Psixologiya ilim sipatinda. Ilimiy ha`m turmisliq psixologiya bar ekenligi bizge belgili. Psixologiya
predmeti tiri jannin` ha`r qiyli ishki ha`m sirtqi ko`rinislerindegi psixikasi, onin` bul ko`rinisler ha`m protsessler
arasindag`i korrelyatsiya, sub`ekttin` sotsialliq qatnasindag`i psixikasinin` sebepshi boliwi, onin` jeke
qa`siyetlerinin` roli usi ha`m basqada psixikanin` ôåíîìåí (siyrek ushirasatug`in, tan` qalarliq qubilis) belgili bir
nizamshiliqqa boysing`an bolip oni ashiw ilimiy psixologiyadan talap etiledi. Bul oni fiziologiya, sotsiologiya
yamasa basqa pa`nlerden shekleydi.
Endi psixologiya ilim sipatinda ne u`yrenetug`inlig`in anig`iraq ko`remiz. Zamanago`y psixologiya
u`yrenetug`in tiykarg`i tu`siniklerdin` sxemaliq tu`ri to`mendegishe.
protsessler jag`daylar qa`siyetler
jeke toparliq
ishki(psixikaliq) sirtqi(minez-quliq)
Bul tu`sinikler arqali psixologiyada u`yreniletug`in qubilislardin` 12 klass atamasi qa`liplesedi. Olar to`mendegi
kestede ko`rsetilgen (psixologiyada u`yreniletug`in qubilislardin` ko`pshiligin tek 1 toparg`a jatqariw qiyin).
Olar ha`m jeke ha`m toparliq boliwi, protsess ha`m jag`day tu`rinde shig`iwi mu`mkin. Sol sebepli kestenin` on`
bo`leginde atap o`tilgen fenomenlerdin` birazi qaytalanadi).
Shig`is oyshilarinin` psixologiyaliq ko`z-qaraslari:
Xorazmiy - Turannin` pu`tkil du`n`yag`a taniqli alimlarinan biri Muxamemed Ibn Mussa Xorazmiy bolip, ol
shama menen 783 jilda tuwilip, 850 jilda Bag`dadta qaytis bolg`an. Onin` atin tariyxta qaldirg`an
shig`armalarinan – biri «Al muqabama» bul shig`arma Batis ha`m Shig`is alimlarina algebra pa`ni boyinsha
da`stu`r sipatinda xizmet etedi. «Algoritm», «Algebra» degen atamalar Xorezmiy ati menen baylanisli Xorazmiy
sezimlik ha`m aqiliy biliwdin` o`zine ta`n o`zgesheliklerinin` ma`nisin, o`z-ara baylanisin aytip o`tedi. Aqiliy
biliw sezimsiz bolmaydi. Sezimlik biliw barliqtin` sirtqi ta`repleri haqqinda bilim beriw o`zegi. Aqiliy biliw
ja`rdeminde insan na`rse ha`m ha`diyselerdin` quramali ishki du`zilisin, a`hmiyetin, nizamliqlarin bilip aladi.
Mussa Xorazmiydin` shig`armalari jaratqan ta`liymati psixologiyaliq, filosofiyaliq ko`z-qaraslari
ha`zirgi da`wir ushin u`lken g`a`ziyine, erkinliginin` ushin xizmet etetug`in biybaha ruxiy bayliq bolip tabiladi.
Dostları ilə paylaş: |