O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya

tarbiyalashdir. Ishlashni yoqtirmaydigan dangasa kishilarda qobiliyatlar rivojlanmaydi. 
Qobiliyatlarni rivojlantirish uchun jiddiy mehnat qilishning ahamiyati katta. Qobiliyat - 
avvalo sabr-toqatga ko`paytirilgan mehnat, mehnat va yana bir karra mehnatdir. 
Mehnatga bo`lgan ehtiyojni tarbiyalash uchun ishga qiziqish va unga odatlanish katta 
ahamiyatga egadir. Layoqat bilan qobiliyatni bir-biridan farqlay olish lozim. Layoqat 
bu odamni faoliyatga bo`lgan intilish, qobiliyat esa ushbu faoliyatni bajara olish 
imkonidir.
Qobiliyatlar - bu: 

insonni individual xususiyati; 

inson biron faoliyatga bo`lgan yaroqligi; 

ushbu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanishidir. 
Qobiliyatlarni sifat faoliyatda o`z imkoniyatlaridan to`laroq foydalana olishni 
ko`proq yutuqlar erishishni ko`rsatib beradi. Qobiliyatlar strukturasi yetakchi, tayanch 
xususiyatlar strukturasida yetakchi, tayanch xususiyatlar farqlanadi.
 
 
 

---

59 
7-shakl 
Biror faoliyatning ayniqsa muvaffaqiyatli, mustaqil va original tarzda bajarilishini 
taqozo qiladigan qobiliyatlar birikmasi - talant deb ataladi. Ijodiy faoliyatga qobiliyatli 
bo`lgan kishilarni talantli kishilar jumlasiga kiritish mumkin. Talantlilikni yuqori 
bosqichi geniallik deb ataladi. Ijtimoiy hayotda, fan, adabiyot, san‟at va shu kabi 
sohalarda prinsipial ravishda yangi bo`lgan biror narsa yaratgan kishilar geniylar deb 
hisoblanadilar.
Tabiiy anatomik-fiziologik layoqat nishonalari qobiliyatlarning fiziologik asosini 
tashkil qiladi. Keyinchalik qobiliyatga aylanadigan layoqat nishonalarining majmui -
iste’dod deyiladi.
Qiziqishlar qobiliyatlarni rivojlanishda muhim rol o`ynaydi. Faoliyatga bo`lgan 
qiziqishni motivatsiya orqali qo`llab-quvvatlash faoliyat maqsadini odam uchun aktual 
ehtiyojga aylantiradi.