241
Qishloq xo‘jalik yerlariga talab oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘ladigan talab
bilan belgilanadi. Ma`lumki, oziq-ovqat mahsulotlariga talab noelastikdir. Insonlar
oziq-ovqatsiz yashay olmaydilar. Shuning uchun am oziq-ovqat mahsulotlarining
asosiy turlariga bo‘lgan talab, ularning narxi qanchalik oshmasin, kam o‘zgaradi.
Oziq-ovqat mahsulotlariga talabning noelastikligi shuni bildiradiki, ularning
taklifini kam miqdorda qisqartirish, mahsulotlar narxini keskin oshib ketishiga sabab
bo‘lishi mumkin va aksincha, taklifning ko‘payishi (hosildor yil kelganda), oziq-
ovqat mahsulotlari narxini keskin kamayib ketishiga olib kelishi mumkin.
Iqtisodiy renta (absolyut renta)
- bu cheklangan resurs uchun to‘lanadigan
to‘lov.
Yer rentasi
- cheklangan yer resurslaridan (boshqa tabiiy resurslardan)
foydalanganlik uchun to‘lov.
Iqtisodiy renta yer rentasiga ko‘ra kengroq ma’noga ega, buni yuqorida
ko‘rgan edik.
Absolyut renta
- bu barcha yer egalari tomonidan yerning sifatiga bog‘liq
bo‘lmagan holda oladigan rentadir (absolyut renta K.Marks tomonidan kiritilgan).
Yer rentasini tahlil qilish uchun quyidagi shartlar bajarilgan deb faraz qilinadi:
˗
ishlab chiqarilgan barcha mahsulot bozor uchun ishlab chiqariladi;
˗
barcha yerlar mukammallashgan bozor sharoitida ijaraga beriladi;
˗
barcha yerlardan asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun
foydalaniladi;
˗
barcha yerlarning unumdorligi bir xil.
Yer taklifi absolyut elastik bo‘lmagani uchun, yer taklif chizig‘i vertikal
ko‘rinishda bo‘ladi (17.7-rasm).
Dostları ilə paylaş: 
