O`zbekstan respublikasi joqari ha`m orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

7-lektsiya. Qaramallardin’ go’sh o’nimdarlig’I ha’m qaramal go’shin islep shig’ariw texnologiyasi

Joba:

1.

Qaramallardin’go`sh o`nimdarlig`i

2.

Na`silli bug`alardi bagiw

3.

Buzawlardi bag`iw

Go`sh o`nimdarlig`i – morfologiyaliq ha`m fiziologiyaliq qa`siyetlerine baylanisli. Go`sh o`nimdarlig`i

soyilg`an haywan bo`leklernin` mug`dar ha`m sapa ko`rsetkishleri menen belgilenedi. Go`sh

o`nimdarlig`ina baha beriwde ha`r bir kg qosimsha tiri salmaq aliw ushin ketken aziqlar mug`dari ha`m

tez jetiliwshen`ligi menen belgilenedi. Mug`dar ko`rsetkishler o`siriw, bag`iw sharayati, porodasi, jinisina

baylanisli. Go`shtin` sapasi morfologiyaliq, gistologiyaliq, ximiyaliq ha`m da`mi siyaqli qa`siyetleri

menen belgilenedi. 3 ayliqtan joqari jastag`i qaramal go`shi – mal go`shi, 3 ayg`a shekemgi bolg`an jas

mal go`shi – buzaw go`shi delinedi.

Go`sh o`nimdarlig`in esapqa aliw. Haywannin` soyilg`annan keyingi salmag`i degende denesinin` ishki

mayi menen birgelikte awirlig`i tu`siniledi. Soyilg`annan keyingi shig`imi degende – soyg`annan keyingi

salmag`inin` soyiwdan aldin`g`i tiri salmagina bolg`an qatnasi tu`siniledi ha`m bul ko`rsetkish 55-60%

quraydi.

3. Qaramallardi belgili ratsion menen ko`p elementler boyinsha normallastirip bag`iw kerek.

1. sawin siyirlardi bag`iw. Sawin siyirdi bag`iw normasi olardin` salmag`i, sawip aling`an su`t mug`dari

ha`m su`ttin` maylilig`in esapqa alg`an halda du`ziledi. Sawin siyirlar uliwma ratsionina 1-3 a.b. qosip

bag`iladi. Eger bul siyirlardan sawip aling`an su`t mug`darina ta`sir etse, ol wakitta siyirg`a ja`ne

qosimsha aziq beriledi.

2. na`silli bug`alardi bagiw. na`silli bug`alardi jaqsi paydalaniw ha`m bul mu`detten dawamlilig`i olardi

toliq bahali aziqlar menen bag`iw da`rejesine baylanisli. Bug`alardi bag`iw normasi olardin` jasi,

semizligi ha`m na`silshilikte paydalaniwin esapqa alg`an halda du`ziledi. Buzawlar ratsionina sapali

pishen, tamir miyweliler, kontsentrat aziqlar kiritiledi. Bug`alar ku`nine 3 ma`rte aziqlandiriladi.

3. buzawlardi bag`iw. Buzawlardi 3 tu`rli usilda: emdirip, da`slep emdirip keyin sawip ha`m anasinan

ajiratip bag`iw tiykarinda alip bariladi.

- emdirip bag`iwda siyir sawilmaydi, buzaw anasi menen birge boladi ha`m bul da`wir 8 ay dawam etedi.

Bul usil go`sh bag`darindag`i qaramalshiliqta qollaniladi.

- aldin emdirip keyin sawiw usilinda buzaw tuwilg`annan keyin 5-6 ku`nge shekem anasi qasinda bolip,

uwiz su`tin ishedi, son` bo`lek saqlanadi ha`m tek sawiwdan aldin emdiriledi. Kemshiligi buzawlar jaqsi

o`speydi.

- buzawlardi ajiratip bag`iwda buzaw tuwilg`annan son` 3-5 ku`n anasi menen birge bolip, son` ajiratilip

bag`iladi. Bunda buzaw 3 ay dawaminda ku`nige 4-6 kg g`a shekem su`t ishedi. Ha`zirgi waqitta ken`

qollaniladi.

4. qaramallardi semirtiwge bag`iw. Semirtiwge bag`iw mal jetistiriw texnologiyasinda aqirg`i protsess.

Semirtiwge bag`iwdin` 12-15 aylig`inda 1,5 jasta go`shke tapsirilatug`in ha`m padadan jaramsiz dep