O'zbekiston respublikasi

9.2.2-chizma. Xizmatlarning «4 S» bilan ifodalanishi56 Sezilmaslik xususiyati. Xizmatlar moddiy mahsulot b o iib hisob-
lanmaydi. Ular ijtimoiy - madaniy (nomoddiy) sohalarga tegishli b o ia ­ di, chunki, iste’molchini ijtimoiy-madaniy xizmatlarga boigan ehtiyoji-

55. 
    Authorized adaptation from the United States edition, entitled Principles o f M arketing. 17th edition, ISBN 978-0-13-449251-3, by Philip Kotler and Gary Armstrong, published by Pearson Education © 2018.
    

182
ni jismoniy, intellektual, m a’naviy ehtiyojini qondirish bo‘yicha xizmat- lami ijro etuvchilar faoliyati aniqlaydi. Ulami xarid vaqtida ko‘rish yoki baholash mumkin emas. Bunday xizmatlar obyekti bo‘lib, shaxsan iste’molchi hisoblanadi.
Servis va iste’molchining o ‘zaro bog‘liqligi. Xizmatlar iste’molchi va ijro etuvchilarning o‘zaro ta’siri natijasidan tashkil topganligi sababli, xizmatlami ko'rsatish jarayoni (ishlab chiqarish) iste’mol bilan birga parallel ravishda yuz beradi. M a’lumki, moddiy shaklda tovarlarni ishlab chiqarish, uni sotuvidan oldin bo‘ladi, faqat undan keyingina iste’mol jarayoni boshlanadi.
Saqlanmaslik. Xizmatlaming hayotiy sikli moddiy tovardan tubdan arq qiladi, xususan, saqlash bosqichining mavjud bo'lmaganligi bilan xizmatlami saqlanmasligi bozor konyukturasini yaxshilab o ‘rnatishni, talab va taklifni mutanosibligini talab etadi, chunki xizmatlar talab bo'lmaganga qadar «omborlarda» turib qoladigan mahsulot emas.
Bu xizmatlar sifati ko‘p hollarda manbaning holati, uning malakaviy tajribasi, kayfiyatiga bog'liq bo‘ladi. Har bir sohasidagi xizmatlar o'zining o'zgaruvchanligi bilan ajralib turadi, ya’ni, ulami sifati qanday sharoitlarda kim uni rad etishga bog‘liq bo'ladi. Bunday o'zgaruvchanlikni bir necha sabablari mavjud. Birinchidan, bunday turdagi xizmatlar bir vaqtning o'zida ko‘rsatiladi va qabul qilinadi, bu esa ularning sifatini nazorat qilish imkoniyatini cheklaydi.