21.12.1995. O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi (birinchi qism) (1)
272-modda. Garovga oluvchining huquqlari joriy qilinadigan mol-mulk Garov narsasi bo‘lgan ashyoga garovga oluvchining huquqlari (garov huquqi), agar
shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, ashyoning kimga mansubligiga
qarab joriy qilinadi.
Garovga qo‘yilgan mol-mulkdan foydalanish natijasida olingan hosil, mahsulot va
daromadlarga garov huquqi shartnomada nazarda tutilgan hollarda jopiy qilinadi.
Butun korxona yoki boshqa mulkiy kompleks ipotekasida garov huquqi uning tarkibiga
kiruvchi ko‘chmas va ko‘char mol-mulkning hammasiga, shu jumladan talab qilish huquqi va
mutlaq huquqlarga, shu bilan bir qatorda ipoteka davrida olingan huquqlarga ham, agar qonun
yoki shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, joriy qilinadi.
Bino yoki inshoot ipotekasiga ayni bir vaqtning o‘zida o‘sha shartnoma bo‘yicha shu bino
yoki inshoot joylashgan yer uchastkasini yoxud bu uchastkaning garovga qo‘yilayotgan obyekt
ishlashini ta’minlaydigan qismini yoki garovga qo‘yuvchiga qarashli bo‘lgan ushbu uchastkani
yoxud uning tegishli qismini ijaraga olish huquqini bir vaqtda ipotekaga qo‘ygan taqdirdagina
yo‘l qo‘yiladi.
Yer uchastkasini ipotekaga qo‘yishda garov huquqi, agar shartnomada boshqacha shart
nazarda tutilgan bo‘lmasa, garovga qo‘yuvchining ushbu uchastkada bo‘lgan yoki qurilayotgan
binolari va inshootlariga joriy qilinmaydi.
Shartnomada bunday shart bo‘lmasa, undiruv garovga qo‘yilgan yer uchastkasiga
qaratilgan taqdirda garovga qo‘yuvchi yer uchastkasi uning bino yoki inshootdan o‘z o‘rnida
foydalanish uchun zarur bo‘lgan qismidan cheklangan tarzda foydalanish (servitut) huquqini
saqlab qoladi. Uchastkaning bu qismidan foydalanish shartlari garovga qo‘yuvchining garovga
oluvchi bilan kelishuvi asosida, nizo chiqqan taqdirda esa — sud tomonidan belgilanadi.
Agar garovga qo‘yuvchiga emas, balki boshqa shaxsga qarashli binolar yoki inshootlar
joylashgan yer uchastkasiga ipoteka belgilangan bo‘lsa, garovga oluvchi undiruvni ushbu
uchastkaga qaratganida va u kimoshdi savdosida sotilganida garovga qo‘yuvchining ushbu
shaxsga nisbatan huquq va burchlari uchastkani sotib oluvchiga o‘tadi.
Garov to‘g‘risidagi shartnomada, qonun asosida paydo bo‘ladigan garovga nisbatan esa —
qonunda, garovga qo‘yuvchi kelajakda ega bo‘ladigan ashyolarni va mulkiy huquqlarni garovga
qo‘yish nazarda tutilishi mumkin.
LexUZ sharhi Qarang: mazkur Kodeksning 264, 265 , 267 , 269 , 273-moddalari , O‘zbekiston Respublikasining “Garov to‘g‘risida”gi Qonunining 5-moddasi ikkinchi, uchinchi qismlari , O‘zbekiston Respublikasining “Ipoteka to‘g‘risida”gi Qonunining 55 , 57, 58-moddalari . LexUZ sharhi Qo‘shimcha ma’lumot uchun qarang: O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi va Oliy xo‘jalik sudi Plenumining 1999-yil 24-sentabrdagi “Fuqarolik kodeksini tatbiq qilishda sud amaliyotida vujudga keladigan ayrim masalalar to‘g‘risida”gi 16-son qarorining 17-bandi , O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi va Oliy xo‘jalik sudi Plenumining 22.12.2006-yildagi “Kredit shartnomalaridan kelib chiqadigan majburiyatlar bajarilishini ta’minlash to‘g‘risidagi fuqarolik qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari haqida”gi 13/150-son qarorining 18-bandining birinchi — uchinchi xatboshilari .