
• 
  o’lchash birligi mavjud emas.
  

Misol:
Moosa minerallarining qattiqlik shkalasi; (Brinnel, Vikkers, Rokvell, Shor va b) jismlarning qattiqlik shkalalari; yorug’lik sezuvchan shkalalari; (yorug’lik sezuvchanlik) ishqorli, yodli, gidroksilli, efirli sonlar; shamol kuchining balli (Bofort shkalasi bo’yicha, ersilkinish (qimirlash) kuchi (Rixter shkalasi bo’yicha), atom elektrostansiyalaridagi portlashlar (MAGATE shkalasi bo’yicha) va buzilishlarga mustahkamligi.
Oraliqlar (interval) shkalasi, bularda:

• 
  ekvivalentlik munosabati qo’llaniladi;
  
• 
  katta-kichik turidagi tartib munosabati qo’llaniladi;
  
• 
  proporsionallik munosabati qo’llaniladi;
  
• 
  jamlash munosabati qo’llaniladi;
  
• 
  kelishuv bo’yicha o’rnatilgan nol tushunchasi mavjud;
  
• 
  kelishuv bo’yicha belgilangan o’lchash birligi mavjud.
  

Oraliq shkalasida o’lchanadigan kattaliklarning o’lchamlari aniq intervallarda (oraliqlarda) joylashtiriladi.