II. O’quv fanining maqsadi va vazifalari
Dori vositalari sifatini ta‘minlash fanini o‗qitishdan maqsad - talabalarda
zamonaviy qonunchilik talab qiladigan zamonaviy farmatsevtika tashkilotining
sifat menejmenti tizimini qurish va boshqarish bo'yicha bilim va ko'nikmalarini
4
shakllantirish. O‗zbekiston Respublikasi farmatsevtika sohasi uchun xalqaro
standartlarni joriy etish maqsadida davlat ta‘lim standartlarida bakalavrga
qo‗yilgan talablarga muvofiq mehnat bozori talablariga javob beruvchi, shu
sohada bilim, ko‗nikma va malakalarga ega bo‗lgan raqobatbardosh
mutaxassislar tayyorlashdan iborat. Talabalar o'rtasida dori moddalar aylanmasi
sohasidagi qonunchilik va huquqiy hujjatlar tizimi va aniq tushunchasini hamda
farmatsevtika tashkilotida tartibga solish jarayoni to'g'risida universal va
ixtisoslashtirilgan bilimlarni shakllantirish.
Fanni vazifasi:- talabalarda huquqiy madaniyat va ongni rivojlantirish;
normativ-huquqiy hujjatlarni tartibga solish ta'sirini o'rganish, tahlil qilish va
prognoz qilish bo'yicha asosiy ko'nikmalarni rivojlantirish; talabalarda dori
moddalarni sifatini boshqarishning axloqiy tamoyillarini ishlab chiqish;
talabalarning dori moddalar aylanishi sohasidagi tartibga solish munosabatlari va
ko'nikmalarini rivojlantirish; talabalarning munosabati va sifatni ta'minlash
madaniyatini rivojlantirish; tizim jarayonlarini rivojlantirish usullarini qo'llashda
asosiy ko'nikmalarni rivojlantirish; sifatni boshqarish, ularning tavsiflari;
talabalarni Sifatni ta'minlash tizimining asosiy tushunchalari va metodologiyasi.
Sifatni ta'minlash (QA) Umumiy sifat menejmenti (TQM). Sifat nazorati. Sifatni
boshqarish (QC). Dori vositalarining sifati. Dori vositalarining hayot aylanishi.
Dori vositalarini farmatsevtika bozoriga kiritish. Farmatsevtika kompaniyasida
sifatni
boshqarish.
Farmatsevtika
kompaniyalari
uchun
sifatli
xizmat.
Farmatsevtika rivojlanishi (ICH Q 8). Dori barqarorligi. Dori vositalarini
ro'yxatdan o'tkazish (CTD). Dori-darmonlarni yaxshi saqlash amaliyoti (GSP).
Yaxshi taqsimlash amaliyoti (YaIM). Yaxshi dorixona amaliyoti (GPP) tamoyillari
qo'llash boyichaolgan bilimlarini amaliy faoliyatda qo'llashga tayyorlash;
Fan bo‗yicha talabalarning bilimi, ko‗nikma va malakalariga quyidagi talablar
qo‗yiladi.
Talaba:
- fanning asosiy tushunchalari, uning maqsad va vazifalari, rivojlanish
bosqichlari;
- amaldagi qonun hujjatlari talablariga muvofiq farmatsevtika korxonalarini
tashkil etish va ularning faoliyatini tashkil etish to'g'risida;
- dori vositalari sifatini ta‘minlash va boshqarish sohasidagi ilmiy
tekshirishlarning asosiy yo‗nalishlari;
- dori vositalarining sifatini ta'minlashning xalqaro va O‘zbekiston Respublikasi
standartlari bo'yicha (laboratoriya, klinik, ishlab chiqarish va farmatsevtika
amaliyoti GLP, GCP, GMP, GDP va b.).
- O‘zbekiston Respublikasida qonun ijodkorligi va qonun ijodkorligi printsiplari
to'g'risida;
- O‘zbekiston Respublikasida da texnik tartibga solish tizimi to'g'risida;
- Dori moddalarni tartibga solishga oid asosiy xalqaro yondashuvlar to'g'risida;
- dori moddalarni sifatini boshqarishning global tizimi to'g'risida;
- tartibga solish ta'sirining rivojlanishidagi asosiy tendentsiyalar haqida;
- xalqaro ro'yxatga olish hujjatlari tarkibi to'g'risida;
- farmatsevtika sanoatining umumiy ishlash sxemasi to'g'risida;
5
- dori vositalari sifatini ta‘minlash sohasidagi ilmiy tekshirishlarning asosiy
yo‗nalishlari;
- farmatsevtika sohasidagi eng so‗nggi yutuqlar;
- farmatsevtika sohasidagi eng so‗nggi yutuqlar;
- dori vositalari sifatni ta‘minlash va boshqarish tizimida jahon andozalarini va
tajribalari;
- dori vositalarini ishlab chiqarish va sifatni nazorat qilish jarayonlari;
- qadoqlov vositalari va xom ashyolarning sifatini baholash;
- yordamchi, oraliq mahsulotlarni va texnologik jarayonlarni nazorat qilishdagi
analitik usullar;
- Dori vositalarining aylanishini tartibga soluvchi me'yoriy asos va
farmatsevtikada yaxshi amaliyot tamoyillari tasavvuriga ega bo‘lishi;
- xodimlarga qo'yiladigan talablar: farmatsevtika korxonalarining barcha
lavozimlarida ishlaydigan mutaxassislarni tanlash, o'qitish, sertifikatlash,
mutaxassislarning huquq va kasbiy majburiyatlari;
- kasbiy atamalardan foydalangan holda farmatsevtika ma'lumotlarini taqdim
etish; zamonaviy normativ hujjatlardan foydalangan holda professional
ma'lumotlarni to'plash.
