O`zbekstan respublikasi xaliq bilimlendiriw wa`zirligi a`jiniyaz atindag`i no`kis ma`mleketlik pedagogikaliq instituti «Pedagogika» fakul`teti

talap etpeytug`in diqqat erkin emes diqqat dep ataladi. Erkin emes diqqat, birinshiden sirtqi sebeplerdin`
bizge ta`sir jasaytug`in qozdiriwshilardin` o`zgesheliklerinin` na`tiyjesinde ha`m ekinshiden, ishki tu`tkilerdin`, 
jeke adamnin` bag`darlaniwshilig`inin` na`tiyjesinde payda boladi. Adamg`a ta`sir jasawshi qozdiriwshilardin`
o`zgesheliklerine to`mendegiler jatadi` 


1. Qozdiriwshinin` ku`shi ha`m ku`tilmegenligi. Qatti ses, jaqtinin` qatti jarq etiwi, qatti iyis ba`rqulla
diqqatti o`zine tartadi. 


2. Qozdiriwshinin` jan`a, ayiriqsha qarama-qarsiliqli boliwi. Oqiwshilar ele ko`rmegen jan`a markli
a`dette tis jen`il mashinadiqqatin eriksiz o`zine tartadi. 


3. Ob`ekttin` jiljimalilig`i, sonday-aq qozdiriwshi ha`reketinin` baslaniwi yamasa, kerisinshe toqtap
qaliwi.

Sanali tu`rde qoyilg`an maqsettin` na`tiyjesinde payda bolatug`in ha`m belgili da`rejede erikti 

jumsawdi talap etetug`in diqqatti erkin yamasa aldin oylang`an diqqat dep ataydi. Bunday jag`dayda en`
qolayli qozdiriwshiliqqa iye bolg`an uchastkani ekinshi signal sistemasinan keletug`in signallar quwatlap turadi. 
Oqiwshilardin` turaqli erkin diqqatti ta`miyin etiw bir qatar sha`rtlerden g`a`rezli boladi.

1. Usi xizmetti orinlawda parizin ha`m minnetin tu`siniw. 

2. Orinlanip atirg`an xizmettin` konkret waziypasin aniq tu`siniw. 

3. :yrenshilikli jumis sha`rtleri. 

4. Janapay qizig`iwshiliqlardin` payda boliwi. 

5. Xizmet ushin qolayli sha`rtlerdi du`ziw, yag`niy unamsiz ta`siyir jasaytug`in basqa qozdiriwshilardi 

(televiziyaliq ko`rsetiwlerdi, qatti muzikani, shawqimdi) saplastiriw. 
Diqqattin` qa`siyetleri. Tiyisli qa`siyetti diqqattin` ja`mlengenligi dep ataladi. Biraq tek, usi g`ana
a`hmiyetli emes g`oy. Adam diqqatin qanshama uzaq waqit dawaminda ta`miyinley alatug`inlig`i da yag`niy 
diqqattin` turaqlig`i a`hmiyetli boladi. Diqqattin` ken`ligi ko`z-qarasinan da ol zatlardi ha`m qubilislardi
qanshama ken` tu`rde qamtiytug`ini jag`inan da bahalaw a`hmiyetli boladi. Usig`an muwapiq diqqattin` ko`lemi 
ha`m bo`listiriw siyaqli eki qa`siyeti ayirip shig`adi. En` son`inda diqqat qanshama epshil, ol bir ob`ekten
ekinshisine qanshama tez awisatug`inin biliw a`hmiyetli boladi.