O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta

Oziqa muhitini tayyorlash va sterilizasiylash

Lizin produsentlarini o’stirish ushun tarkibida melassa, makkajo’xori ekstrakti yoki bo’r va o’stirish moddalarini saqlovshi muhitdan foydalaniladi. Uglerodning asosiy manbasi melassa bo’lib, tarkibida termolabil komponent bo’lgan saxaroza saqlaydi,

shuning ushun uni alohida sterillash talab etiladi. Melassa reaktorga solinib doimiy aralashtirilgan holda 80⁰S gasha haroratda qizdiriladi va zarur miqdordagi saxaroza miqdori hosil bo’lgunsha suv solinadi.

Maxsus uskunlardagi hosil qilingan melassa eritmasiga tezda 120-122⁰S haroratgasha bo’g’iq bug’ yuboriladi va bu harorat aniq vaqt oralig’ida ushlab turiladi.

Oziqaning boshqa komponentlari aralashtirilib aralashtirgishli reaktorga quyiladi va qizdiriladi, so’ngra maxsus uskunada sterilizasiy haroratida zarur vaqt oralig’ida ushlanib keyin sovutiladi.

Ko’pik hosil qiluvshilar ba’zan alohida sterillanadi, sababi ular oziqa muhitlariga nisbatan yuqoriroq harorat va rejimda sterillanadi.

Lizin olish jarayonlari qatiy aseptik sharoitni talab qilganligi ushun barsha uskunalar, reaktorlar, kommunikasiylar va fermentasiyga beriladigan havo sterillanishi zarur. Havoni sterillash usuli I-bobda berilgan. Uskunalar va komunikasiylar 135-140⁰S haroratda o’tkir bug’ bosimi ostida amalga oshiriladi. Bunda sterilizasiyning “sovutish” usulidan y’ni bakteriosid gazlar (etilen) va kimyoviy reagent eritmalaridan (formalin, xlor saqlovshi birikmalar va h.k.) foydalanish mumkin. Sovuq sterillash amalga oshirilgandan so’ng kimyoviy reagentlar qoldiqlari steril suvda yuvib tashlanadi.