O’zbekiton respublikasi oliy va o’rta talim vaziRLİGİ berdaq nomidagi qaraqolpoq davlat universiteti

 
Menejment funktsiyasi klassifikatsiyasi va tushunchasi 
Menejment jaraёni mazmuni uni funktsiyalarda kurinadi. Menejment funktsiyasi deyilganda 
boshkaruvga doir malum masalalarni echishga yunaltirilgan bir turli ishlar yigindisi tushuniladi. 
Boshkaruv organlari va ijrochilar masuliyatli boshkarish funktsiyasini belgilaydi. Bu vazifalar 
funktsional bulim to’grisidagi Nizom va mansabdor boshkaruvchilar uchun kursatmalarda uz 
ifodasini topadi. Boshkaruv jaraёnining funktsional taxlili xar bir funktsiya uchun ish xajmi 
asoslarini tashkil etadi, boshkaruvchilar sonini belgilaydi, va boshkaruv tizimini loyikqalashtiradi. 
Boshkaruv organlari asosiy va anik funkdiyalarga bo’linadi. Asosiy funktsiya xam ishlab 
chikarish jaraёnida xam muomala va noishlab chikarish amalga oshadi. 

---

Ular kuyidagilar: 
a) marketing; g) muvofiklashtirish; 
b) rejalashtirish; d) ragbatlantirish; 
v) tashkil etish; e) xisob va nazorat; 
A) Marketing - bu inson eqtiёji va talablarini taminlash va foyda olish maksadida bozor 
bilan amalga oshadigan, tovarlar sotilishini taminlash, ayirboshlapshi tezlapgtirishga karatilgan 
faoliyat. Masalan, asosiy tovarni kayta ishlash, bozorni taxlil etish, kommunikatsiyani yulga 
kuyishni, taksimlashni tashkil etish, baxolarni belgilash, servis xizmatini rivojlantirish. Bular 
boshkaruvni funktsiyalariga tasir etadi. 
B) rejalashtirish - bu ijodiy loyixalaiggirnsh istikbolini, iktisodiy sistemani belgilash.
Rejalashtirish barcha xujalik subektlari strategiyasida uz aksini topadi. 
V) tashkil etish - bu texnik, iktisodiy, ijtimoiy va boshkarish sistemalarini tartibga keltirish. 
Menejmenti tashkil etish, avvalo, eng makbul tashkiliy tuzilmalar kurish, moddiy, mexnat, 
moliyaviy resurslardan samarali foydalanish, boshkarish tizimlari orasidagi munosabatlarni 
uyushtirish. 
G) muvofikashtirish - texnik, iktisodiy, ijtimoiy masalalarni birga xal etishda barcha 
boshkaruv funktsiyalarining kelishi. Bundan uzaro aloka urnatiladi, amaldagi meёr va meёriy 
xujjatlardan chetlanilsa ogoxlantiriladi. 
D) ragbatlantirish - bu inson omilini keng demokrataya asosida faollashtirish, uning 
manfaatlari yulida gamxo’rlik kilishni boshkarish; 
E) xisob va nazorat - bu boshkariluvchi sistema xolatining nazorat va xisobga olish, ishni bir 
meёrda taminlashni boshkarish. 
Agar boshkariluvchi obekt uziga xos xususiyatlarga ega bulsa, boshkaruv funktsiyalari xam 
faoliyat ko’rsatadi. Birok, korxona tamsolida qkuyidagilarniq funktsiyalarni ajratish mumkin: 
a) asosiy ishlab chikarishni boshkarish; 
b) ёrdamchi ishlab chikarishni boshkarish; 
v) maxsulot sifatini boshkarish; 
g) mexnat va ish xakini boshkarish va boshkalar. 
Xar bir anik funktsiya menejment funktsiyasining tarkibiy kismi bulib, ular uz navbatida 
yana bir necha kismga bulinadi. Masalan, asosiy ishlab chikarishni boshkarish marketing, 
rejalashtirish, ragbatlantirish va boshkalarni uz ichiga oladi. xamma funkdiyalar uzaro alokada 
buladi.