Tvorchestvoliq qiyal etiwdin` jan`adan qiyal etip elesletiwden ayirmashilig`i sonnan ibarat, yag`niy
tvorchestvoliq qiyal etiw tvorchestvoliq is protsessinde jan`a obrazlardi o`z betinshe do`retiw boladi. An`sag`an
keleshektin` obrazlarin do`retiwdi a`rman etiw dep ataydi.
Qiyal to`rt tiykarg`i tu`rde boliwi mu`mkin- jedel, passiv, o`nimli ha`m reproduktiv. Aktiv yamasa
jedel qiyaldan paydalana otirip adam o`z qa`lewi menen, erktin` ku`shi menen o`zinde tiyisli obrazlardi payda
etedi. Passiv qiyal obrazlari tosattan, adamnin` qa`lewi ha`m erkine qaramay payda boladi. O`nimli qiyaldin`
ayirmashilig`i, bunda haqiyqatliq adam ta`repinen tek g`ana mexanikaliq nusqalanip yamasa elesletilmesten
sanali konstruktsiyalaydi. Biraq bunda obrazda ol do`retiwshilik qayta jan`alanadi. Reproduktiv qiyalda
haqiyqatliqti qalay bolsa sol turisinda ko`z aldina keltiriw ma`selesi turadi, bunda fantaziya elementleri bolsa da,
bunday qiyal do`retiwshilikke emes, al ko`birek qabillaw yamasa este saqlawg`a uqsaydi.
Qiyal etiwdin` a`hmiyeti. Qiyal etiw miynet protsessinde payda boladi ha`m rawajlanadi. Qanday da
bir buyimdi sog`iwdan burin adam neni sog`iwdi, qalayinsha sog`iwdi, usi sog`ilg`an buyim qalay bolip
shig`atug`inin ko`z aldina keltiredi.
Adam qiyalinin` jumisi a`debiyat ha`m iskusstvo menen sheklenbeydi. Ko`pshilik da`rejede ol ilimiy,
texnikaliq, do`retiwshiliktin` basqa tu`rlerinde ko`rinedi. Bul jag`daylardin` barlig`inda fantaziya qiyaldin` tu`ri
sipatinda duris rol` atqaradi. Bul- tu`s ko`riw, gallyutsinatsiya, a`rmanlar.
A`debiyatlar.
«Psixologiya» Tekst lektsii T- 2002,
Esh psixologiyasi ha`m ped. psixologiya. TDPI. T- 2001
M.G.Davletshin, S.M.Tuychieva. «Umumiy Psixologiya», T.
|