- GXP standartlarining asosiy printsiplari va talablari;
- asosiy va yordamchi texnologik jarayonlar (binolarni tayyorlash, ishlab
chiqarish, qadoqlash va saqlash) uchun binolarga qo'yiladigan asosiy talablar;
- oraliq mahsulot va tayyor mahsulot sifatiga bevosita ta'sir ko'rsatadigan
muhandislik tizimlariga qo'yiladigan asosiy talablar (toza havo, suv, bug ', inert
gaz, siqilgan havo va boshqalar);
- binolar va shu maqsadda ishlatiladigan asbob-uskunalarning (klassik
shamollatish va havoni tozalash tizimi, havo filtrlari, bakteritsid nurlantiruvchi
vositalar va boshqalar), materiallar va yuvish vositalarining zaruriy tozaligini
saqlash printsiplari;
- texnologik uskunalarni tanlash, sifatini baholash va ulardan foydalanishning
umumiy printsiplari, shu jumladan dori vositalarini biosintez qilish, izolyatsiya
qilish va tozalash;
- faoliyat ko'rsatayotgan korxonada sifatni nazorat qilishni tashkil etishga
qo'yiladigan talablar;
- seriyali ishlab chiqarishga qo'yiladigan asosiy talablar;
- o'z-o'zini tekshirish tartibi.
- dori-darmonlarni O‘zbekiston Respublikasida ro'yxatdan o'tkazish jarayonlari,
o'zgartirishlar kiritish;
- farmatsevtika mahsulotlarini litsenziyalash tartibi;
- mahsulotni deklaratsiyalash tartibi;
- dori vositalari ustidan davlat nazoratini amalga oshirish tartibi.
- ishlab chiqarish, sifat nazorati bilan bog'liq asosiy me'yoriy hujjatlar,
- O‘zbekiston Respublikasida amalda bo'lgan dori-darmonlarni tarqatish, saqlash
va ulardan foydalanish: qonunlar, O‘zbekiston Respublikasida hukumatining
6
qarorlari, O‘zbekiston Respublikasida Sog'liqni saqlash vazirligi buyruqlari, va
boshqalar. .P.;
- dori vositalarining sifatini tartibga soluvchi me'yoriy hujjatlardan foydalaning,
farmatsevtika tashkilotining ilg'or amaliyotlar doirasida talab qilinadigan asosiy
hujjatlarni ishlab chiqish
- dori vositalarining sifatini xalqaro standartlar asosida baholash;
- farmatsevtik ishlab chiqarish korxonalarida sifatni nazorat qilish tizimi;
- dori vositalarini ishlab chiqarish jarayonida ularning sifati, faolligi va
bezararligini nazorat etish (samoinspeksiya va audit), samaradoligini oshirish
qonuniyatlarini;
- xom ashyolari sifatini baholashda qo‗llaniladigan tahlil usullari;
- dori vositalarini ishlab chiqarish jarayonidagi oraliq mahsulotlar va texnologik
jarayonlarni nazorat qilish usullarini bajara bilish va ulardan foydalana olish;
- dori vositalarini ishlab chiqarishning zamonaviy muammolarini hal qilish uchun
mavjud normativ, ma'lumotnoma va ilmiy adabiyotlar tahlili.
- dori moddalarni tartibga solish faoliyatini tartibga soluvchi qonunchilik va
normativ-huquqiy hujjatlar qoidalarini sharhlash
- - to'plangan hujjatlarning to'g'riligini tekshirish;
- - GXP qoidalarining asosiy printsiplariga muvofiq ravishda jarayonni tashkil
qilishni amalga oshirish;
- - sifat menejmenti tizimidagi jarayonlarni tavsiflash;
- - jarayonga yondashish va bilimlar bazasini boshqarish usullaridan foydalanish.
- - sanoat korxonalarida xom ashyo, yordamchi va tayyor mahsulotlarning sifatini
baholashda qo‗llaniladigan analitik usullar;
- - dori vositalarini barqarorligini ta‘minlashini
- farmatsevtika tashkilotini resurs bilan ta'minlashni rejalashtirish va tashkil
etishda ishtirok etish
- dori vositalarini ishlab chiqarish va aylanishida nazarda tutilgan hujjatlarni
yuritish uchun asosiy konseptual apparatdan foydalanish
- olingan bilim, ko'nikma va ko'nikmalarni kasbiy faoliyatda qo'llash amaliy
Dostları ilə paylaş: |